Zandpolder

Zandpolder

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

1. Polder in de gemeente Hontenisse; opgenomen in het Waterschap Hulster Ambacht; opp. ca. 259 ha; hoogte ca. 0,9 tot 1.5 m + N.A.P.; afwatering via het gemaal Sluis/Walsoorden Noorddijkpolder). In de polder ligt Kloosterzande/*Groenendijk (grotendeels). De Zandpolder kwam ca. 1200 tot stand als een der eerste, door de monniken van de Abdij van Ter Duinen uitgevoerde bedijkingen in de dichtgeslibde brede kreek ('Totam terram illam mans inter Hontenisse et Hossenesse') tussen de polder van Hontenisse en de gronden van Ossenisse. In de polder werd de uithof 'het Hof ter Zande' gebouwd, waaraan Kloosterzande zijn naam dankt. Met de polders Maria, Noordhof, Perk, Kievit, Noorddijk, Molen en Wilhelmus vormde hij het waterschap Walsoorden dat in 1844 calamiteus werd, welke status tot 1978 voortduurde. De Zandpolder inundeerde o.a. in 1808 en 1906 (gedenkteken 1906 in de zuidhoek van de polder bij Tasdijk). De polder heeft ook tot de v.m. gemeente Hontenisse behoord. 2. Polder in de gemeente Sluis; opgenomen in het Waterschap Het Vrije van Sluis; opp. ca. 4 ha; behorend tot het hoofdafwateringsgebied Cadzand Kievittepolder). Het direct ten oosten van Retranchement gelegen poldertje is een restant van de oorspronkelijke Zandpolder, die in 1423 in een oppervlakte van meer dan 600 gemeten werd bedijkt aan de westzijde van het eiland Cadzand. Na overstroming in 1497 vond in 1498 herdijking in twee afzonderlijke polders plaats. Het noordelijk deel bleef bekend als Zandpolder, het zuidelijk deel als Bewesten-Terhofstedepolder. De Zandpolder bezat toen nog een oppervlakte van ca. 580 gemeten; op een kaart uit 1571 wordt hij afgebeeld met aan de noordzijde de dijk doorgebroken en slechts beschermd door enkele duintjes. In 1574 bestond de polder nog uit 555 gemeten. In 1597 lag hij waarschijnlijk overstroomd. Herdijking vond plaats in 1624. In 1640 en 1682 (toen nog 225 gemeten groot) overstroomde hij nogmaals. Buiten het overgebleven Zandpoldertje en de Bewesten-Terhofstedepolder, zijn delen van de oude Zandpolder opgenomen in de Retranchement-, Willem Leopold- en Versche polder. De huidige Zandpolder behoorde tot de v.m. gemeente Retranchement. 3. (Santpolder). Hulsternieuwlandpolder.

LITERATUUR

Van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek. K.J.J Brand, Oost Zeeuws-Vlaamse polderland. Fruytier, Hontenisse. Gottschalk, Historische geografie. De Hullu, Toevoegsels. Roos, Woordenboek. Wilderom, Tussen afsluitdammen IV.