Schoondijke

Schoondijke

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

1. Tot 1 april 1970 een zelfstandige gemeente, daarna een deel van de gemeente Oostburg, en sinds 1997 onderdeel van de gemeente Sluis. Het dorp Schoondijke bevat de buurtschappen Dam (De), Sasput, een deel van 'Scherpbier, Steenhoven, Tol, Tragel, Veldzicht, Verkorting (De) en de verdwenen dorpen: Oostmanskerke en Vulendike (Oud Schoondijke Ruschevliet: oppervlakte ca. 2376 hectare: 1471 inwoners (2010) en vertoont daarmee een krimp van meer dan twintig procent ten opzichte van 1980 (1809 inwoners).

Wapen: Dit is het wapen van het Vrije van Sluis. met als onderscheidingsteken een letter S: het wapen werd voor de gemeente bevestigd op 8 december 1819. De gemeente had voorgesteld een gevierendeeld wapen met in het 1^ste e en 4^de kwartier het wapen van het Vrije van Sluis. in het 2^de en 3^de kwartier het wapen van Prins Willem II, naar wie het dorp oorspronkelijk Willemsdorp heette. Dit werd echter niet toegestaan.

Vlag: De niet officieel vastgestelde vlag van Schoondijke is van blauw en wit met in het blauw het wapenschild.

2. (Vulendike. Veulendike, Volendike, Willemsdorp), dorp binnen de gemeente Oostburg, vóór de gemeentelijke herindeling op 1 april 1970 behorende tot de zelfstandige gemeente Schoondijke: 1525 inwoners in 1971). Schoondijke is voor de landbouw van bijzondere betekenis onder andere door de aanwezigheid van een Rijks Middelbare Landbouwschool en de moderne landbouwpraktijkschool "Prins Willem"; er is voorts een huishoudschool "Prinses Marijke". Het dorp was tot het einde van de PSD veerdienst Vlissingen-Breskens in 2003 een vrij druk verkeersknooppunt richting Breskens, Terneuzen, Oostburg en Hoofdplaat.

Varia: Kermis van de vrijdag in de vijfde week na Pinksteren tot en met dinsdag daaraan volgend (behalve zondag): hij het samenvallen met de kermis te Breskens wordt in overleg met de kermisbonden voor Schoondijke een andere datum vastgesteld.

Monumenten: Ten oosten van het dorp staat dichtbij de fraaie Molenkreek een ongetailleerde teeltmolen: het is een ronde stenen bovenkruier zonder stelling uit 1884. In de kern van het dorp staat een stoer gebeeldhouwd 'Zeeuws-Vlaams trekpaard'. vervaardigd door Philip ten Klooster, geplaatst in 1965. Een ander beeld. 'De zaaier' van dezelfde beeldhouwer werd ook in 1965 geplaatst.

Geschiedenis: Schoondijke wordt in 1248 vermeld als Sconcndica ('Schone dijk'), voordien dicht daarbij Vulendike in 1150 ('Vuile dijk" De St .-Pietersabdi j te Gent bezat er het patronaatsrecht. In 1581 was te Schoondijke een Gereformeerde Gemeente. waarvan Jodocus van den Rosiere predikant was.

Tussen 1583 en 1585 is het oude Schoondijke door inundatie verdwenen: de plaats moet gelegen hebben op het thans zo genoemde oude kerkhof tussen de Sasputsestraat en de Groeneweg. In 1652 werd het dorp opnieuw gesticht volgens een geometrisch grondplan op een kruising van belangrijke wegen (de Lange Heerenstraat en de Willemsweg). Het nieuwe Schoondijke heette aanvankelijk Willemsdorp, doch de oude naam Schoondijke verkreeg burgerrecht. In 1944 werd de plaats door oorlogshandelin g en grotendeels verwoest, maar ze is sindsdien herbouwd. De gereformeerde en de katholieke kerk zijn in 1950 herbouwd.

3. Buurtschap ten noordoosten van het dorp Driewegen in de voormalige gemeente Driewegen: sinds 1 juli 1970 in de nieuwe gemeente Borsele. Zuid-Beveland.

LITERATUUR

Gottschalk, Historische geografie. Van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek.Zelandia Illustrata XII, 563-565. J.H. van Dak, Geschilderde glazen.

Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984

Bekijk de originele tekst uit de Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984