Commercie Compagnie
| Commercie Compagnie; MCC; Middelburgse Commercie Compagnie |
|---|
De Commercie Compagnie van Middelburg was een handelsonderneming die actief was in de scheepvaart tussen 1721 en 1888, maar vooral bekendheid geniet door haar aandeel in de slavenhandel, waarin het bedrijf tussen 1734 en 1808 actief was.
Bedrijfsgeschiedenis
In januari 1721 voeren de eerste schepen van de te Middelburg gevestigde Commercie Compagnie uit voor reizen tussen de Oostzee en Frankrijk, spoedig gevolgd door uitreding naar de Caraïbische zee en Suriname en ook naar Afrika, met name Guinee. De Europese vaart, waarbij ook enkele reizen naar IJsland en Straat Davis zijn te rekenen, houdt omstreeks het midden van de jaren vijftig van de 18de eeuw op. De vaart op Guinee en West-Indië kreeg na 1730, toen het monopolie van de West-Indische Compagnie was doorbroken en de slavenhandel van Afrika naar Amerika ook voor de Commercie Compagnie mogelijk werd, nieuwe impulsen. Waar men eerst heen en weer voer tussen Guinee en Europa en tussen West-Indië en Europa, ging men nu over tot zogenaamde driehoekshandel, dat wil zeggen men voer van Europa met textiel, ammunitie en sterke drank naar West-Afrika en vandaar met slaven naar West-Indië, om dan weer terug te keren met plantageproducten zoals suiker, koffie, tabak, cacao en indigo naar Europa. In de loop der jaren werd de Commercie Compagnie steeds meer een slavenbedrijf. Het transport der 'negros' had de Amerikaanse plantages ten doel, maar vooral Curaçao vanwaar zij, omdat de Westindische Compagnie Suriname, Berbice en Essequebo als afzetgebied voor zich behield, naar de Spaanse koloniën werden gedistribueerd. Ook trachtte de MCC zich met de kaapvaart bezig te houden tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog, maar deze pogingen strandden. Ondanks al deze activiteiten waren de resultaten der Compagnie, behalve in de oorlogsjaren, niet zo gunstig. Eén van de oorzaken, zo al niet de hoofdoorzaak, was, dat er zowel door het personeel als de bewindhebbers op grote schaal werd gesluikt. Verder speelde de economische recessie natuurlijk parten. Het belang van participatie in de MCC zat hem voor de aandeelhouders vooral in de bijkomende voordelen die dit bood zoals bij de equipage van het schip, aankoop van de retourlading of verkoop van plantageproducten aan de schepen van de MCC. Nadat de uitreding van schepen aan het begin van de 19de eeuw was gestaakt, bleef de Compagnie nog voortbestaan als scheepswerf tot 1888.
Trivia
De eigenlijke naam van de handelscompagnie is 'Commercie Compagnie.' Het was de Middelburgse stadsarchivaris W.S. Unger, die met zijn artikel over de onderneming in Economisch-Historisch Jaarboek (1958-1960) de naamgever werd van de 'Middelburgsche Commercie Compagnie', in navolging van VOC en WIC afgekort tot MCC.[1]
Tekst Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984
Auteur
-R. Huybrecht, J. Francke (2021).
Literatuur
- Unger, W.S., 'Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse slavenhandel I. Beknopt overzicht van de Nederlandse slavenhandel in het algemeen', in: Economisch-Historisch Jaarboek 26 (1952-1954) 134-174.
- Unger, W.S., 'Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse slavenhandel II. De slavenhandel der Middelburgsche commercie compagnie, 1732-1808', in: Economisch-Historisch Jaarboek 28 (1958-1960) 1-148.
- Unger, Middelburg in omtrek.
- Wisse, De Commercie Compagnie.
- Tegenwoordige Staat IX.
Noten
- ↑ W.S. Unger, 'Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse slavenhandel II. De slavenhandel der Middelburgsche commercie compagnie, 1732-1808', in: Economisch-Historisch Jaarboek 28 (1958-1960) 1-148.