Zeeland Seaports

Havenbedrijf in Vlissingen-Oost.

De haven van Zeeland (Zeeland Seaports) behelst een samenwerking tussen de havens van Vlissingen en Terneuzen. In 1998 kwamen beide havens overeen de krachten te bundelen onder de vlag van één havenschap. Sinds 2011 is Zeeland Seaports verzelfstandigd naar een overheids-NV. Op dit moment (2017) zijn er ongeveer 80 mensen in dienst bij Zeeland Seaports.

Zeeland Seaports stelt zich drie taken ten doel: uitgifte van grond en aantrekken van nieuwe bedrijven; aanleggen, beheren en onderhouden van infrastructuur en het garanderen van veiligheid in het algemeen en van het scheepvaartverkeer in het bijzonder.

Geschiedenis van het bedrijf

Haven van Vlissingen

Na een bloeitijd in de 13e en in de 16e eeuw zijn de Vlissingse havenactiviteiten in de 19e eeuw sterk ingezakt. Door de aanleg van het kanaal door Walcheren (eind 19e eeuw) en de bouw van de spoorlijn Bergen op Zoom-Vlissingen komt daar verandering in.

De Vlissingse haven - twee binnenhavens en één buitenhaven - wordt aanvankelijk vooral gebruikt door Stoomvaart Maatschappij Zeeland voor haar veerdienst naar Engeland.

Na het einde van de Eerste Wereldoorlog groeit de bedrijvigheid in de Vlissingse haven. Dit leidt tot uitbreiding van de buitenhaven. De Tweede Wereldoorlog brengt echter nieuwe tegenslagen en veel installaties gaan verloren.

Vanaf 1964 gaat het weer bergopwaarts. Dat jaar, op 2 september, wordt de eerste haven in Vlissingen-Oost geopend, de Sloehaven.^[1] Daarna vestigen zich vele grote industriële bedrijven, waaronder Pechiney, Hoechst Vlissingen, Total en de kerncentrale, zich rond deze haven.

Havenschap Vlissingen

Het gebied Vlissingen-Oost meet inmiddels ongeveer 2.200 hectare. Het westelijk deel maakt onderdeel uit van de gemeente Vlissingen, het oostelijk deel behoort tot de gemeente Borsele. Vlissingen-Oost werd vanaf 1971 beheerd door het in dat jaar gestichte Havenschap Vlissingen. Binnen deze regeling werkten gemeenten, Rijk en Provincie nauw samen.^[2]

Haven van Terneuzen

De haven van Terneuzen dankt zijn bestaan voor een groot deel aan Gent. Deze oude Vlaamse handelsstad had een grote behoefte aan een directe, zo kort mogelijke verbinding met de open zee en zo kwam noordelijke uitbreiding via Terneuzen in beeld. Daarop besloot koning Willem I de Sassevaart van Gent naar Sas van Gent door te trekken naar Terneuzen. Het nieuwe kanaal werd op 18 november 1827 geopend. Hierdoor konden er via de Westerschelde weer zeeschepen naar Gent varen. Terneuzen werd uitgerust met twee sluizen, één van 8 meter en één van 12 meter breed. Al spoedig na opening van het kanaal volgden er verdieping (tot acht meter) en verbreding. Zo werd het mogelijk grotere en bredere schepen te ontvangen.

Aan het eind van de negentiende eeuw ontwikkelde de haven van Terneuzen zich verder via de aanleg van twee spoorlijnen naar de haven, de lijnen Gent-Terneuzen en Mechelen-Terneuzen. Hierdoor werd de Terneuzense haven voor een interessante plaats voor op- en overslagbedrijven.

Na de Tweede Wereldoorlog maakt Terneuzen zijn grootste groei mee. De gemeente Terneuzen wordt aangewezen als groeigemeente en haar haven wordt verder verbreed en verdiept. Verder worden er nieuwe havens ontwikkeld langs het kanaal. Hierdoor werd Terneuzen een aantrekkelijke vestigingsplaats voor vele bedrijven (o.a. Dow Chemical) Dit wordt later nog versterkt door de ontwikkeling van de Axelse Vlakte.^[3]

Havenschap Terneuzen

Evenals in Vlissingen wordt ook in Terneuzen een havenschap opgericht (1969).^[4] Het bestuur wordt gevormd door vertegenwoordigers uit het Rijk, de Provincie en de gemeenten Terneuzen en Sas van Gent.