Banckert

Banckert

Geslacht van meerdere zeehelden. Een geslacht uit Vlissingen, waarvan tenminste 11 leden als kapitein bij de marine of in de Westindische Compagnie hebben gediend. De stamvader was Joos Banckert, die op 5 januari 1596 te Middelburg overleed. Twee zoons van hem, Michiel en Adriaen, bereikten beiden de rang van kapitein ter zee. Michiel werd in 1559 geboren, werd 30 jaar later kapitein ter zee, verkreeg bekendheid als bestrijder van kapers in de Tachtig jarige Oorlog en overleed in 1618. Adriaen sneuvelde in 1600.

Joos(t) Banckert

Banckert
Lofdicht op Joos Banckert, gezegd van Trappen (15..-1647), commandeur der vloot van Zeeland, admiraal in dienst van de West-Indische Compagnie, met halsketen en ornament met twee krijgslieden en lofdicht in kalligrafie. Bijgevoegd zijn handtekening. Collectie KZGW, ZI IV, 201
Geboren	ca. 1598 Vlissingen
Overleden	12 september 1647 Atlantische Oceaan
Beroep	kapitein, commandeur
VIAF	Joost van Trappen Banckert

Joos(t) Banckert was een zoon van Michiel Banckert. Hij werd circa 1598 te Vlissingen geboren en diende zowel bij de admiraliteit van Zeeland als bij de Westindische Compagnie. Hij werd op 25-jarige leeftijd kapitein en vijftien jaar later commandeur. In 1625 werd hij door 13 Duinkerker kapers aangevallen, maar wist te ontkomen nadat hij drie schepen tot zinken had gebracht. Een jaar later raakte hij als commandant van een eskader, in dienst van de Westindische compagnie tussen Puerto Rico en Haïti in gevecht met vier Spaanse schepen waarbij slechts één Spaans schip ontsnapte. Weer een jaar later, in 1627, raakte hij met vijf schepen in gevecht met zeven Duinkerkers en veroverde hij er drie. In 1628 nam hij deel aan de verovering van de zilvervloot onder vice-admiraal Piet Hein. Hij kreeg de bijnaam 'den geesel der Maranen’, en later ook ‘den schrik der Portugezen'. In 1630 streed hij in Brazilië en was aanwezig bij de verovering van Olinda. In 1636 diende hij onder Jan Evertsen en versloeg de Duinkerkers bij Dieppe. Een jaar later behaalde hij weer een grote overwinning op de Duinkerkers toen hij met vier schepen een smaldeel van zeven schepen ontmoette, waarvan drie werden veroverd en de rest op de vlucht ging. Hij onderscheidde zich in 1639 als commandeur onder Maerten Harpertszoon Tromp in de slag bij Duins. In 1646 werd hij als commandant van een vloot naar Brazilië gestuurd en bestreed de Portugezen aldaar. Hierbij liet hij enkele duizenden Indianen uitmoorden. Circa 250 gevangengenomen Portugezen liet hij aan zijn scheepskiel vast timmeren. Hij overleed op 49-jarige leeftijd op de thuisreis op de Atlantische Oceaan op 12 september 1647 aan een beroerte.

Adriaen Banckert

Banckert
Adriaen Banckert, gravure van Christiaan Hagen, 1695
Geboren	ca. 1620 Vlissingen
Overleden	april 1684 Middelburg
Beroep	schout-bij-nacht, vice-admiraal
VIAF	Adriaan Banckert

Adriaen Banckert had vier zonen: Adriaen, die in 1636 stadhouder van de stad Vlissingen werd; Pieter, die kapitein ter zee was van 1635-1639; Gerrit en Francois, die schipper was bij Cornelis Evertsen. Een generatie ouder is Adriaen, zoon van Joost, die in tussen 1618 en 1620 werd geboren. Hij werd in 1642 kapitein bij de admiraliteit van Zeeland. In de slag bij Ter Heide (10 augustus 1653) verloor hij na een dappere strijd zijn schip. In 1658 nam hij deel aan de tocht naar de Sont onder Van Wassenaer van Obdam. In maart 1659 raakte hij met zijn schip, toen hij voor Landskrona lag om de Zweedse scheepsbewegingen gade te slaan, in het ijs en dreef af naar het eiland Hven. Drie Zweedse oorlogsschepen, een brander en 300 soldaten vielen hem aan, doch Adriaen wist ze het hoofd te bieden. In 1661 werd hij belast met het bevel over een eskader dat naar de Middellandse zee werd gezonden om de Barbarijse zeerovers te bestrijden. In 1664 werd hij benoemd tot schout-bij-nacht. In de Tweede Engelse oorlog onderscheidde hij zich in de slag bij Lowestoft (13 juni 1665). Op 7 juli 1665 werd hij bevorderd tot vice-admiraal. Hij nam eveneens deel aan de Vierdaagse Zeeslag (11- 14 juni 1666), alsmede aan de Tweedaagse Zeeslag (4 en 5 augustus 1666), waarbij hij zijn schip verloor. Op 20 augustus 1666 werd hij luitenant-admiraal. In 1667 was hij nog even aanwezig bij de tocht naar Chatham (19-24 juni). Gedurende de derde Engelse oorlog heeft hij deelgenomen aan de slag bij Solebay (7 en 14 juni 1673) en aan de slag bij Kijkduin (21 augustus 1673). In beide zeeslagen speelde hij een beslissende rol door met een kleiner getal aan schepen in zijn eskader de grotere eskaders van de tegenstander aan zich te binden, waardoor De Ruyter, Van Nes en Tromp bewegingsvrijheid kregen de slag naar zich toe te trekken. In 1674 ging hij, tegen het anciënniteitsbeginsel in, onder Cornelis Tromp met een eskader naar de Franse en Spaanse kusten. Toen hij door Tromp opnieuw gepasseerd werd als opvolger was de maat vol. Adriaen ging niet meer naar zee omdat de Admiraliteit Zeeland hem niet onder de tweede luitenant admiraal van Holland wilde laten dienen. Vanaf dan bekleedde hij een functie in de Admiraliteitsraad van Zeeland. Hij overleed in april 1684 te Middelburg en is aldaar in de Pieterskerk begraven.

Joost Banckert

Banckert
Geboren	16xx Vlissingen
Overleden	28 februari 1653 Portland, het Kanaal
Beroep	kapitein
VIAF	Joost Banckert

Een broer van Adriaen was Joost, die kapitein bij de admiraliteit van Zeeland was. Hij voerde het bevel over een schip tijdens het incident in Dover op 29 mei 1652, dat het begin vormde van de Eerste Engelse oorlog en tijdens de slag bij Plymouth tussen de Ruyter en Ayscue (26 augustus 1652). In de Driedaagse Zeeslag (28 februari - 2 maart 1653) sneuvelde hij reeds op de eerste dag. Een derde zoon van Joost, Johan (of Jan), werd in 1653 kapitein van de admiraliteit van Zeeland. Hij streed in de slag bij Plymouth en sneuvelde op 13 juni 1665 in de slag bij Lowestoft. De eerder genoemde Gerrit Banckert had een zoon, Joris Gerritsen, die eveneens als kapitein bij de admiraliteit van Zeeland heeft gediend en wel van 1662-1665. Weer een generatie verder ziet men Adriaen de Jonge, zoon van Adriaen, die in 1684 was overleden. In 1672 was hij kapitein bij de admiraliteit van Zeeland. Een zuster van hem, Josyna, was gehuwd met Cornelis Danckers, schepen en raad van Vlissingen. Een zoon van Joost Banckert, die in 1653 was gesneuveld, heette eveneens Joost; deze was in 1673 kapitein bij de Zeeuwse admiraliteit.

Auteurs

-F.C. van Oosten, Johan Francke, herz. 2012.

Literatuur

• J.C. de Jonge, Nederlandsche zeewezen.
• Mollema, Nederland ter zee.
• Warnsinck, Twaalf doorluchtige zeehelden.
• Johan Francke, hoofdstukken over Joos Banckert en Adriaen Banckert, in: Tobias van Ghent en Ruud Paesie (red.), Zeeuwse zeehelden uit de zestiende en zeventiende eeuw (Vlissingen, 2012).