Scoop: verschil tussen versies

Versie van 5 jun 2015 om 12:14

Scoop is het 'Zeeuws instituut voor sociale en culturele ontwikkeling', een organisatie die zich laat vergelijken met het landelijke CPB op regionaal niveau.

Doelstelling en werkzaamheden

In 1998 startte Scoop, het ‘Zeeuws instituut voor sociale en culturele ontwikkeling’, met haar werkzaamheden. Omdat deze stichting een samenvoeging was van elf door de Provincie Zeeland gesubsidieerde organisaties, kenmerkten de eerste jaren zich door samenhangende werkzaamheden rond inhoudelijke thema’s. De uiteenlopende functies die Scoop in opdracht van de Provincie uitvoerde, bevonden zich op het terrein van de Zeeuwse samenleving als geheel. Culturele, economische, educatieve, medische en vele andere aspecten uit die samenleving, over jong en oud, waren voorwerp van sociologisch onderzoek, monitoring en advies ten behoeve van overheden en instellingen. Op grond daarvan werd beleid al dan aangepast en konden eventueel maatschappelijke projecten worden gelanceerd.^[1]

Als gevolg van de kredietcrisis in 2007 legde de Provincie Zeeland in 2009 noodgedwongen forse bezuinigingen op aan gelieerde en gesubsidieerde instellingen, waaronder Scoop en Zeeuwse Bibliotheek. Vandaar dat de directies van SCOOP en Zeeuwse Bibliotheek een verkenning naar mogelijke samenwerking begonnen, op 2 juli 2012 resulterend in een verhuizing van SCOOP naar het bibliotheekgebouw. Aansluitend vond er bij beide organisaties een intern reorganisatieproces plaats, waarna ze vervolgens besloten om per 1 januari 2014 te fuseren tot één nieuwe organisatie. Ondanks dit voornemen, alsmede de inmiddels geïntensiveerde samenwerking tussen beide fusiepartners, moet de daadwerkelijke fusie echter wegens juridische perikelen anno 2015 nog steeds plaatsvinden.

De Provincie was zowel financier als (voornaamste) opdrachtgever van Scoop en werkte vanaf 2006 op basis van prestatieafspraken. In verband met de bestuursvorm van de nieuwe organisatie dient Scoop na de fusie met de bibliotheek haar inkomsten grotendeels uit de markt te genereren.

Geschiedenis

Op 7 oktober 1997 werd in verband met een herstructurering van de Zeeuwse welzijnssector door de Gedeputeerde Staten (GS) van Zeeland aan de Provinciale Staten een voorstel gedaan tot de oprichting van een nieuwe organisatie dat werd aangenomen. De nieuwe organisatie kreeg de naam: Stichting SCOOP – Zeeuws steunpunt [later: instituut^[2]] voor zorg, welzijn en cultuur.^[3] Daarmee werd getracht om verschillende, bestaande organisaties op efficiënte wijze in één punt samen te voegen. Weliswaar verloren die organisaties per 1 januari 1998 hun subsidie van de Provincie, doch niet de mogelijkheid om eventueel als vrijwilligersorganisatie te blijven voortbestaan. Het betrof de volgende 11 instellingen:

• Stichting VMC Zeeland (inclusief steunfuncties buitenlanders en woonwagenwerk)
• Stichting Impuls Zeeland
• Stichting Oecumenisch Centrum voor Jeugd- en jongerenwerk Zeeland (OCJZ)
• Scouting Zeeland
• Stichting Ondersteuning Kinderopvang Zeeland (SOKZ)
• Stichting Katholiek Maatschappelijk Activeringswerk Zeeland (KMAZ)
• Provinciale Diaconale Commissie der Nederlands Hervormde Kerk in Zeeland (PDC)
• Stichting Gereformeerd Sociaal Centrum voor Zeeland (GSC)
• Humanitas, gewest Zeeland
• Emancipatiebureau Zeeland
• Stichting voor Surinamers, Antillianen, Arubanen en Molukkers (SAAM)

In het voorstel van de GS uit 1997 werd als hoofddoel van de nieuwe organisatie gesteld “het binnen de provinciale verantwoordelijkheden integraal ondersteunen van activiteiten en organisaties op de terreinen zorg, welzijn en cultuur in Zeeland”.^[4] Om dit hoofddoel te bereiken, zou volgens GS “een goed functionerende organisatie met gekwalificeerde professionals” nodig zijn, “met binding met de Zeeuwse samenleving”. Dit moest gestalte krijgen doordat Scoop een afspiegeling moest gaan vormen van de Zeeuwse samenleving (waarbij Scoop signalen vanuit die samenleving presenteert ten behoeve van de beleidsvorming =signaalfunctie). Ten tweede zou Scoop “toegankelijk, herkenbaar en laagdrempelig” moeten zijn voor gebruikers en afnemers zoals vrijwilligersorganisaties en gemeenten.^[5]

Scoopera, foto: SCOOP

Vanaf 1 januari 1998 werd Scoop gehuisvesd in het gebouw Achter de Houttuinen 8 te Middelburg.^[6] Dit gebouw kreeg de naam Scoopera en huisvestte zo’n 60 medewerkers, aan het eind van 1998 was dit aantal al opgelopen naar 72 medewerkers.^[7] Men werkte onder meer aan zogeheten cultuurmenu’s (pakketten van alle kunstdisciplines en cultureel erfgoed dat leerlingen tijdens de schoolloopbaan tot zich nemen),^[8] aan de Zeeuwse voorronde van Kunstbende, aan diverse projecten (inzake amateurkunst, opvoeding, ouderen, asielzoekers, kindermishandeling, seksueel geweld et cetera) en aan vele ambitieuze toekomstplannen. Ook werden Scoopera-debatten georganiseerd, discussieplatforms waarbij deskundigen debatteren met Zeeuwse politici, burgers en professionals over beleid om actuele en toekomstige maatschappelijke vraagstukken aan te pakken.^[9]

De daaropvolgende jaren profileerde Scoop zich steeds sterker en leverde zowel theoretische als praktische resultaten in de vorm van rapporten en projecten. Een belangrijke ontwikkeling in 2004 was de vorming van de sector Onderzoek & Advies – een sector die al in hetzelfde jaar twintig onderzoeken uitvoerde.^[10] Daarbij werd veel inspanning geleverd aan de zogeheten Jeugdmonitor, een jaarlijks terugkerend instrument om beleidsmakers inzicht te geven in de jeugdproblematiek (0-23 jarigen) ten behoeve van het jeugdbeleid.^[11] Daarnaast werd het eerste Sociaal Rapport Zeeland, tegenwoordig (Sociale) Staat van Zeeland (zie onder) gepubliceerd, met als thema’s maatschappelijke participatie, leefbaarheid en sociale veiligheid.^[12] Onderzoek wist de weg naar en de vraag van buiten steeds beter te vinden.^[13] De portefeuille van de sector Onderzoek & Advies was soms overbelast en zat permanent vol.

In 2009 publiceerde Scoop een grootschalig bevolkingsonderzoek onder de Zeeuwse bevolking, getiteld Sociale Staat van Zeeland, met als belangrijkste thema’s veiligheid, gezondheid, mobiliteit, onderwijs, wonen, werken, zorgen en vrije tijd.^[14] Het voornemen was om dit breed opgezette bevolkingsonderzoek vierjaarlijks te herhalen. Het tweede, getiteld Staat van Zeeland, vond dan ook plaats in 2013 (in 2014 gepubliceerd). De aard van deze aanpak heeft voor Provincie en gemeenten de basis gelegd om in 2010 te werken aan een gezamenlijke visie op het sociale domein, met in het verlengde een discussie over de taakverdeling.^[15] Ook voor Scoop zelf gaf één en ander structureel richting aan projecten voor 2010 en de jaren daarna.

Tot aan de fusie heeft SCOOP steeds twee directeuren gehad: Dick van den Bout (algemeen directeur) en Dick Janse (financieel directeur). Na de fusie is er één directeur die tevens directeur is van beide fusiepartners, namelijk dr. Perry Moree, al was er medio juni 2015 nog geen nieuwe naam voor de fusieorganisatie.

• 

  Dick van den Bout

• 

  Dick Janse

• 

  dr. Perry Moree

SCP van Zeeland

Prof. dr. Paul Schnabel, directeur SCP van 1998-2013, foto: Bond van Nederlandse Architecten

Van alle provinciale sociaal-culturele onderzoeksinstituten lijkt Scoop het meest op een SCP^[16] (Sociaal en Cultureel Planbureau) in het klein. ^[17] Via enquêtes, statistieken en literatuuronderzoek werd getracht de sociale, culturele en andere ontwikkelingen in de Zeeuwse samenleving in kaart te brengen. Kenmerkend voor dit onderzoek was de praktische toepasbaarheid ervan. Op basis van dergelijk onderzoek werd advies uitgebracht aan de Provincie Zeeland, aan diverse gemeenten en aan organisaties en instellingen. De adviezen werden in rapporten gepubliceerd en zijn nog steeds gratis via internet beschikbaar.

Het SCP-onderzoek van Scoop omvat een sociale rapportage, monitoring en onderzoeksopdrachten.

Sociale rapportage

Sinds 2004 rapporteert SCOOP regelmatig over maatschappelijk revelante onderwerpen, in de loop der jaren uitgebreid tot thema’s als gezondheid, leefbaarheid, mobiliteit, onderwijs, veiligheid, vrije tijd, werken, wonen, vrijwilligerswerk en mantelzorg. Die rapportages vonden en vinden nog steeds plaats in het kader van een grootscheeps, vierjaarlijks project dat valt onder de naam (Sociale) Staat van Zeeland. Kernvraag van dat project luidt: hoe staat Zeeland – hoe staat de Zeeuwse bevolking – er in sociaal opzicht voor?

Concreet houdt dit bevolkingsonderzoek in dat een representatieve afspiegeling van de Zeeuwse bevolking (15.000 inwoners in 2009 en 11.000 in 2013) een lijst met vragen over de leefbaarheid binnen de provincie invult. Daarnaast maakt SCOOP, binnen het kader van dit meer globale onderzoek, per gemeente nog afzonderlijke rapporten met gegevens over kernen en wijken. De verzamelde gegevens zijn met name voor de Provincie Zeeland en de Zeeuwse gemeenten van belang om hun beleid op inhoudelijk verantwoorde wijze gestalte te geven. Daarnaast kunnen deze gegevens tevens voor maatschappelijke organisaties waardevolle wenken bevatten. Na de fusie met de Zeeuwse Bibliotheek wordt deze sociale rapportage dan ook voortgezet.

Monitoring

Als SCP van Zeeland verzamelt en produceert SCOOP gegevens over de bevolking van de provincie. Specifieke ontwikkelingen van bepaalde thema’s en/of doelgroepen worden nauwkeuriger in de gaten te houden door middel van monitoring. Voorbeelden daarvan zijn de Jeugdmonitor en de Wmo-monitor.

Jeugdmonitor Zeeland

Een belangrijk instrument om inzicht te krijgen in de jeugd in Zeeland en om ontwikkelingen te volgen is de Jeugdmonitor Zeeland.^[18] Doel is om beleidsmakers inzicht te geven in de jeugdproblematiek ten behoeve van het jeugdbeleid. SCOOP heeft de Jeugdmonitor ontwikkeld en onderhoudt deze. SCOOP bundelt bestaande informatie over en doet onderzoek naar de verschillende leefgebieden: onderwijs, welzijn, cultuurleven, sport, gezondheid, jeugdzorg, wonen, werken en veiligheid. Op termijn geeft de Jeugdmonitor inzicht in de problematiek van de jeugd van 0 tot 23 jaar. Daartoe houdt de Jeugdmonitor jaarlijks een onderzoek onder een bepaalde leeftijdscategorie. De Jeugdmonitor is een samenwerking tussen onder meer de Provincie, alle Zeeuwse gemeenten, de Regiopolitie Zeeland, het RPCZ, de GGD Zeeland, SportZeeland, Intervence (voorheen Stichting Bureau Jeugdzorg), Juvent, ZCAD, Halt bureaus, Veilig Thuis (voorheen AMK) en Zeeuwse Bibliotheek.

Wmo-monitor

Op 1 januari 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ingegaan.^[19] Door deze wet is de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het welzijnsbeleid van de landelijke naar de gemeentelijke overheid verschoven. Door het permanent evalueren van deze overgang en het consequent monitoren van een groot aantal zaken (vgl. huishoudelijke hulp, vervoers-, woon- en rolstoelvoorzieningen et cetera) is het mogelijk punten van verbetering te benoemen en de (dagelijkse) uitvoering van de wet te verbeteren.

In Zeeland is SCOOP in 2007 voor het eerst gevraagd om deze monitor voor Zeeland uit te voeren. De eerste meting daartoe werd in 2008 gedaan. Dit betrof onder andere een onderzoek naar de klanttevredenheid van aanvragers van individuele Wmo-voorzieningen; ook zijn prestatiegegevens verzameld van het gemeentelijk beleid. Door het jaarlijks herhalen van deze onderzoeken is het mogelijk ontwikkelingen te traceren. Dit biedt de Zeeuwse gemeenten mogelijkheden om het eigen beleid kritisch te evalueren en verbeteringen verder te ontwikkelen.^[20]

Onderzoeksopdrachten

Behalve structureel onderzoek binnen projecten als de (Sociale) Staat van Zeeland en de Jeugd- en Wmo-monitor hield SCOOP zich tevens bezig met ad hoc onderzoeksopdrachten op het gebied van sociale en culturele ontwikkeling.^[21] Dat gebeurt anno 2015 nog steeds, en wel in opdracht van de Provincie, de gemeenten en andere relaties. Criterium is dat het moet passen binnen het beleid van [nieuwe organisatie]. Met een intake worden vragen en wensen geïnventariseerd, waarna een offerte wordt uitgebracht met concrete gegevens als opbrengst, resultaat, tijdpad en afspraken over rapportage. Soms huurde SCOOP expertise in van buitenaf. Eén van de eerste voorbeelden van zo’n specifieke onderzoeksopdracht vormde een uitvoerig onderzoek over vrijwilligerswerk uit 2005.^[22]

Sociale en culturele ontwikkeling

Behalve met theoretisch onderzoek naar de sociale staat van de Zeeuwse samenleving hield SCOOP zich tevens bezig met meer op de praktijk gerichte zaken. Centraal daarbij stond de sociale en culturele ontwikkeling van Zeeuwen, zowel jong als oud. Tot 2014, dus tot het tijdstip van fuseren, kan deze sociaal-culturele poot van SCOOP als volgt worden weergegeven (waarvoor geldt dat sommige aspecten nog steeds bestaan, zij het in een andere vorm, conform de eisen van de nieuwe fusie-organisatie).

Sociale ontwikkeling

Bij de sociale ontwikkeling valt te denken aan thema’s als ‘jeugd’, ‘leefbaarheid en participatie’, ‘zorg en welzijn’, ‘sociale veiligheid’ en ‘vrijwilligerswerk’.

Voor wat betreft het thema ‘jeugd’ werkte SCOOP met veel instellingen en organisaties in Zeeland samen. Eén van de doelen was om onderwijsachterstand te voorkomen, al waren ook gezondheid en veiligheid punten van aandacht. Niet voor niets werkte SCOOP samen met de GGD Zeeland en de Regiopolitie Zeeland. Voorts was er samenwerking met Intervence (voorheen Bureau Jeugdzorg), gemeenten en instellingen om ervoor te zorgen dat de jeugd niet wordt buitengesloten van het normale leven.

Voor wat betreft het thema ‘leefbaarheid’ stimuleerde SCOOP de betrokkenheid van burgers bij beleidsontwikkeling (burgerparticipatie). Een goed sociaal beleid dient idealiter op de noden en wensen van burgers te zijn afgestemd. Het is dus zowel van belang om die noden en wensen helder te krijgen, alsook om die daarna bij de politiek kenbaar te maken. SCOOP faciliteerde daarbij. SCOOP realiseerde projecten die nieuwe verbindingen legden tussen de diverse domeinen en organisaties en bood oplossingen aan lokale voorzieningen die (tijdelijk) ontbraken.

Doel was telkens de leefbaarheid van Zeeuwen verbeteren. Zo werden oplossingen gezocht voor het verdwijnen van dorpshuizen en scholen of werden pleinen gecreëerd waar mensen elkaar ontmoetten en waar welzijn en cultuur elkaar raakten. Iets dergelijks gold voor het thema ‘zorg en welzijn’: SCOOP bemiddelde tussen verschillende partijen teneinde de noden en wensen van de bevolking, inclusief die van de sociaal zwakkeren, zo goed mogelijk af te stemmen op een aangepaste en betaalbare zorg.

Op het gebied van het thema ‘sociale veiligheid’ bewoog SCOOP zich op diverse terreinen. Zo werden tal van activiteiten ontplooid (educatief, contact met Regiopolitie en Bureau Jeugdzorg e.d.) teneinde jeugdcriminaliteit en huiselijk geweld tegen te gaan, alsmede de verloedering en kleine criminaliteit in verouderde stadswijken.

Culturele ontwikkeling

Bij de culturele ontwikkeling richtte SCOOP zich op de volgende vier hoofdthema’s:

1. Jeugd & Cultuur/Talentontwikkeling
2. Cultuureducatie
3. Innovatie/Kennis/Ontwikkeling
4. Cultuurmonitor

Jeugd & Cultuur/Talentontwikkeling

Jongeren debatteren via iDebate, foto: Kate Dohe

Het is, ook in maatschappelijk opzicht, van groot belang dat jonge mensen zich intellectueel (via debat) en creatief (via kunst) kunnen ontwikkelen. SCOOP faciliteerde deze ontwikkeling door het organiseren van debatten (vgl. IDEA, de International Debate Education Association) en jeugdcultuurprojecten als Kunstbende, PopSport, Zeeuwse Belofte, POPAANZEE en Dansdroom Zeeland. Via deze nog steeds bestaande projecten kunnen jongeren hun artistieke talenten etaleren en verder ontplooien. Samen met het Zeeuws onderwijs, de gemeenten, culturele en maatschappelijke organisaties werkte SCOOP aan een culturele infrastructuur.

Popaanzee

Onder de naam POPAANZEE valt het samenwerkingsproject van SCOOP en Zeeuwse poppodia als Podium ’t Beest – Goes, Brogum – Zierikzee, De Piek – Vlissingen, De Pit – Terneuzen en De Spot – Middelburg. Het project bestaat uit een bandcoachingstraject voor Zeeuws poptalent, concerten van Zeeuwse en (inter)nationale bands op de zes Zeeuwse podia en op festivals. Het hele jaar door worden verschillende optredens door Popaanzee georganiseerd. Eén van de bekendste projecten van Popaanzee was de Eddy Christiani Award.

Cultuureducatie

De Provincie Zeeland wil cultuureducatie op scholen stimuleren. In dit opzicht werd SCOOP aangewezen om een dienstverlenende rol te spelen. In Zeeland bieden diverse instellingen en organisaties namelijk tal van activiteiten en projecten aan op het gebied van cultuureducatie. SCOOP ondersteunde deze dienstverlening aan scholen in het primair en voortgezet onderwijs. Daarvoor werkte SCOOP samen met kunsteducatiecentra in de verschillende Zeeuwse regio’s en met Zeeuwse culturele instellingen. SCOOP adviseerde en verbond de centra voor kunst- en cultuureducatie. Ook deed SCOOP onderzoek naar de effecten van kunsteducatie in het onderwijs en naar de uitwerking van het provinciale beleid.^[23]

Innovatie/Kennis/Ontwikkeling

Cultuur kan als vliegwiel voor sociale, economische en ruimtelijke ontwikkeling worden gezien. Een voorbeeld van SCOOP’s faciliterende rol hieromtrent vormde Centree. In 2005 begon SCOOP op verzoek van de Schouwen-Duivelandse woningbouwcorporatie Zeeuwland een onderzoek naar de haalbaarheid van een zogeheten cultuurplein, dat wil zeggen een fysieke plek waar mensen worden uitgenodigd voor entertainment en ontmoeting. Vervolgens werd in 2007 Stichting Centree opgericht, gevestigd te Zierikzee. Deze stichting heeft geen winstoogmerk, doch is louter bedoeld om mensen op Schouwen-Duiveland economische, culturele, toeristische, ruimtelijke en sociale impulsen te geven. Cultuurplein Centree is een ontmoetingsplek waar diverse soorten cultuuruitingen kunnen plaatsvinden. Centree tracht daarbij tevens het cultureel erfgoed te vitaliseren en te versterken, waarbij de culturele identiteit van Schouwen-Duiveland in het bijzonder en van de Provincie Zeeland in het algemeen centraal staat.^[24]

Cultuurmonitor

In opdracht van de Provincie Zeeland trachtte SCOOP de culturele ontwikkelingen in Zeeland te monitoren, dat wil zeggen over een langere termijn in kaart te brengen. Derhalve heeft SCOOP in 2004 en 2009 een Culturele atlas gepubliceerd, in beide gevallen teruggrijpend op het jaar daaraan voorafgaand.^[25] De atlas geeft een overzicht van de diverse aspecten van cultuur in Zeeland. Deze informatie is bedoeld om te inspireren en te dienen als instrument bij het ontwikkelen van nieuwe plannen en cultuurbeleid.

Fusie met de Zeeuwse Bibliotheek

Na de (nog officieuze) fusie met de Zeeuwse Bibliotheek vanaf 1 januari 2014 hield SCOOP als zodanig weliswaar formeel op te bestaan, maar binnen de nieuwe fusieorganisatie – dus onder een andere naam – vervult SCOOP nog steeds veel van haar oorspronkelijke kerntaken. Zo herbergt [nieuwe organisatie] thans in zich het SCP van Zeeland, inclusief de onderzoekstaken die hierboven zijn beschreven (sociale rapportage, monitoring en onderzoeksopdrachten). De andere, sociaal-culturele poot van SCOOP is, zoals gezegd, weliswaar op een andere wijze vormgegeven, maar kernelementen eruit – zoals educatie en talentontwikkeling – krijgen ook in [nieuwe organisatie] aandacht.

Feitelijk vindt samenwerking tussen SCOOP en Zeeuwse Bibliotheek al plaats sinds 2006, in het kader van ontmoeting en debat, waarbij Zeeuwse thema’s bespreekbaarder werden gemaakt. Voorbeelden hiervan zijn het Prinsjesdagdebat, de samenwerking bij het project Standplaats Zeeland, Nieuwsportaal Zeeland met als thema ‘krimp’, bijdragen aan de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta, samenwerking rond het thema vitaal platteland en onderwijsdebatten. Daarnaast bestaan op meer punten raakvlakken: aandacht voor onderzoek, digitaal toegankelijk maken van informatie, burgerparticipatie, cultuur(educatie), bijdragen aan het voorzieningenniveau op het platteland.

De gedachte achter de fusie, afgezien van de economische aanleiding daartoe,^[26] berust dan ook in de mogelijkheid tot wederzijdse aanvulling van beide kennisorganisaties. Terwijl de Zeeuwse Bibliotheek vooral een eerstelijns publieksinstelling is met een dienstverlenende functie, werkt SCOOP veeleer achter de schermen, gericht op kennisverwerving omtrent de Zeeuwse samenleving. Indien nu SCOOP, als SCP van Zeeland, haar sociologische bevindingen doorsluist naar de Zeeuwse Bibliotheek (informatieaanbod), kan de bibliotheek die bevindingen vervolgens – maar dan op laagdrempelige wijze – weer doorsluizen naar haar bezoekers (informatieverspreiding). Voorbeelden daarvan zijn lemma’s uit de Encyclopedie van Zeeland over maatschappelijke thema’s als gezondheid, veiligheid, onderwijs, mantelzorg, vrijwilligerswerk, cultuurleven, verenigingsleven, uitgaansleven enzovoort. Aanvullend worden ook veel prominente Zeeuwen in woord en beeld gebracht, waaronder sporters als Cees Priem, Danny Blind, Irma Heeren, Jan Poortvliet, Jo de Roo, Maarten Ducrot, Jan Raas en vele anderen.

Auteur

Hans Clement, et al.^[27], 2015

Literatuur

-Bestuur Scoop, Jaarverslaggeving 2007 (Middelburg, 2008).

-Bout, D. van den & Brandenbarg, T., Op weg naar een dynamisch kennis- en informatieplatform van Zeeland. Verbinding Zeeuwse Bibliotheek en Scoop (Middelburg, 2010).

-Franken, L., SCP-functie van Scoop. 2010-2012 (Middelburg, 2010).

-Gedeputeerde Staten van Zeeland, Afronding herstructurering welzijn. Inrichting Stichting SCOOP, Zeeuw steunpunt voor zorg, welzijn en cultuur, WEB-482, nr. 974712/34 (Middelburg, 1997).

-Gorsel, W. van, Wmo-monitor Zeeland. Klanttevredenheid Wmo. Verslag van een onderzoek naar de klanttevredenheid van Zeeuwse Wmo-aanvragers (Middelburg, 2010).

-____________ & Kooten, P. van, Wmo-monitor 2013. Gemeente Veere (Middelburg, 2014).

-Hoog, L. de, Beleids- en jaarplan arbeidsomstandigheden SCOOP 1998/1999 (Middelburg, 1999).

-Kraker, P. de, Tak, I. van der, Wouw, D. van der, Van vrijwilligerswerk naar vrijwillige inzet. Een onderzoek naar vrijwilligers en hun organisaties in Zeeland (Middelburg, 2005).

-Marijs-de Visser, A., Scoop Jaarverslag 2004 (Middelburg, 2006).

-Matthijssen, M., Grenzen doorbreken op weg naar (zelf)redzaamheid. De debatmethode van SCOOP, in: Zeeuws Tijdschrift 62-4 (2012) pp. 38-40.

-Ibidem, Het Odensehuis Zeeland. Vangnetwerk voor mensen met dementie, in: Zeeuws Tijdschrift 62-4 (2012) pp. 44-45.

-Mico, M., SCP-directeur Paul Schnabel: ‘Zeeland, weet wat je hebt’, in: Zeeuws Tijdschrift 62-4 (2012) pp. 12-14.

-Oosthoek, N., Jaarverslag Scoop 2005 (Middelburg, 2006).

-Pijpers-Keijzer, A., Jaarverslag 2006 (Middelburg, 2007).

-______________, Jaarverslag 2008 (Middelburg, 2009).

-______________, Scoop Jaarverslag 2009 (Middelburg, 2010).

-______________, Scoop Jaarverslag 2010 (Middelburg, 2011).

-______________, Scoop Jaarverslag 2011 (Middelburg, 2012).

-Schrier, R., Zwarte dag voor Zeeland. Provincie stelt gemeenten op de hoogte, in: PZC 16 mei 2012.

-Scoop Jaaroverzicht ’98 (Middelburg, 1999).

-Scoop Jaaroverzicht. Voortvarend 2000 (Middelburg, s.a.).

-Scoop, werk in uitvoering 2004. Projecten en activiteiten uit de sectoren Sociale ontwikkeling, Culturele ontwikkeling en Onderzoek & advies (Middelburg, 2004).

-Simon, C. & Van der Wouw, D., Méér profiel. Gebruikersonderzoek Zeeuwse Bibliotheek: wetenschappelijke collectie en speciale diensten (Middelburg, 2004).

-Smit, A., Sociale Staat van Zeeland. Provinciaal rapport 2009 (Middelburg, 2009).

-Vandenbroucke, M. et al., De staat van jeugdparticipatie in Nederland vanuit het perspectief van gemeenten. Quickscan onder 175 gemeenten (Utrecht, 2010).

-Wouw, D. van der et al., Staat van Zeeland. Zeeland in tijden van crisis (Middelburg, 2014).

Noten