Lamswaarde (lamswerd, Lamswaerd, Lamswerde, Lamzwaerde)/EvZ1982-1984

Lamswaarde (lamswerd, Lamswaerd, Lamswerde, Lamzwaerde)

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Dorp binnen de gemeente Hontenisse in Oost Zeeuws-Vlaanderen; 1024 inwoners (1980).

Varia: Kermis op de tweede zondag na Pinksteren plus zondag en maandag tussen 16 en 22 sept.

Geschiedenis: De naam is afgeleid van de diernaam 'lam' of van de persoonsnaam `Zambo'; weerd of waard is het gewone woord voor `riviereiland', maar ook van toepassing op 'aanwas'. Lamswaarde herinnert aan het voormalige Lamsweerde, de uithof die in 1242 aan de abdij van Baudeloo werd verkocht. Deze uithof lag aan de zuidzijde van de Hoof- en Molenpolder, ongeveer bij de huidige buurtschap Molenhoek. Het oude Lamswaarde is in de middeleeuwen nooit een zelfstandige parochie geweest; het behoorde tot de noordportie van de parochie Hulst. Het is gegroeid rond de uithof van de abdij van Baudeloo. Deze liet er een aan de H. Maagd gewijde kapel bouwen, welke kapel een bedevaartsoord werd. Voor de pelgrims bouwde de abdij een gastenhuis aan de Wendelsee. In de 16e eeuw is Lamswaarde ten onder gegaan. Toen Lamswaarde na de 80-jarige oorlog weer werd ingepolderd verrees er met toestemming van de Staten-Generaal in 1686 een schuurkerk, de eerste schuurkerk in H ulster-Ambacht, die na de reductie van Hulst in gebruik werd genomen. De kerkelijke diensten werden tot 1737 door de minderbroeders-recollecten onderhouden. Daarna zijn zij vervangen (Mor seculieren. In 1764 ondernam de bisschop van Gent pogingen om de kapel van Lamswaarde wat meer zelfstandigheid te geven. De plannen werden door de Staten-Generaal verijdeld. Lamswaarde moest een deel van de Hulster parochie blijven uitmaken. Tijdens de Franse overheersing werd de band met Hulst doorgesneden. In 1803 werd Lamswaarde kerkelijk en burgerlijk bij Hontenisse gevoegd. De schuurkerk werd nu slechts een bidplaats of oratorium. Op 12 februari 1809 ging de lang gekoesterde wens in vervulling en werd Lamswaarde een zelfstandige parochie. Door de toename van het aantal gelovigen was het nodig de schuurkerk te vergroten. Dit geschiedde in 1850. In 1871 werd begonnen met de bouw van een geheel nieuwe kerknaar ontwerp van P. Soffers. Op 28 mei 1873 vond de consecratie plaats door deken Buys uit Hulst.

AUTEUR

J.A. Trimpe Burger

LITERATUUR

Kronenburg, Maria's Heerlijkheid. Adriaanse, Van schuurkerk tot parochiekerk. Gysseling, Toponymie van Zeeuws-Vlaanderen.

AFBEELDING

De R.K. kerk te Lamswaarde, ontworpen door P. Soffers en in gebruik genomen in 1873.