Overslag
| Overslag |
|---|
Het dorp: kenmerken
Grensdorp en voormalige gemeente in Oost Zeeuws-Vlaanderen; sedert 1 april 1970 binnen de gemeente Axel. Vanaf 2003 behorend bij de gemeente Terneuzen. Het Nederlands deel van het dorp telde op 1 januari 2021 235 inwoners. Tot de opgeheven gemeente behoorden de buurtschappen Berdelé-Gebuurte, Bontekoe, Roode Sluis en Varempé. Overslag is het zuidelijkst gelegen grensdorp in Zeeuws-Vlaanderen. De landsgrens verdeelt het in een Nederlands en een Belgisch gedeelte; de beide delen vormen een hechte gemeenschap van meer dan duizend zielen.
Wapen
Dit wapen, dat heraldisch weinig fraai is, geeft een naturalistisch plaatje van de overslag, waaraan het dorp zijn ontstaan en naam te danken heeft (ter plaatse werden eertijds de schepen, die via de 'Axelsche Soetevaart' of het 'Axels Vaardeken', in de richting van het Belgische Wachtebeke naar Gent voeren, overgehaald). Het wapen werd op 31 juli 1817 bevestigd in ‘’s-Koningskleuren': goud en blauw.
Vlag
Het dorp Overslag gebruikte wel een driebanige vlag in de wapenkleuren: blauw-geel-blauw. Varia: Kermis op de 2e zondag en maandag in mei en in september.
Monumenten
De Ronde Molen
Van deze molen resten enkel nog de molenromp en de aangebouwde mechanische maalderij.Deze stenen korenmolen werd gebouwd in 1859 door de familie Schaut omdat de rosmolen van de boerderij te weinig capaciteit had. In 1865 werd de boerderij met de beide molens verkocht aan de familie Plasschaert. Later werd de molen uitgebreid met een aanbouw en in de molen een dubbele maalstoel gebouwd, aangedreven door een motor. In het najaar van 1925 brak een roe af en werd de molen onttakeld. De kap, de stelling, het wiekenkruis en het gaande werk werden verwijderd. Voortaan werd er enkel op de motor gemalen. De molenromp en de aangebouwde mechanische maalderij worden nu enkel nog gebruikt als opslagruimte. De rosmolen werd in 1989 gesloopt maar de molenromp en de mechanische maalderij werden in 2004 beschermd als monument.
Geschiedenis
In de middeleeuwen lag Overslag langs een kreek die via vanuit de Honte diep landinwaarts liep en via kanalen met Gent verbonden was. Om overstromingen te vermijden werd de kreek afgedamd ter hoogte van Overslag. Nu moesten de goederen ter hoogte van deze dam overgeslagen worden van de ene boot in de andere, vandaar de naam. In die tijd behoorde Overslag bij de parochie Zuiddorpe. Met de voltooiing van de Sassevaart in 1547, die grotere schepen toeliet om rechtstreeks naar Gent te varen, ging het snel bergaf met Overslag. Na de vrede van Münster in 1648 en het sluiten van de grens tussen de Noordelijke Nederlanden en de Spaanse Nederlanden verloor Overslag zijn handelsfunctie volledig. Een groot deel van de bebouwing van Overslag bevindt zich in België, waar zich tevens de parochiekerk bevindt.
Auteur
J.A. Trimpe Burger
Literatuur
- Wilderom, Tussen afsluitdammen