Christian Blaha
| Blaha, Christian Cyril |
|---|
Middelburg 1972.
Componist, dirigent, arrangeur, pianist en kerkmusicus, actief in Middelburg (2000-heden).
CARRIÈRE
Christian Blaha werd geboren in 1972 als de zoon van een Tsjechisch medisch specialist en een Duitse germaniste. Vanaf zijn zevende volgde hij pianolessen aan de Zeeuwse Muziekschool bij onder anderen Leen de Broekert en Gé Audenaerdt. Na zijn middelbare school studeerde hij één jaar muziektechnologie in Hilversum, voorafgaand aan zijn opleiding aan het Brabants Conservatorium: in tien jaar tijd studeerde hij hoofdvak piano, compositie en koordirectie bij onder meer Joop Albracht, Paul Komen, Alexandre Hrisinade en Louis Buskens. Verder volgde hij enkele jaren orgellessen bij Bram Beekman en zanglessen bij Frans Fiselier, alsmede privé-lessen zang en directie bij Hans Smout in Bergen op Zoom. In 2000 trouwde Blaha met de Chileense Tania Gutierrez, met wie hij drie zonen kreeg. Blaha is sindsdien fulltime werkzaam als freelance componist, dirigent, arrangeur, pianist en kerkmusicus.
Blaha schrijft muziek voor zeer uiteenlopende bezetting: missen, liederen, pianosonates, symfonieën, a capella koorwerken en talloze andere genres vinden gestalte binnen zijn ruim zeventig werken tellende oeuvre. Hij schrijft in een moderne, vernieuwende stijl met elementen geïnspireerd op barokke, romantische en classicistische, maar ook Gregoriaanse en futuristische muziek. Voortekens gebruikt hij niet; zijn muziek houdt het midden tussen tonaal, modaal en atonaal. Binnen zijn werken streeft Blaha naar een navolgbare structuur, waarbij hij gebruikmaakt van een beperkt aantal muzikale gegevens. Vaak kiest hij voor een moderne variant van de sonatevorm, met bijvoorbeeld twee niet-tonale thema’s.
Binnen Zeeland krijgt Blaha zo nu en dan opdrachten van Het Zeeuws Orkest, het Zeeuws Jeugdorkest, Zeeuws Kamerorkest TY, Festival Nieuwe Muziek Middelburg en het Zeeland Nazomer Festival. Tot de uitvoerenden behoren verder onder meer het Hieronymus Trio, pianoduo Post/Mulder, het Nederlands Promenade-orkest, pianisten Jan Willem Rozenboom en Marcel Worms, organist-pianist Rien Balkenende, het Middelburgs Kamerkoor en Zebrass.
Blaha componeert dikwijls voor jubilea en herdenkingen. Zo schreef hij in 2010 een half uur muziek geïnspireerd op teksten uit het Zeeuws Archief voor de herdenking van het Middelburgs bombardement. Ter ere van het 150-jarig bestaan van de Provinciale Bibliotheek creëerde hij Bibliotheca Zelandica, een zangstuk voor gemengd koor en piano op een tekst van Sip Beth. Het muzikale thema baseerde hij op Laag water aan de Schelde van Gerard von Brucken Fock.
Daarnaast schrijft Blaha muziek voor Brabantse en Belgische (koor)festivals en –federaties. Zo werden werken van zijn hand uitgevoerd tijdens onder meer de Korenmanifestatie van de Zuidelijke Nederlanden, het Festival van Vlaanderen en het Brabants Componisten Festival.
In 2008 kreeg de componist de opdracht tot het schrijven van een ouverture voorafgaand aan een concertprogramma met werken van Mendelssohn en Schubert door het Limburgs Symfonie Orkest. Opdrachtgever was de dirigent van het orkest zelf, Ed Spanjaard, bij wie Blaha eerder al lessen volgde en stage liep. Het stuk werd een symfonisch gedicht getiteld Vergänglichkeit, geïnspireerd op de gelijknamige tekst van Herman Hesse. Het valt uiteen in twee delen, een bezonken en een wat roeriger deel, die beide worden herhaald en ten slotte samenkomen. De muziek bevat verscheidene verwijzingen naar Schubert. Zo refereert de orkestratie aan het begin aan diens achtste symfonie (Die Unvollendete). Het is ‘een hommage aan Schubert’, aldus Blaha.
Andere creaties zijn het symfonisch gedicht Michaël en de Draak en Antarctica, gecomponeerd voor het Daniël Raiskintrio in combinatie met het Zeeuws Jeugdorkest. In 2010 componeerde Blaha een liederencyclus voor de theatervoorstelling Hotel Lijkzicht. Een Koud Bad, een andere, klassieke liederencyclus van zijn hand, is geschreven vanuit het perspectief van tijdens de Watersnoodramp omgekomen Zeeuwen.
Als dirigent was Blaha onder andere actief voor het Zeeuws Mannenkoor en het Kuiperspoort-Orkest. Niet zelden is hij gastdirigent tijdens uitvoeringen van zijn eigen werken. Samen met Dr. Tassilo Erhardt assembleerde hij een projectkoor voor het uitvoeren van eigen en andere werken. Ook werkten de twee aan een tentoonstelling van Festival Nieuwe Muziek in de Zeeuwse Bibliotheek. Slechts enkele van zijn composities, zoals Bibliotheca Zelandica en De Vier Vrijheden zijn daadwerkelijk gepubliceerd (zie lijst). Andere gaf hij uit in eigen beheer.
In 2001 won zijn Intermezzo für Klaviertrio de tweede prijs van de Muziekprijs Gemeente Hilvarenbeek.
Verder koestert de componist nauwe banden met de University College Roosevelt, waar hij sinds 2013 compositie doceert. Zijn Concerto Antico beleefde in 2008 een première door het Zeeuws Jeugdorkest en pianostudent Marten Noorduin.
LIJST MET WERKEN
Gepubliceerd (Middelburg, s.l.)
- Klaviertrio nr. 1 (1997)
- Klaviersonate nr. 1 (1997)
- Zzaj (1999)
- Bibliotheca Zelandica (2009)
Overzicht van alle werken
Drama
- Nebbens: Muziektheater (soli SATB, koor SATB, kamerorkest pk 1 slgw. hrp str.)
- Hotel Lijkzigt (koor SATB, ensemble 2 vl. vla vlc. cb. basgit. dr. pn.)
Instrumentaal
- Ritterspiele (symfonieorkest) (2001)
- Noach (kamerorkest) (2003)
- Michael en de Draak (symfonieorkest) (2004/05)
- Antarctica (kamerorkest en strijktrio) (2006)
- Concerto Antico (symfonieorkest) (2008)
- Vergänglichkeit (symfonieorkest) (2008)
- Symfonie Nr. 1 ‘Jahreszeiten’ (symfonieorkest) (2009)
- Symfonie Nr. II (symfonieorkest) (2010)
Ensemble
- Klaviertrio nr. 1 (1996/97)
- Intermezzo für Klaviertrio (1998)
- Nonet – fl. (1999)
- Kammerkonzert (hrp pn. en strijkorkest) (1999)
- Serenade voor 13 instrumenten (2hb. 2 cl. 2bassethrn 4 hn 2 fg. cb.) (2000)
- Piano-trio nr. 2 (2001)
- Nazomerfestival overtüre (carillon 2 trmp. 3 trmb. slgw.) (2002)
- Toccata (piano vierhandig) (2002)
- Canon à 4 voci (bezetting variabel) (2003)
- Rondo à 4 voci (bezetting variabel) (2003)
- Wachet auf ruft uns die Stimme (vl. org.) (2004)
- Toccata (vl. org.) (1996/2004)
- Concerto voor pianotrio en strijkorkest (2005)
- Sonate voor viool en piano (2006)
- Nubes Concerto (fl. ob. cl. vl. vlc. pn.) (2007)
- 5 Rozenkranzsonaten der Lichtreichen Geheimnisse (vl. en toetsinstr.) (2008)
- Doppelkonzert (2 vl. en strijkorkest) (2008)
- Serenade voor strijkers (strijkorkest) (2011)
Solo
- Sonata per violino solo (2009)
Toetsinstrument
- Klaviersonate nr. 1 (1996/97)
- Klaviersonate nr. 2 (1997)
- Zzaj – piano (1999)
- Präludium Factus est repente (org.) (2002)
- Fuga à 5 voci ‘Veni Creator Spiritus’ (org.) (2008)
Koor met begeleiding
- Lied over het gedoopte bestaan (2002)
- Psalmus CL (2002)
- Psalmus CL (2) (2002/04)
- Bevrijding (2003/04)
- Missa St. Antonius en St. Sebastian (2006)
- Missa Adventus et quadragesimae (2006)
- Missa (2006/07/09)
- Zingen zonder grenzen (2006)
- Missa Nicolai à due voci aequalis cum organo (2008)
- Het Eeuwige Licht (2008)
- Bibliotheca Zelandica (2009)
Koor à capella
- Creator alme siderum (2000)
- Magnificat (2001)
- Ein kleiner Jaherszyklus (2001)
- De Vier Vrijheden (2001)
- Pater Noster (2002)
- Ave Verum (2002)
- Veni Creator (2002)
- 7 meditaties op de kruisweg (2002/03)
- Een aantal canons op teksten van Peter v.d. Ouden (2003)
- 7 Maria canons (2004)
- Muziek vanuit de kelen (2004)
- Missa à 5 voci (2005)
- Preces en Responses (2006)
- 3 motetten (2009)
- Litaniae B.M.V. (2010)
Ensemble
- Stefanus (SSATBarB) (1999)
- Ein kleiner Jaherszyklus (soli of koor SABar) (2009)
- Rimpels (SSAA) (2006)
Solo
- Ave Maria (sopr. org.) (2000)
- Een Koud Bad: ‘24 Liederen onder water’ (sopr. bar. en strijkkwartet) (2008/09)
- 3 liederen (stem vl. vla. vlc. pn.) (2009)
- 2 liederen (stem, vl. vla. vlc. pn.) (2010)
- Controleer uw maatregelen (sopr. bar. pn. en strijkorkest) (2010)
- vogeltje op groene tak (stem) (2010)
Arrangementen instrumentaal
- Konzert d-Moll Bwv 1042 (Bach) (f. cl. acc. pn. en strijkkwintet (2009)
Arrangementen vocaal met begeleiding
- Wonderful Life (Vearncombe) (2006)
- Blind for You (Di-Rect/Soerjadi) (2006)
- De troubadour (Kuhr/Hartsema) (2007)
- Why do fools fall in love (Lymon & Teenagers) (2007)
- Zeeuws Volkslied (Hol) (2007)
- Wilhelmus van Nassaue (anoniem) (2008)
- Oeverturen (Coelers) (2008)
- Spring dan (Coelers) (2008)
- Wij doen niets (Coelers) (2008)
- Draaiorgelliefdeslies (Coelers) (2008)
- Nachttrein (Coelers) (2009)
- Wachtsprookje (Coelers) (2009)
- Can’t hurry love (Supremes) (2009)
- My Guy (Wells) (2009)
- 11 Italiaanse liederen (Scarlatti, Giordani, Tosti e.a.) (2009)
- 4 Chansons (Montand, Brel) (2010)
- Fietsmedley (Clouseau – Fiets, Boudewijn de Groot – De eenzame fietser e.a.) (2010)
Arrangementen à capella
- Geef mij je angst (Hazes) (2007)
- Lullabye (Joel) (2007)
- Nothing else matters (Metallica) (2007)
- White Christmas (Berlin) (2007)
- Kijk omhoog (Nick & Simon) (2010)
- Creep (Radiohead) (2011)
GELUIDSFRAGMENT
www.christianblaha.nl/index.php?page=mediageluidsfragmenten
AUTEUR
Dok Kunneman, 2012
BRONNEN
-‘Biografie.’ Christian Blaha. 2010: www.christianblaha.nl , 18 feb. 2012.
-Blaha, Christian. ‘Lijst van werken van Christian Blaha.’ februari 2012.
-‘Een eervolle opdracht uit Limburg’, in: PZC, 16 januari 2009.
-Eisenga, Douwe, ‘Het opwarmende muziekklimaat’, in: Zeeuws Tijdschrift 55/1-2 (2005) 9-11.
-‘Programmatoelichting Jubileumconcert 2004.’ Middelburgs Kamerkoor. www.middelburgskamerkoor.nl/Repertoire/Repertoire2004/ProgrammatoelichtingJubileumconcert2004/tabid/110/Default.aspx , 17 maart 2012.
-Met dank aan Christian Blaha voor het interview op 15 februari 2012.