Anna Jacobapolder
1: Het dorp: kenmerken
Anna Jacobapolder is een klein dorp in de gemeente Tholen, in de Nederlandse provincie Zeeland. Het dorp heeft 395 inwoners (2012) en ligt op het schiereiland Sint Philipsland.
Geschiedenis
In 1847 werd op initiatief van Willem Frederik del Campo een polder met een oppervlakte van 869 hectare aan Sint Philipsland gehecht. Del Campo vernoemde de polder naar zijn vrouw. Aan een van de wegen aan de polder ontstond de kern Anna Jacobapolder, die in het begin Aan de Noordweg werd genoemd. Het gebied behoorde in eerste instantie tot de gemeente Bruinisse en werd in 1858 bij de gemeente Sint Philipsland gevoegd.
Op 6 juli 1988 ging het veer Anna Jacobapolder–Zijpe over het Zijpe tussen de buurtschap De Sluis en de buurtschap Zijpe op Schouwen-Duiveland na 88 jaar uit de vaart. Door de aanleg van de Philipsdam was het veer overbodig geworden. Daarmee verdween een vaste gast uit de verkeersmededelingen: bij de minste of geringste vorm van mist ging het veer buiten dienst.
Bezienswaardigheden
De voormalige gereformeerde kerk (Langeweg 40) is een kleine zaalkerk uit 1895 met spitsboogvensters in de voorgevel. In 1959 naar ontwerp van G. Steen en G. Tuinhof tot stand gekomen is de gereformeerde kerk (Langeweg 49). Deze moderne zaalkerk met zadeldak heeft een vrijstaande - boven het ingangsportaal geplaatste - klokkentoren. De voormalige openbare lagere school (Langeweg 23), een drieklassige school in neoclassicistische vormen, werd in 1861 gebouwd door J. Elenbaas op initiatief van W.F. del Campo. In 1984 is het pand verbouwd tot drie woningen (Langeweg 23D, 23E en 23F).[2] De christelijke basisschool CBS Het Kompas bevindt zich op Steintjeskreek 2. De Zeeuwse Eendenkooi is een kreek met oevers die ooit deel uitmaakte van het grote stroomgebied de Oosterschelde.
2: De polder
Polder in de gemeente St.-Philipsland, aan Noord-Slaak (Krammer) en Zijpe; aangesloten bij het Waterschap Tholen (sinds 1969); opp.ca. 719 ha; hoogteligging gemiddeld 0,9 m N.A.P. De afwatering geschiedt via de suatiesluis in de polder aan het Zijpe (gebouwd 1847). In de polder, die de grootste is van St.-Philipsland, ligt de buurtschap Anna Jacobapolder. In het noordwesten van de Anna Jacobapolder ligt buitendijks op de schorren de Bruinisser stelberg (hollestelle); natuurmonument in eigendom van de Stichting Het Zeeuwse Landschap. De Anna Jacobapolder werd in 1847 bedijkt op de schorren van Rumoirt en Nicke, welke van de Oude polder van St.-Philipsland gescheiden waren door de Bruintjeskreek. Hij kwam als één dijkage met de Kramerspolder tot stand; de scheidingsgrens volgde ongeveer de nog bestaande Bruintjeskreek (natuurreservaat, 7 ha). De Anna Jacobapolder dankt zijn naam aan Anna Jacoba van Sonsbeeck, echtgenote van de bedijker, Willem Frederik Del Campo (Camp, de latere burgemeester van St.Philipsland). De polder overstroomde bij de vloed van 1 februari 1953 (watervrij 26 maart 1953). Militaire inundatie vond plaats in 1944, waarbij de landerijen dras kwamen te staan. In 1959 werd de scheidingsdijk met de Willempolder afgegraven. Het in de vorige eeuw aangelegde tijhaventje bij de veerhaven (Willempolder) werd in 1931 uitgebreid; later nam het af in betekenis; in 1960 werd er nog ca. 6100 ton goederen (vooral suikerbieten) verscheept. De polders Anna Jacoba, Kramers en Willem werden in 1922 tot het waterschap Rumoirt samengevoegd, dat in 1944 opging in het waterschap St.-Philipsland Oude polder van St.-Philipsland).
Auteur
J. Kuipers
Literatuur
Wilderom, Tussen afsluitdammen II.