Zuiddorpe/EvZ1982-1984

Zuiddorpe (zuutdorpe, Zuytdurp, Moere)

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Dorp en voormalige gemeente in Oost Zeeuws-Vlaanderen, sedert 1 april 1970 binnen de nieuwe gemeentegrenzen van Axel, 630 inw. (1971). Tot de agrarische gemeente Zuiddorpe behoorden de buurtschappen Bontekoe, Boschdorp, Molenhoek, Muis, Oudepolder, Ratte, Schaapdijk, Sterre en het dorp Zuiddorpe. Wapen: Dit wapen werd op 31 juli 1817 bevestigd. Volgens de traditie zijn boekweitbloemen afgebeeld en dit zou herinneren aan het feit dat Joost van Ghistelle 'den eersten bouckey int lant' bracht toen hij van zijn reis naar het Heilige Land terugkwam, aldus een oud grafschrift. In het vroegere Zuiddorpe stond het geslacht Ghistelle in hoog aanzien. Vlag: De vlag van Zuiddorpe, niet officieel ingesteld, is geheel gelijk aan het wapenbeeld. Varia: Kermis op de derde zondag in juni met de daarop volgende maandag en dinsdag. Geschiedenis: Zuiddorpe dorp ten zuiden van Axel (vgl. Westdorpe, dorp ten westen van Axel) wordt in 1236 als parochie genoemd, maar dan onder de naam Moere. Ook het gebied van Overslag behoorde hierbij. De kerk, die aan de H. Maagd was gewijd en een vicarie had op het altaar van St.-Georgius, was een bezit van de abdij Marcke bij Kortrijk. Waar de eerste kerk gestaan heeft, is niet bekend, maar waarschijnlijk te Moere. De tweede is gebouwd te Zuiddorpe; afgebroken in 1817. In het oude kasteel van de heren van Moere was in 1516 een klooster gevestigd, Monnikenhof. Men had op het gebied van Zuiddorpe ook nog een aan St.-Anna gewijde kapel, alsook een kapel te Moere. Ofschoon Zuiddorpe tot het Axeler-Ambacht behoorde, was het door inundaties rond Axel na 1586 van het gebied afgesneden. Dit hield in dat de bewoners tot het Spaanse territorium behoorden. Hierdoor kon de katholieke parochie blijven bestaan. Op 15 september 1646 kwam daaraan een einde; de kerk van Zuiddorpe werd overgedragen aan de gereformeerden. De katholieken gingen naar Wachtebeke en later naar Overslag ter kerke. In 1788 werd in Zuiddorpe een schuurkerk gebouwd, die mede bestemd was voor de katholieken uit het Land van Axel en Terneuzen. In 1807 werd de oude parochiekerk weer overgedragen aan de katholieken; de zeer in verval geraakte kerk werd in 1817 afgebroken. Tijdens de sloop ontdekte men onder de vloer enkele voor de streek zo karakteristiek beschilderde graven grafschilderingen). In hetzelfde jaar werd een nieuwe kerk gebouwd die in 1855 weer vervangen is door de huidige (ontwerp van architect P. van Genk). De gereformeerde gemeente van Zuiddorpe is in 1694 gecombineerd met Axel.

LITERATUUR

F. Caland, Naamlijst predikanten. Grijpink, Register. H.Q. Janssen, Kerkhervorming in Vlaanderen. Th. B.W. Kok, Dekenaat. S. Muller, De indeeling bisdom. Wesseling, Axel. Wilderom, Tussen afsluitdammen IV.