Frans de Munck: verschil tussen versies

Uit encyclopedie van zeeland
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Wim (overleg | bijdragen)
W. van Gorsel (overleg | bijdragen)
 
(34 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 2: Regel 2:
| afbeelding = [[Bestand:Frans de Munck1-NA.jpg|250px]]
| afbeelding = [[Bestand:Frans de Munck1-NA.jpg|250px]]
| naam = Frans de Munck
| naam = Frans de Munck
| onderschrift = Alkmaar tegen Fortuna 54 om Prins Bernhardbeker. Sportveld Paleis Soestdijk. Prins Bernhard met Frans de Munck
| onderschrift = Alkmaar tegen Fortuna '54 om Prins Bernhardbeker. Sportveld Paleis Soestdijk. Prins Bernhard met Frans de Munck
, foto: Pot, Harry / Anefo, 1956, Nationaal Archief
, foto: Pot, Harry / Anefo, 1956, Nationaal Archief
| geboortedatum = [[20 augustus]] [[1922]]
| geboortedatum = [[20 augustus]] [[1922]]
| geboorteplaats = [[Goes]]
| geboorteplaats = Goes
| overlijdensdatum = 24 november 2010
| overlijdensdatum = [[24 november]] [[2010]]
| overlijdensplaats = Arnhem
| overlijdensplaats = Arnhem
| beroep = profvoetballer
| beroep = profvoetballer en trainer
| VIAF = [http://viaf.org/viaf/ ]
}}
}}
Frans de Munck was een Nederlandse voetbalkeeper en trainer. Zijn bijnaam was ''De Zwarte Panter'', dit vanwege zijn zwarte haren, keepersoutfit en reflexen als een kat. Hij speelde in totaal 31 interlands en werd in 1958 kampioen met het Utrechtse DOS.
Frans de Munck was een Nederlandse voetbalkeeper en trainer. Zijn bijnaam was ''De Zwarte Panter'', dit vanwege zijn zwarte haren, keepersoutfit en reflexen als een kat. Hij speelde in totaal 31 interlands en werd in 1958 kampioen met het Utrechtse DOS.


==Jeugd==
==Jeugd==
Frans de Munck is de zoon van Frans de Munck senior, op zijn beurt een zoon van een Belgische binnenvaartschipper. Frans de Munck senior verdient zijn brood als tweede stoker bij het gasbedrijf in Goes, waar hij Johanna Maria Labeur leert kennen, een weduwvrouw afkomstig uit Kattendijke. De vrouw neemt uit haar eerste huwelijk 2 kinderen mee. Het paar vestigt zich aan de Westerstraat in Goes. Frans de Munck junior krijgt later uit het huwelijk van zijn vader ook nog een halfbroertje, Pieter, die zeven jaar jonger was. Zijn (biologische) moeder is onbekend.
Frans de Munck was de zoon van Frans de Munck senior, op zijn beurt een zoon van een Belgische binnenvaartschipper. Frans de Munck senior verdiende zijn brood als tweede stoker bij het gasbedrijf in Goes, waar hij Johanna Maria Labeur leerde kennen, een weduwvrouw afkomstig uit Kattendijke. De vrouw nam uit haar eerste huwelijk twee kinderen mee. Het paar vestigde zich aan de Westerstraat in Goes. Frans de Munck junior kreeg later uit het huwelijk van zijn vader ook nog een halfbroertje, Pieter, die zeven jaar jonger was. Zijn (biologische) moeder is onbekend.


Als jongere deed Frans de Munck veel aan sport. Behalve voetbal ook aan wielrennen, atletiek, korfbal en handbal. Met name in atletiek - o.a. Zeeuws kampioen speerwerpen - en handbal blinkt hij uit. Ook heeft hij van zijn vader - zelf een verdienstelijk wielrenner - een wielrenfiets cadeau gekregen, waarop hij wat plaatselijke wedstrijdjes wint.
Als jongere deed Frans de Munck veel aan sport. Behalve voetbal ook aan wielrennen, atletiek, korfbal en handbal. Met name in atletiek - o.a. Zeeuws kampioen speerwerpen - en handbal blonk hij uit. Ook had hij van zijn vader - zelf een verdienstelijk wielrenner - een wielrenfiets cadeau gekregen, waarop hij wat plaatselijke wedstrijdjes won.


Zijn grote liefde is echter het voetbal. Als jongen van acht jaar gaat hij kijken naar de trainingen van V.v. Goes en voor de trainingen gaat hij op het doel staan, zodat de spelers op hem konden schieten. Vanwege een knieblessure kan hij zijn grote droom, midvoor worden, niet verwezenlijken. Daarom gaat hij maar in het doel staan. Het blijkt een gouden keuze. Hij ontwikkelt zich tot een geweldige keeper. Zijn debuut in het eerste elftal is in 1937, uit tegen het Oosterhoutse TSC.  
Zijn grote liefde was echter het voetbal. Als jongen van acht jaar ging hij kijken naar de trainingen van [[V.v. Goes]] en voor de trainingen ging hij op het doel staan, zodat de spelers op hem konden schieten. Vanwege een knieblessure kon hij zijn grote droom, midvoor worden, niet verwezenlijken. Daarom ging hij maar in het doel staan. Het bleek een gouden keuze. Hij ontwikkelde zich tot een geweldige keeper. Zijn debuut in het eerste elftal was in 1937, uit tegen het Oosterhoutse TSC.


==Spelerscarrière==
==Spelerscarrière==
===Sittardse Boys===
===Sittardse Boys===
In de oorlogsjaren krijgt Frans de Munck via een Duitse officier de mogelijkheid bij Ruru Düsseldorf te gaan spelen. Omdat hij weigert moet hij in een Duitse wapenfabriek gaan werken. Het geïnteresseerde Sittardse Boys biedt hem een ontsnappingsmogelijkheid. Als keeper van [[http://www.vvgoes.nl v.v. Goes]]blinkt hij namelijk dusdanig uit dat hij in 1944 bij Sittardse boys een contract kan krijgen; overigens na een beslissingswedstrijd om promotie tussen Goes en Sittardse Boys. Een sponsor van Sittardse boys voorkomt dat hij in Duitsland als dwangarbeider te werk zal worden gesteld. In Sittard wordt een Ausweiss voor hem geregeld en krijgt hij na de oorlog een baan bij de politie. Hij komt vervolgens ook voor het Nederlands politie-elftal uit.
In de oorlogsjaren kreeg Frans de Munck via een Duitse officier de mogelijkheid bij Turu Düsseldorf te gaan spelen. Omdat hij weigerde moest hij in een Duitse wapenfabriek gaan werken. Het geïnteresseerde Sittardse Boys bood hem een ontsnappingsmogelijkheid. Als keeper van [[http://www.vvgoes.nl v.v. Goes]] blonk hij namelijk dusdanig uit dat hij in 1944 bij Sittardse boys een contract kon krijgen; overigens na een beslissingswedstrijd om promotie tussen Goes en Sittardse Boys. Een sponsor van Sittardse boys voorkwam dat hij in Duitsland als dwangarbeider te werk zou worden gesteld. In Sittard werd een Ausweiss voor hem geregeld en kreeg hij na de oorlog een baan bij de politie. Hij kwam vervolgens ook voor het Nederlands politie-elftal uit.


===Nederlands elftal===
===Nederlands elftal===
[[Bestand:FransdeMunck_pzc7augustus2012pag60.JPG|thumb|left|300px|Frans de Munck in het Nederlands elftal, Bron: [http://www.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/2012-08-07/edition/null/page/22?query=%22toine%20van%20renterghem%22&sort=relevance Krantenbank Zeeland, PZC, 7 augustus 2012]]]
[[Bestand:FransdeMunck_pzc7augustus2012pag60.JPG|thumb|left|300px|Frans de Munck in het Nederlands elftal, Bron: [http://www.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/2012-08-07/edition/null/page/22 Krantenbank Zeeland, PZC, 7 augustus 2012, pag. 22.]]]
Aanvankelijk komt Frans de Munck uit voor het zgn. bondselftal (Nederland B). Op 23 april 1949 debuteert hij in de Kuip voor het grote Oranje, thuis tegen Frankrijk (uitslag: 4-1). Na een volgende interland, uit tegen Denemarken, wordt hij lange tijd niet opgeroepen, omdat hij (samen met Georg Kessler) bij Sittardse Boys geld zou hebben aangenomen en daarmee de amateurbepalingen zou hebben overschreden. Pas vanaf 1954 zal hij weer worden opgeroepen voor Oranje. Zijn laatste, 31e interland, is op 24 april 1960 als hij het doel verdedigt in de wedstrijd Belgie-Nederland (uitslag 2-1).<ref>[http://www.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/1960-04-25/edition/0/page/5?query=%22Frans%20de%20Munck%22&period=1/1/1949-1/1/1967&sort=issuedate%20ascending&page=3&f_periodicalcode%5B0%5D=pzc Krantenbank Zeeland, 'Nederlands voetbalteam ontmaskerd', in: Provinciale Courant Zeeland, 25 april 1960]</ref>
Aanvankelijk kwam Frans de Munck uit voor het zgn. bondselftal (Nederland B). Op 23 april 1949 debuteerde hij in de Kuip voor het grote Oranje, thuis tegen Frankrijk (uitslag: 4-1). Na een volgende interland, uit tegen Denemarken, werd hij lange tijd niet opgeroepen, omdat hij (samen met Georg Kessler) bij Sittardse Boys geld zou hebben aangenomen en daarmee de amateurbepalingen zou hebben overschreden. Pas vanaf 1954 zou hij weer worden opgeroepen voor Oranje. Zijn laatste, 31e interland, was op 24 april 1960 als hij het doel verdedigde in de wedstrijd Belgie-Nederland (uitslag 2-1).<ref>[http://www.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/1960-04-25/edition/0/page/5 Krantenbank Zeeland, 'Nederlands voetbalteam ontmaskerd', in: Provinciale Zeeuwse Courant, 25 april 1960, pag. 5.]</ref>


===FC Köln===
===FC Köln===
Na een toernooi met Sittardse Boys in Barcelona (1947) krijgt De Munck een aanbieding van FC Barcelona. Omdat hij in beeld wil blijven voor Oranje gaat deze transfer niet door. Ook een overgang naar Ajax - dat hem ook een kantoorbaan aanbiedt mislukt, omdat de KNVB vanwege zijn aangenomen betalingen niet meewerkt. Hij moet tot het seizoen 1950/'51 bij Sittardse boys blijven. Nog voordat dat seizoen ingaat stapt hij over naar het geïnteresseerde FC Köln.
Na een toernooi met Sittardse Boys in Barcelona (1947) kreeg De Munck een aanbieding van FC Barcelona. Omdat hij in beeld wilde blijven voor Oranje ging deze transfer niet door. Ook een overgang naar Ajax - dat hem ook een kantoorbaan aanbood mislukte, omdat de KNVB vanwege zijn aangenomen betalingen niet meewerkte. Hij moest tot het seizoen 1950/'51 bij Sittardse Boys blijven. Nog voordat dat seizoen inging stapte hij over naar het geïnteresseerde FC Köln.


Frans de Munck gaat vanaf mei 1950 voor FC Köln spelen. Hij komt bij die club terecht via een journalist. Bij de Duitse profclub, getraind door Hennes Weisweiler, verdient hij 1.500 Mark per maand. Ook krijgt hij 30.000 Mark aan tekengeld. In die tijd een fortuin.
Frans de Munck ging vanaf mei 1950 voor FC Köln spelen. Bij de Duitse profclub, getraind door Hennes Weisweiler, verdient hij 1.500 Mark per maand. Ook krijgt hij 30.000 Mark aan tekengeld. In die tijd een fortuin.


De charismatische en goed uitziende Frans de Munck wordt erg populair in Duitsland. Vanwege zijn volledig zwarte outfit wordt hij ook wel 'Die schwarze Katze' genoemd. In Nederland wordt dat vertaalt als 'de zwarte panter'. Mede door zijn populariteit speelt Frans de Munck ook nog mee in de Duitse speelfilm 'Das ideale Brautpaar'. Hij speelde daarin de rol van Jurgen Busse, een keeper van een profclub.
De charismatische en goed uitziende Frans de Munck werd erg populair in Duitsland. Vanwege zijn volledig zwarte outfit werd hij ook wel 'Die schwarze Katze' genoemd. In Nederland werd dat vertaalt als 'de zwarte panter'. Mede door zijn populariteit speelde Frans de Munck ook nog mee in de Duitse speelfilm 'Das ideale Brautpaar'. Hij speelde daarin de rol van Jurgen Busse, een keeper van een profclub.


===Watersnoodwedstrijd===
===Watersnoodwedstrijd===
[[Bestand:Goes3 (Website vv Goes).jpg|thumb|250px|right|Frans de Munck in actie voor Oranje, Bron: [http://www.vvgoes.nl/historie Website vv Goes]]]
[[Bestand:Frans de Munck3-NA.jpg|thumb|250px|right|Frans de Munck zwevend naar de hoek, bron: Nationaal Archief]]
Door de zgn. [[watersnoodwedstrijd]]<ref>[http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/1953-03-13/edition/0/page/7?query=Parc%20des%20Princes&period=1953&sort=issuedate%20ascending&f_periodicalcode%5B0%5D=pzc Krantenbank Zeeland, 'Nederlanders lieten 90 minuten voortreffelijk voetbal zien', in: Provinciale Zeeuwse Courant, 13 maart 1953]</ref> in 1953, een wedstrijd tussen Nederlanders die bij een buitenlandse profclub speelden en Frankrijk - opbrengst voor watersnoodslachtoffers, uitslag 2-1 voor 'Nederland' - krijgt De Munck weer bekendheid in Nederland. Hij behoort in de in Parijs gespeelde wedstrijd tot de uitblinkers. Overigens speelt ook de bij Bordeaux spelende provinciegenoot [[Joop de Kubber]] mee in deze watersnoodwedstrijd.
Door de zgn. [[watersnoodwedstrijd]]<ref>[http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/1953-03-13/edition/0/page/7 Krantenbank Zeeland, 'Nederlanders lieten 90 minuten voortreffelijk voetbal zien', in: Provinciale Zeeuwse Courant, 13 maart 1953, pag. 7.]</ref> op 12 maart 1953, een wedstrijd tussen Nederlanders die bij een buitenlandse profclub speelden en Frankrijk - opbrengst voor watersnoodslachtoffers, uitslag 2-1 voor 'Nederland' - kreeg De Munck weer bekendheid in Nederland. Hij behoorde in de in Parijs gespeelde wedstrijd tot de uitblinkers. Overigens speelde ook de bij Bordeaux spelende provinciegenoot [[Joop de Kubber]] mee in deze watersnoodwedstrijd.


===Fortuna '54===
===Fortuna '54===
Een jaar later, in 1954, start de zgn. 'wilde' profcompetitie, een betaalde competitie georganiseerd buiten de KNVB om. Frans de Munck tekende hierop een contract bij een van de deelnemers van deze competitie, Fortuna '54 uit Geleen. Ook andere bekende Nederlandse voetballers als Cor van der Hart en Bram Carlier tekenden voor de ambitieuze Limburgse club.
Een jaar later, in 1954, startte de zgn. 'wilde' profcompetitie, een betaalde competitie georganiseerd buiten de KNVB om. Frans de Munck tekent hierop een contract bij een van de deelnemers van deze competitie, Fortuna '54 uit Geleen. Ook andere bekende Nederlandse voetballers als Cor van der Hart en Bram Carlier tekenden voor de ambitieuze Limburgse club.


===DOS===
===DOS===
In 1957, na drie jaar Fortuna '54, stapte Frans de Munck over naar het Utrechtse DOS. Met deze club werd hij in 1958 meteen kampioen van Nederland.<ref>[http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/1958-06-16/edition/0/page/5?query=DOS%20kampioen&period=1958&sort=issuedate%20ascending&f_periodicalcode%5B0%5D=pzc&page=2 Krantenbank Zeeland, 'DOS landskampioen', in: Provinciale Zeeuwse Courant, 16 juni 1958]</ref> Hij bleef tot 1961 bij de Utrechtse club, waarna hij - inmiddels 39 jaar oud - gaat spelen voor eerstedivisieclub Veendam.
In 1957, na drie jaar Fortuna '54, stapte Frans de Munck over naar het Utrechtse DOS. Met deze club werd hij in 1958 meteen kampioen van Nederland.<ref>[http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/1958-06-16/edition/0/page/5 Krantenbank Zeeland, 'DOS landskampioen', in: Provinciale Zeeuwse Courant, 16 juni 1958, pag. 5.]</ref> Hij bleef tot 1961 bij de Utrechtse club, waarna hij - inmiddels 39 jaar oud - gaat spelen voor eerstedivisieclub Veendam.


===Afbouwen bij kleinere clubs===
===Afbouwen bij kleinere clubs===
Na zijn periode in Veendam, tot 1963, speelt De Munck daarna nog voor Cambuur uit Leeuwarden en Vitesse uit Arnhem. Hij neemt pas op 44-jarige leeftijd afscheid als actief speler tijdens een vriendschappelijk duel tussen Vitesse en FC Köln (28 mei 1967).
Na zijn periode in Veendam, tot 1963, speelde De Munck daarna nog voor Cambuur uit Leeuwarden en Vitesse uit Arnhem. Hij nam pas op 44-jarige leeftijd afscheid als actief speler tijdens een vriendschappelijk duel tussen Vitesse en FC Köln (28 mei 1967).


== Trainerscarrière ==
== Trainerscarrière ==
[[Bestand:Frans de Munck2-NA.jpg|thumb|left|200px|Frans de Munck als trainer op de bank, foto: Jongerhuis, Pieter / Anefo, 1957, Nationaal Archief]]
[[Bestand:Frans de Munck2-NA.jpg|thumb|right|200px|Frans de Munck als trainer op de bank, foto: Jongerhuis, Pieter / Anefo, 1957, Nationaal Archief]]


De trainerscarrière van Frans de Munck kwam moeizaam op gang. Dat had te maken met de KNVB, die van mening was dat De Munck niet over de juiste papieren beschikte. Wel had de Goesenaar een opleiding aan de Sporthochschule in Keulen gevolgd. Zelfs Prins Bernhard moet er uiteindelijk aan te pas komen om de KNVB te overtuigen Frans de Munck als trainer toe te laten.
De trainerscarrière van Frans de Munck kwam moeizaam op gang. Dat had te maken met de KNVB, die van mening was dat De Munck niet over de juiste papieren beschikte. Wel had de Goesenaar een opleiding aan de Sporthochschule in Keulen gevolgd. Zelfs Prins Bernhard moest er uiteindelijk aan te pas komen om de KNVB te overtuigen Frans de Munck als trainer toe te laten.


Frans de Munck begint zijn trainerscarrière in 1966 bij Vitesse op het moment dat hij zelf nog actief is als speler. Hij volgt tussentijds Joseph Gruber op, die is ontslagen. Feitelijk speelt De Munck zijn laatste officiële wedstrijd daarom al in augustus 1966.  
Frans de Munck begon zijn trainerscarrière in 1966 bij Vitesse op het moment dat hij zelf nog actief is als speler. Hij volgde tussentijds Joseph Gruber op, die was ontslagen. Feitelijk speelde De Munck zijn laatste officiële wedstrijd daarom al in augustus 1966.  
 
Na zijn trainerschap in Arnhem wordt De Munck trainer in België. Eerst bij Club Brugge, waarmee hij in 1970 de beker wint, daarna bij Lierse SK. In 1972 keert hij als trainer terug naar Vitesse. Daar blijft hij tot 1974. Na zijn tweede periode bij Vitesse traint Frans de Munck ook nog de amateurclubs Minerva (Utrecht) en Arnhemse Boys. Hij sluit zijn trainerscarrière af als jeugdtrainer bij FC Dordrecht. 


Na zijn trainerschap in Arnhem werd De Munck trainer in België. Eerst bij Club Brugge, waarmee hij in 1970 de beker won, daarna bij Lierse SK. In 1972 keerde hij als trainer terug naar Vitesse. Daar bleef hij tot 1974. Na zijn tweede periode bij Vitesse trainde Frans de Munck ook nog de amateurclubs Minerva (Utrecht) en Arnhemse Boys. Hij sloot zijn trainerscarrière af als jeugdtrainer bij FC Dordrecht. 


Frans de Munck overleed 24 november 2010 op 88-jarige leeftijd in Arnhem.<ref> [http://www.omroepgelderland.nl/web/nieuws-1/815231/frans-de-munck-in-arnhem-gecremeerd.htm Frans de Munck in Arnhem gecremeerd, Omroep Gelderland, 30 december 2010]</ref>
Frans de Munck overleed 24 november 2010 op 88-jarige leeftijd in Arnhem.<ref> [http://www.omroepgelderland.nl/web/nieuws-1/815231/frans-de-munck-in-arnhem-gecremeerd.htm Frans de Munck in Arnhem gecremeerd, Omroep Gelderland, 30 december 2010]</ref>


==Auteur==
==Auteur==
 
Wim van Gorsel, 2015, herz. 2021
Wim van Gorsel, 2015


== Bronnen ==
== Bronnen ==
*[http://zoeken.zeeuwsebibliotheek.nl/?itemid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/094926123 Matty Verkamman, Chris van Nijnatten en Henri van der Steen, ''Negen Zeeuwen van Oranje'', (Goes: De Koperen Tuin, 1992)].
===Literatuur===
 
*[http://zoeken.zeeuwsebibliotheek.nl/?itemid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/094926123 Matty Verkamman, Chris van Nijnatten en Henri van der Steen, ''Negen Zeeuwen van Oranje'' (Goes, 1992)].
*[http://zoeken.zeeuwsebibliotheek.nl/detail/Noppen-in-de-klei-voetbal-in-Zeeland-sinds-1890/Boek/?itemid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/043285902 J. van den Berg e.a., ''Noppen in de klei; Voetbal in Zeeland sinds 1890'', (Middelburg, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. 1987)]
*[http://zoeken.zeeuwsebibliotheek.nl/?itemid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/043285902 J. van den Berg e.a., ''Noppen in de klei; Voetbal in Zeeland sinds 1890'' (Middelburg, 1987).]
*[https://iguana.zebi.nl/iguana/www.main.cls?surl=catalogus#recordid=431831475&Index=Indexppn Danny van der Linden, ''Frans de Munck. De Zwarte Panter'' (Deventer, 2021).]


===Sites===
*[http://www.krantenbankzeeland.nl/search?query=%22Frans%20de%20Munck%22&period=1/1/1950-1/1/1970&sort=issuedate%20ascending&f_periodicalcode%5B0%5D=pzc Krantenbank Zeeland, PZC, 1950-1970]
*[http://www.krantenbankzeeland.nl/search?query=%22Frans%20de%20Munck%22&period=1/1/1950-1/1/1970&sort=issuedate%20ascending&f_periodicalcode%5B0%5D=pzc Krantenbank Zeeland, PZC, 1950-1970]
 
*[http://www.vi.nl/nieuws/de-zwarte-panter-een-charismatische-playboy.htm Vi.nl, Column Johan Derksen, 3 jan. 2011]  
*[http://www.vi.nl/nieuws/de-zwarte-panter-een-charismatische-playboy.htm Column Johan Derksen, 3 jan. 2011]  
 
*[http://www.omroepgelderland.nl/web/nieuws-1/815231/frans-de-munck-in-arnhem-gecremeerd.htm Omroep Gelderland, 30 december 2010]
*[http://www.omroepgelderland.nl/web/nieuws-1/815231/frans-de-munck-in-arnhem-gecremeerd.htm Omroep Gelderland, 30 december 2010]


*[http://zoeken.dezb.nl/detail/Zeeuws-Documentatiecentrum-(Middelburg)/Frans-de-Munck//?itemid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/31754182X Documentatiemap ZB]
===Overig===
*[http://zoeken.zeeuwsebibliotheek.nl/?itemid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/31754182X Frans de Munck (Documentatiemap)(Middelburg: Zeeuwse Bibliotheek, 2009)]


==Noten==
==Noten==
Regel 84: Regel 82:
[[Categorie: persoon]]
[[Categorie: persoon]]
[[Categorie: Zeeuwen]]
[[Categorie: Zeeuwen]]
{{DEFAULTSORT:Munck, Frans de}}

Huidige versie van 13 nov 2023 om 13:53

Frans de Munck

Alkmaar tegen Fortuna '54 om Prins Bernhardbeker. Sportveld Paleis Soestdijk. Prins Bernhard met Frans de Munck , foto: Pot, Harry / Anefo, 1956, Nationaal Archief
Geboren 20 augustus 1922 Goes
Overleden 24 november 2010 Arnhem
Beroep profvoetballer en trainer

Frans de Munck was een Nederlandse voetbalkeeper en trainer. Zijn bijnaam was De Zwarte Panter, dit vanwege zijn zwarte haren, keepersoutfit en reflexen als een kat. Hij speelde in totaal 31 interlands en werd in 1958 kampioen met het Utrechtse DOS.

Jeugd

Frans de Munck was de zoon van Frans de Munck senior, op zijn beurt een zoon van een Belgische binnenvaartschipper. Frans de Munck senior verdiende zijn brood als tweede stoker bij het gasbedrijf in Goes, waar hij Johanna Maria Labeur leerde kennen, een weduwvrouw afkomstig uit Kattendijke. De vrouw nam uit haar eerste huwelijk twee kinderen mee. Het paar vestigde zich aan de Westerstraat in Goes. Frans de Munck junior kreeg later uit het huwelijk van zijn vader ook nog een halfbroertje, Pieter, die zeven jaar jonger was. Zijn (biologische) moeder is onbekend.

Als jongere deed Frans de Munck veel aan sport. Behalve voetbal ook aan wielrennen, atletiek, korfbal en handbal. Met name in atletiek - o.a. Zeeuws kampioen speerwerpen - en handbal blonk hij uit. Ook had hij van zijn vader - zelf een verdienstelijk wielrenner - een wielrenfiets cadeau gekregen, waarop hij wat plaatselijke wedstrijdjes won.

Zijn grote liefde was echter het voetbal. Als jongen van acht jaar ging hij kijken naar de trainingen van V.v. Goes en voor de trainingen ging hij op het doel staan, zodat de spelers op hem konden schieten. Vanwege een knieblessure kon hij zijn grote droom, midvoor worden, niet verwezenlijken. Daarom ging hij maar in het doel staan. Het bleek een gouden keuze. Hij ontwikkelde zich tot een geweldige keeper. Zijn debuut in het eerste elftal was in 1937, uit tegen het Oosterhoutse TSC.

Spelerscarrière

Sittardse Boys

In de oorlogsjaren kreeg Frans de Munck via een Duitse officier de mogelijkheid bij Turu Düsseldorf te gaan spelen. Omdat hij weigerde moest hij in een Duitse wapenfabriek gaan werken. Het geïnteresseerde Sittardse Boys bood hem een ontsnappingsmogelijkheid. Als keeper van [v.v. Goes] blonk hij namelijk dusdanig uit dat hij in 1944 bij Sittardse boys een contract kon krijgen; overigens na een beslissingswedstrijd om promotie tussen Goes en Sittardse Boys. Een sponsor van Sittardse boys voorkwam dat hij in Duitsland als dwangarbeider te werk zou worden gesteld. In Sittard werd een Ausweiss voor hem geregeld en kreeg hij na de oorlog een baan bij de politie. Hij kwam vervolgens ook voor het Nederlands politie-elftal uit.

Nederlands elftal

Frans de Munck in het Nederlands elftal, Bron: Krantenbank Zeeland, PZC, 7 augustus 2012, pag. 22.

Aanvankelijk kwam Frans de Munck uit voor het zgn. bondselftal (Nederland B). Op 23 april 1949 debuteerde hij in de Kuip voor het grote Oranje, thuis tegen Frankrijk (uitslag: 4-1). Na een volgende interland, uit tegen Denemarken, werd hij lange tijd niet opgeroepen, omdat hij (samen met Georg Kessler) bij Sittardse Boys geld zou hebben aangenomen en daarmee de amateurbepalingen zou hebben overschreden. Pas vanaf 1954 zou hij weer worden opgeroepen voor Oranje. Zijn laatste, 31e interland, was op 24 april 1960 als hij het doel verdedigde in de wedstrijd Belgie-Nederland (uitslag 2-1).[1]

FC Köln

Na een toernooi met Sittardse Boys in Barcelona (1947) kreeg De Munck een aanbieding van FC Barcelona. Omdat hij in beeld wilde blijven voor Oranje ging deze transfer niet door. Ook een overgang naar Ajax - dat hem ook een kantoorbaan aanbood - mislukte, omdat de KNVB vanwege zijn aangenomen betalingen niet meewerkte. Hij moest tot het seizoen 1950/'51 bij Sittardse Boys blijven. Nog voordat dat seizoen inging stapte hij over naar het geïnteresseerde FC Köln.

Frans de Munck ging vanaf mei 1950 voor FC Köln spelen. Bij de Duitse profclub, getraind door Hennes Weisweiler, verdient hij 1.500 Mark per maand. Ook krijgt hij 30.000 Mark aan tekengeld. In die tijd een fortuin.

De charismatische en goed uitziende Frans de Munck werd erg populair in Duitsland. Vanwege zijn volledig zwarte outfit werd hij ook wel 'Die schwarze Katze' genoemd. In Nederland werd dat vertaalt als 'de zwarte panter'. Mede door zijn populariteit speelde Frans de Munck ook nog mee in de Duitse speelfilm 'Das ideale Brautpaar'. Hij speelde daarin de rol van Jurgen Busse, een keeper van een profclub.

Watersnoodwedstrijd

Frans de Munck zwevend naar de hoek, bron: Nationaal Archief

Door de zgn. watersnoodwedstrijd[2] op 12 maart 1953, een wedstrijd tussen Nederlanders die bij een buitenlandse profclub speelden en Frankrijk - opbrengst voor watersnoodslachtoffers, uitslag 2-1 voor 'Nederland' - kreeg De Munck weer bekendheid in Nederland. Hij behoorde in de in Parijs gespeelde wedstrijd tot de uitblinkers. Overigens speelde ook de bij Bordeaux spelende provinciegenoot Joop de Kubber mee in deze watersnoodwedstrijd.

Fortuna '54

Een jaar later, in 1954, startte de zgn. 'wilde' profcompetitie, een betaalde competitie georganiseerd buiten de KNVB om. Frans de Munck tekent hierop een contract bij een van de deelnemers van deze competitie, Fortuna '54 uit Geleen. Ook andere bekende Nederlandse voetballers als Cor van der Hart en Bram Carlier tekenden voor de ambitieuze Limburgse club.

DOS

In 1957, na drie jaar Fortuna '54, stapte Frans de Munck over naar het Utrechtse DOS. Met deze club werd hij in 1958 meteen kampioen van Nederland.[3] Hij bleef tot 1961 bij de Utrechtse club, waarna hij - inmiddels 39 jaar oud - gaat spelen voor eerstedivisieclub Veendam.

Afbouwen bij kleinere clubs

Na zijn periode in Veendam, tot 1963, speelde De Munck daarna nog voor Cambuur uit Leeuwarden en Vitesse uit Arnhem. Hij nam pas op 44-jarige leeftijd afscheid als actief speler tijdens een vriendschappelijk duel tussen Vitesse en FC Köln (28 mei 1967).

Trainerscarrière

Frans de Munck als trainer op de bank, foto: Jongerhuis, Pieter / Anefo, 1957, Nationaal Archief

De trainerscarrière van Frans de Munck kwam moeizaam op gang. Dat had te maken met de KNVB, die van mening was dat De Munck niet over de juiste papieren beschikte. Wel had de Goesenaar een opleiding aan de Sporthochschule in Keulen gevolgd. Zelfs Prins Bernhard moest er uiteindelijk aan te pas komen om de KNVB te overtuigen Frans de Munck als trainer toe te laten.

Frans de Munck begon zijn trainerscarrière in 1966 bij Vitesse op het moment dat hij zelf nog actief is als speler. Hij volgde tussentijds Joseph Gruber op, die was ontslagen. Feitelijk speelde De Munck zijn laatste officiële wedstrijd daarom al in augustus 1966.

Na zijn trainerschap in Arnhem werd De Munck trainer in België. Eerst bij Club Brugge, waarmee hij in 1970 de beker won, daarna bij Lierse SK. In 1972 keerde hij als trainer terug naar Vitesse. Daar bleef hij tot 1974. Na zijn tweede periode bij Vitesse trainde Frans de Munck ook nog de amateurclubs Minerva (Utrecht) en Arnhemse Boys. Hij sloot zijn trainerscarrière af als jeugdtrainer bij FC Dordrecht.

Frans de Munck overleed 24 november 2010 op 88-jarige leeftijd in Arnhem.[4]

Auteur

Wim van Gorsel, 2015, herz. 2021

Bronnen

Literatuur

Sites

Overig

Noten