Waterbeheersing

Waterbeheersing

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Het handhaven van de waterstand op de voor de landbouw meest gewenste hoogte, waarbij zowel waterover last als watertekort zoveel mogelijk wordt voorkomen. In Zeeland zijn de mogelijkheden tot wateraanvoer zeer beperkt. De onder grond bevat meestal uitsluitend zout water, terwijl plaatselijk voorkomende zoetwaterlagen te dun zijn om daaruit grote hoeveelheden zoet water te kunnen oppompen. Inlaten van buitenwater is geheel uitgesloten omdat de zeearmen en kanalen zout water bevatten. Het grondwater vult in de grond alle poriën tussen de gronddeeltjes. De bovengrens, de grondwaterspiegel, die men vindt dooreen gat in de grond te graven, stijgt onder invloed van neerslag en daalt door verdamping, welke schommelingen men tracht te nivelleren door waterbeheersing (zie ook grondwater(stand), kwel en polderpeil). Het aanbrengen van een ondergronds systeem van huizen met het doel het overtollige grondwater uit een perceel naar de sloot af te voeren, noemt men drainage. De eerste drainage in Nederland met gebakken aarden buizen werd in 1845 aangelegd in de Wilhelminapolder door I.G.J. van den Bosch. In Zeeland bleef steeds grote belangstelling voor drainage bestaan. De draineerbuizen liggen op een diepte van 0,8-1.3 m beneden het maaiveld in reeksen evenwijdig aan elkaar, op afstanden van 8-30 m, al naar gelang de doorlatendheid van de grond. Tijdens de herverkaveling van Schouwen Duiveland (1954-1958) werd omgeschakeld naar machinale uitvoering in plaats van handwerk. Deze mechanisatie stimuleerde in sterke mate de invoering van plastic draineerbuizen (lengte 6 m, doorsnee 4 cm). Bij de herverkaveling Kleverskerke op Walcheren (1962-1963) werd voor het eerst in Nederland de drainage (417 km) geheel in plastic uitgevoerd met glasvliesomhulling. In 1969 werd in de Poel (Z-Bev.) de eerste 100 km gedraineerd met een 'ribbelbuis' van kunststof, die ter lengte van 250 m (doorsnee 5 cm) op een haspel gewikkeld op de draineermachine werd meegevoerd.