't Vliegent Hart

Utrechtse munt uit het wrak van 't Vliend Hart, foto: J. Wolterbeek, mei 1985, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 48341

Scheepsramp en vondst

Oostindiëvaarder van de Kamer Zeeland, gebouwd te Middelburg in 1730 en op zijn tweede reis onder leiding van kapitein Cornelis van den Horst kort na het uitvaren van de rede van Rammekens voor de kust van Walcheren met man en muis (256 opvarenden, waaronder de Middelburger Mr. Don. raad van justitie te Batavia) vergaan, samen met een kleiner volgschip, de Anna Catherina (175 opvarenden). De ramp voltrok zich op 3 februari 1735. Het schip kwam in 1982 in het nieuws, toen de Utrechtse hoogleraar, dr. G.G. Schilder, die in 1975 op de Leidse Universiteitsbibliotheek een kaart had ontdekt, waarop de wrakken stonden aangegeven, na ijverig speurwerk in de VOC archieven en de onwaardeerlijke hulp van de Vlissingse loods Albert Veldkamp, het gezonken schip bleek te hebben gelokaliseerd.

Berging

Een Engelse bergingsgroep heeft daarop met medewerking onder andere van het Rijksmuseum te Amsterdam en het gemeentelijk museum van Vlissingen een aantal verkenningen uitgevoerd en in 1983 voldoende materiaal boven water gebracht (een bronzen kanon, een flink aantal deels nog gevulde wijnflessen, tinnen borden, munten enzovoorts) om het Vlissingse museum in staat te stellen in de zomer van 1983 een kleine expositie te organiseren. Het bergingswerk ging intussen voort. Er werden nieuwe interessante vondsten gedaan: musketten en zwaarden uit de konstabelskamer, gewichten met Hollandse en Chinese merktekens, luxueus geborduurde weefsels, maar net op het einde van het bergingsseizoen, in de eerste week van augustus 1983, werd een redelijk gave grenenhouten kist naar boven gehaald, inhoudende een schat aan gouden Hollandse dukaten en zilveren Mexicaanse realen. De Staat der Nederlanden als rechtsopvolger van de VOC toucheerde 10% van de opbrengst. In de zomer van 1984 werd het onderzoek aan het wrak voortgezet. In totaal kwamen naast talloze pijpen, wijnflessen, loodgewichten, ingeblikte tabak en andere zaken, drie volledig gave kisten gevuld met geld voor Batavia boven water. Daarnaast kwamen nog enkele kistjes zilvergeld boven die niet in de administratie verantwoord stonden. Hieruit bleek voor het eerst grootscheepse smokkelhandel door de opvarenden van de VOC-schepen.

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Bekijk de originele tekst uit de Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984

Auteur

-A.Teunis

Literatuur

-PZC, 8 augustus 1983, pag. 1 en 5

-NRC Handelsblad, 13 augustus 1983 (Bijvoegsel).