Oud-sabbinge/EvZ1982-1984

Oud-sabbinge

Ringdorp in de voormalige gemeente Wolphaartsdijk, sedert 1 januari 1970 gemeente Goes, Zuid-Beveland; 310 inw. (1971). Wapen: De kleuren van dit wapen staan niet vast. Op de wapenkaart van Smallegange (1696) staan blauwe dwarsbalken op een zilveren veld afgebeeld, maar Van Grijpskerke geeft zilver op rood (voor 1579) en ook rood op zilver komt voor. Het geslacht Van Sabbinge voerde zowel drie als vier rode (en ook blauwe) balken op zilver. Monumenten: Binnen de ring van het dorp stond vroeger centraal de kerk, waarvan de ruïne in 1806 is gesloopt. De overgebleven funderingen van de voormalige kerk zijn in 1977 opgegraven en nauwkeurig in kaart gebracht; aan de hand van deze gegevens is een reconstructie van de kerk funderingen gemaakt in een fraai plantsoen. In Sabbinge staat het 'Hoge Huis' een in 1962 in 'oude stijl' herbouwd huis (architect H.G.S. Heeren uit Zierikzee); in oorsprong waarschijnlijk daterend uit de 13e eeuw en gesticht door de Heren van Sabbinge. Van het oude kasteel waren in 1839 nog overblijfselen te herkennen in een hoog gelegen, door grachten omringde hofstede; er zijn ter plaatse veel sporen van gemetselde fundamenten gevonden. Geschiedenis: Sabbinge was het hoofdambacht van de drie heerlijkheden waarin het voormalige eiland Wolphaartsdijk was verdeeld. Sabbinge wordt als parochie genoemd in 1216, maar bestond waarschijnlijk reeds in de 11e of het begin van de 12e eeuw. De kerk van Sabbinge was de oudste van het eiland en de moederkerk van de parochie Westkerke en Oostkerke; genoemd onder de goederen van St.-Pieter te Utrecht. Bij de stormvloed van 23 november 1334 ging vrij wel het gehele eiland Wolphaartsdijk verloren, maar Sabbinge bleef behouden. In 1571-1572 werd de kerk door de Geuzen of de Spanjaarden verwoest. Ze is daarna niet meer als godshuis in gebruik genomen. Op het kerkhof is echter nog tot 1865 begraven. Na de sloop van de kerk in 1805 is op dezelfde plaats een school gebouwd, vernieuwd in de tweede helft van de 19e eeuw en uiteindelijk weer gesloopt in januari 1976. Bij de sloop van de school zijn de in vergetelheid geraakte funderingen van de voormalige kerk teruggevonden en in 1977-1978 zo goed mogelijk gerestaureerd.

LITERATUUR

Van der Baan, Wolphaartsdijk. De Bree en de Bruin, Zeeuws prentenboek, Wolphaartsdijk. Ab Utrecht Dresselhuis, Bouwval te Oud-Sahhinge, 132-137. Dumon Tak en Van de Velde, Beschouwing, 155-167. Koch, Oorkondenboek I, 542. KNOB 1964, kol. 117-122. Van Mieris, Groot Charterboek I, 159. Wilderom, Tussen afsluitdammen. Zelandia Illustrata X, 147.

AFBEELDING

Het ‘Hoge Huis' te Sabbinge voor de verbouwing van 1962. Het 'Hoge Huis' te Sabbinge na de verbouwing van 1962.