Week van het Zeeuwse boek

Week van het Zeeuwse boek

1. Wat is het?

De Week van het Zeeuwse Boek is een jaarlijks terugkerend evenement van de gezamenlijke boekhandels in Zeeland, waarin boeken centraal staan die gaan over Zeeland, zich daar afspelen of geschreven zijn door Zeeuwse auteurs. De Week vindt doorgaans plaats in de maand oktober. Net als bij de Boekenweek van het CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) kent de Week van het Zeeuwse Boek een geschenkboek, dat bij besteding van een bepaald bedrag gratis wordt weggegeven. In het kader van de Week van het Zeeuwse Boek wordt sinds 2003 de Zeeuwse Boekenprijs uitgereikt, een organisatie van ZB Planbureau en Bibliotheek van Zeeland.

2. Historie

De basis van ‘De Week van het Zeeuwse Boek’ ontstond in het brein van Theo Spinnewijn, mede-eigenaar van Boekhandel en Uitgeverij De Koperen Tuin in Goes. Zijn compagnon Jan Bruijns (1954 – 2000) was tomeloos enthousiast in het schrijven en uitgeven van boeken over Zeeland. In een aantal jaren bouwde Bruijns een reeks van boeken op over Zeeland die natuurlijk niet allemaal even succesvol waren en voor een stevige voorraad in het magazijn zorgden. Spinnewijn, die in 1996 eigenaar werd van de in 1992 door De Koperen Tuin overgenomen boekhandel De Vries in Zierikzee, stelde Bruijns voor om de regionale uitgaven wat extra onder de aandacht te brengen en een Week van het Zeeuwse Boek te organiseren. Bruijns en Spinnewijn bespraken dat idee met Dick Anbeek van de toenmalige winkel Fanoy, die daar onmiddellijk enthousiast op reageerde. In 1995 werd die week voor het eerst gehouden waarbij ook Lex de Loof van Boekhandel de Ruiter in Vlissingen een rol speelde. Zeeland is met Friesland (sinds 1948) de enige provincie in Nederland die een dergelijke week met succes organiseert.

3. Geschenkboek

Bij een ‘boekenweek’ hoort een ‘boekenweekgeschenk’ vonden de initiatiefnemers van de Week van het Zeeuwse Boek. De eersteling was in 1995 een herdruk van de uitgave Rijmpjes en spelletjes van het oude Zeeuwsche land van Annie Oldenziel uit 1945. De laatste jaren is de auteur vaak een nationaal bekende schrijver/kleinkunstenaar, die een band heeft met Zeeland, zoals Franca Treur, Chris de Stoop, Katinka Polderman en Freek de Jonge. De geschenkboeken verschijnen in een oplage tussen de 10.000 en 7.000 exemplaren.

4. Overzicht Zeeuwse geschenkboeken

1995

• Annie Oldenziel, Rijmpjes en spelletjes van het oude Zeeuwsche land, Herdruk van de oorspronkelijke uitgave van uitgeverij Allert de Lange uit 1945

Annie Oldenziel (1901) is vooral bekend van haar boeken over borduren, zoals Kruissteekjes I en II, Nederland in kruissteekjes en Van palmpaas en pinksterbloem.

1996

• Jan Bruins, Liedjes van het Zeeuwse land, boekje met tekst van Jan Bruijns en teksten van bijbehorende cd van Zeeuwse troubadours zoals: Engel Reinhoudt, Peter Dieleman, Adrie Oosterling, Anja Kopmels, Ries de Vuyst e.a.

Jan Bruijns (1954-2000) was boekhandelaar, uitgever en schrijver in Goes. Hij was een enthousiast promotor en schrijver van regionale boeken. Hij maakte en/of werkte mee aan onder meer Middelburg, haar geschiedenis en mooiste monumenten (1988), Mondriaan voor beginners (1994), De Zak in vogelvlucht (1995) en Trekpaarden in Zeeland (1999). Aan de Zeeuwse Boekenprijs was ook een naar hem genoemde prijs verbonden: de Jan Bruijns Publieksprijs. In 2009 werd de opzet veranderd. De Jan Bruijnsprijs werd de algemene prijs voor het beste Zeeuwse boek met een Zeeuws onderwerp.

1997

• Kees Slager, Sakke de zee-ratte; Zeeuwse jeugdherinneringen uit het begin van de 20ste eeuw

Kees Slager (1938) is journalist, schrijver en politicus uit Tholen. Hij geldt als de grootste kenner van de geschiedenis van de Watersnoodramp in 1953. Hij publiceerde onder meer Landarbeiders, Zeven Zeeuwse Vrouwen en De Ramp, een reconstructie (1992). Als journalist werkte hij voor Het Vrije Volk en was hij de geestelijk vader van de documentaireserie Het Spoor terug en het VPRO-programma OVT over de Onvoltooid Verleden Tijd.

1998

• Jan J.B. Kuipers, Moord aan boord van de PSD, een Zeeuwse thriller zich afspelend op een van de oude veerponten

Jan J.B. Kuipers geldt als een zeer productieve auteur van fictie en non-fictie. Een greep uit zijn omvangrijke oeuvre: De Canon van ons Zeeuws verleden (Walburg Pers, 2009; met Johan Francke), Brommers, gitaren en spandoeken. 50 Jaar jong in Zeeland (2005) en Maritieme geschiedenis van Zeeland. Water, werk, glorie en avontuur (Den Boer/De Ruiter, 2002) en 111 plekken in Zeeland die je gezien moet hebben (met Heleen Kuipers, fotografie, 2015). Jan Kuipers (1953) woont in Kattendijke en was in 2005/2006 stadsdichter van Middelburg.

1999

• Lou Vleugelhof e.a., Zee&Land gedichten over Zeeland, Bloemlezing met gedichten van Zeeuwse dichters zoals J.C. van Schagen, Hans Warren, Johanna Kruit, Wim Hofman, André van der Veeke, e.a., maar ook landelijke dichters over Zeeland: Gerrit Achterberg, Jan Campert en Martinus Nijhoff etc.

Lou Vleugelhof (1925 - 2019) is het pseudoniem van de in Heinkenszand geboren Neerlandicus en dichter Lau de Jonge. Hij publiceerde verscheidene bundels. Voor zijn eerste werk Oorsprong ontving hij een reisbeurs en een prijs van Martinus Nijhoff. Bredere bekendheid kreeg de auteur door zijn bundel Mila in steen, dat meerdere malen werd herdrukt en ook door het in 2001 verschenen werk ‘Nog niet thuis’, opgedragen aan zijn dochter Sylvia, die uit het leven stapte.

2000

• Twee Zeeuwse sets ansichtkaarten: een selectie uit de verzameling van het Zeeuws Museum

1. Pront in het Pak met mannendrachten 2. Knap in ’t kleed met vrouwendrachten

Uit de fotocollectie van het Zeeuws Museum werden in het nieuwe millennium voor de Week van het Zeeuwse Boek twee sets ansichtkaarten samengesteld, waaruit de boekenkoper er één mocht kiezen. Het was de enige keer in de historie dat er de facto twee geschenken waren. De set met vrouwendrachten was aanzienlijk populairder dan die van de mannen.

2001

• Cornélie van de Reepe, De middag van de paarse nevel; een oorlogsherinnering

Cornélie van de Reepe is de echtgenote van M.P. (Rinus) Dieleman (van 1978 tot 1995 hoofdredacteur van de Provinciale Zeeuwse Courant). Ze schreef onder meer: 'Hoe was het op de krant…?','Het leven van een journalistenvrouw 1952-1962' en 'Mijn moeder maakt veel lekkerder champignonsoep'.

2002

• Jan J.B.Kuipers & Cees Maas, Echo’s van het water, Vijftig jaar februariramp 1953

Cees Maas (1954) is schrijver en journalist. Hij won in 1988 de landelijke prijs van de Bond Heemschut met een reportage over de stilte. Zijn columns over de belevenissen van een fictieve man verschenen twee jaar lang op de voorpagina van dagblad BN/De Stem en werden gebundeld in De Man (2000).

2003

• Lo van Driel, De kwestie Jobse, een verhaal over Jan Jobse, een onderwijzer maar vooral een vergeten Zeeuwse dichter

Lo van Driel (1944) studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde en was jarenlang docent. Hij schreef columns over kunst en letteren voor de PZC en publiceerde over taalkunde en geschiedenis. In 2003 verscheen zijn biografie van J.H. van Dale. Andere boeken van zijn hand zijn o.m. Cultuur wordt Kultuur. Culturele collaboratie in Zeeland (2018) en Een getekend leven, over Reimond Kimpe (2016).

2004

• Cor de Jonge, Zeeland bestaat niet! 15 jaar Koen en Harm cartoons van Cor de Jonge (cartoons werden 15 jaar lang geplaatst in de zaterdageditie van de PZC)

Cor de Jonge (1958) levert sinds 1989 cartoons aan de PZC, waarin hij de Zeeuwse actualiteit kritisch beschouwt. Van zijn hand verscheen ook Zeeland is het einde (2014). Voorts was hij de saxofonist in de JP and the Seeger Session Band.

2005

• Ed de Graaf, Het woord aan de Gevel/De Gevel aan het woord, Huisnamen en opschriften in Zeeland

Ed de Graaf dook ook in het verhaal achter de namen op gevels van Middelburgse huizen en schreef daarover D' Guld Waerrelt: de wondere huisnaamwereld van Middelburg (2005). Hij is politiek actief voor de LPM en was vier jaar wethouder in Middelburg.

2006

• Theo Laurentius, De Rembrandts van Oostkapelle, Over een prentencollectie van de afstammelingen van het echtpaar Van der Poort-van der Mandere, voor zover het betreft de opeenvolgende eigenaren van de prentcollectie van Oostkapelle

Theo Laurentius (1936) is bekend als expert op het gebied van de grafiek van Rembrandt. Lange tijd werkte hij mee aan het AVRO-televisieprogramma Tussen Kunst & Kitsch. Hij tekent en vervaardigt prenten op basis van oude technieken. Hij had een kunsthandel in Middelburg.

2007

• Tineke Sluijter, Smaak van Zeeland, Recepten met Zeeuwse streekproducten

Tineke Sluijter staat bekend als een autoriteit op het gebied van Oosters eten, waarover ze al jaren publiceert in onder meer het dagblad Trouw. Daarnaast schreef zij onder de titel Kinderkeuken twee series recepten voor kinderen.

2008

• Rinus Spruit, Zwieg Stille, Een oude rietdekker vertelt, zijn zoon schrijft op. En blijft doorschrijven tot en met zijn vaders dood

Rinus Spruit (1946) werkte als verpleegkundige en taxichauffeur en begon pas te schrijven op zijn 55ste. In het jaar na Zwieg Stille verscheen bij uitgeverij Cossee de roman De rietdekker. In 2013 gevolgd door Een dag om aan de balk te spijkeren. Beide boeken werden vertaald in het Duits en verschenen bij uitgeverij DTV te München. In 2019 bracht hij De Wonderdokter uit, een door hem in hedendaags Nederlands hertaalde samenvatting van de biografie van Albert Willem van Renterghem.

2009

• *Aarnoud van der Deijl & Marga Haas, Sporen van een Oorlog, Vijftien Zeeuwse plaatsen met een verhaal over de Tweede Wereldoorlog

Aarnoud van der Deijl was pastor van de PKN (Protestantse Kerk in Nederland) in onder meer Burgh en Oost-Souburg. Hij presenteerde een tijdlang het radioprogramma Veelstromenland bij Omroep Zeeland. Van zijn hand verschenen onder meer Richters, dichters en vredestichters: Oudtestamentische oorlogsverhalen gelezen als literatuur (1993) en Onzichtbare Zon: Eerst zien, dan geloven? - (1996). Marga Haas is theoloog, freelance journalist en auteur. Ze publiceerde onder meer 52 Bijbelse verrassingen voor het hele jaar (2018) en God en ik, wij zijn één. Veertig dagen met Meester Eckhart (2017). Ze heeft een blog Parelduiken in de bijbel.

2010

• Jan Jansen & Peter Verdurmen, Winter in Zeeland

Jan Jansen is oud-journalist voor BN De Stem en de PZC. Hij maakte met Verdurmen boeken als De Laatste Boot. Afscheid van de PSD en Een dagje ringrijden (2006).

Peter Verdurmen (1953) is fotograaf en woont in IJzendijke. Werkte voor diverse dagbladen en is eindredacteur van het Zeeuws Vlaams Advertentieblad. Maakte o.m. het boek Scheldegezichten (1990) met Romain van Damme en Zeeuwlingen. Levensverhalen van Zeeuwse honderdplussers (2012) met Jan Jansen en Peter Oggel.

2011

• Nelleke van der Krogt, Duvelsjong : verhalen uit een Zeeuwse jeugd

Nelleke van der Krogt-van der Schraaf (1948) werd geboren in Middelburg en groeide op in Kloetinge. Ze werd bij een groot publiek bekend door haar werk voor televisie. Zo was ze elf jaar lang (1990-2001) presentatrice van het AVRO-programma Opsporing Verzocht en later van 2002-2014 van Tussen Kunst & Kitsch. Speelde mee in theaterproducties De Vagina Monologen, De Afscheidsmonologen en Hormonologen en schreef boeken als Straffe Zijwind (2010), Klein en Ongevaarlijk (2012), gebundelde columns uit de Avrobode.

2012

• Karin den Boer & Tiny Polderman, Slik op de weg, De Zeeuw achter de suikerbiet

Karin den Boer studeerde in 2010 af als fotografische vormgever. Sinds die tijd werkt ze als freelance fotograaf, geeft ze gastlessen op scholen en verzorgt ze workshops voor volwassenen. Tiny Polderman (1964) is freelance tekstschrijver/redacteur. Schreef onder meer Het Zeeuwse kostuum door de eeuwen heen (1993), Geschiedenis van de Grote Kerk Veere (2007) en 150 jaar kerkelijk leven op Walcheren (2017). Ze is politiek actief voor GroenLinks in de gemeente Veere.

2013

• Ruden Riemens & Jan van Damme, Zeeland belicht, Fotografie van Ruden Riemens vanaf de grond en vanuit de lucht in alle seizoenen met onder iedere foto een voetnoot van Jan van Damme

Ruden Riemens (1963) is fotograaf en zoon van fotograaf Wim Riemens (1933-1995). Hij maakt zijn werk dicht bij huis in Zeeland, maar ook in verre buitenlanden. Van landschappen en portretten tot kunstzinnig studiowerk. Hij beheert tevens de nalatenschap van zijn vader. Jan van Damme (1957) is journalist bij de PZC. In die krant heeft hij ook een column. Belangrijke aandachtsgebieden zijn historie en literatuur. Over dat laatste houdt hij de blog Zeeland Geboekt bij, die inmiddels is geïncorporeerd in de website van zijn krant. Van Damme geldt als een van de grootste kenners van alles wat in boekvorm over Zeeland verschijnt of door Zeeuwse auteurs wordt gepubliceerd. Hij maakte enige tijd deel uit van de jury van de Zeeuwse Boekenprijs. Zijn grote verdienste voor de Zeeuwse boeken ontving hij in 2014 de Prijs van de Zeeuwse Boekhandel.

2014

• Katinka Polderman, De onfortuinlijke dood van Krijn Kip en andere verhalen die best wel eens echt gebeurd zouden kunnen zijn (maar misschien ook niet), Ontroerende wonderlijke beelden van een vervlogen tijdperk

Cabaretière Katinka Polderman (1981) volgde de tweejarige opleiding aan de Cabaretacademie in Rotterdam en studeerde daarna aan de Koningstheateracademie in Den Bosch. In 2005 won ze zowel de jury- als publieksprijs van het Leids Cabaret Festival. Verder kreeg ze in 2018 de Willem Wilminkprijs voor het nummer Kilo, pond en ons uit het NTR programma Het Klokhuis. Polderman maakte (vaak samen met Laurens Joensen) TV-programma’s voor Omroep Zeeland. Ze schreef columns voor onder andere Spits en Trouw en is regelmatig te horen in het VARA radioprogramma Spijkers met Koppen.

2015

• Franca Treur, Ik zou maar nergens op rekenen …, Vier verhalen over uiteenlopende personages

Franca Treur (1979) groeide op in een bevindelijk gereformeerd boerengezin in het Meliskerke. Na haar studies psychologie en Nederlands en literatuurwetenschap aan de Universiteit Leiden raakte ze haar ervan overtuigd dat Bijbelse verhalen alleen maar waren opgesteld om troost te bieden aan de mens. Ze nam afstand van haar geloof. In 2006 won ze met Maak iets van je leven! Maar wat? een essaywedstrijd en in oktober 2009 verscheen haar eerste boek, Dorsvloer vol confetti, waarvan 150.000 exemplaren werden verkocht. Het leverde haar in 2010 de Selexyz-debuutprijs op. Het succesvolle boek werd verfilmd en in 2014 was daarvan de première. Dat jaar verscheen haar roman De Woongroep, in 2017 gevolgd door Hoor nu mijn stem.

2016

• Chris de Stoop, Het vierde gewas, De ontpoldering van de Breskenspolder tot recreatiepolder, waarbij de boerderij van Jaap Flikweert moet wijken

Chris de Stoop (1958) werd na zijn studie verslaggever bij Knack Magazine. Zijn eerste boek Ze zijn zo lief meneer (1992), waarin hij als eerste de internationale vrouwenhandel beschreef, zorgde voor grote opwinding en leidde onder meer tot parlementaire onderzoeken en de ontmanteling van criminele netwerken. In 2004 ontving De Stoop voor Zij kwamen uit het Oosten, het vervolg op zijn eerste boek, de Gouden Uil Publieksprijs. Hij was ook in 2008 genomineerd voor de AKO Literatuurprijs met Het complot van België. Voor zijn werk Dit is mijn hof uit 2015 ontving hij in 2016 de eerste Confituur Boekhandelsprijs[1] en de Zeeuwse Boekenprijs.

2017

• Freek de Jonge Ben ik een Zeeuw? – Ondanks zijn Zeeuwse roots stelt Freek de Jonge zich in dit boekje de vraag: ‘Ben ik een Zeeuw’

Freek de Jonge (1944) is cabaretier die in de jaren zeventig van de vorige eeuw met Bram Vermeulen het duo Neerlands Hoop vormde dat voor een radicale ommekeer zorgde in de vaderlandse kleinkunstgeschiedenis. Na het einde van Neerlands Hoop ging hij verder als solo-artiest. Ook schreef hij romans, waaronder Zaansch Veem (1987), Neerlands Bloed (1991) en Opa's Wijsvinger (1993), presenteerde hij televisieprogramma's en speelde hij een rol in twee films, De Illusionist (1983) en De Komediant (1986). Domineeszoon Freek de Jonge heeft Zeeuwse roots. Zijn grootvader, Willem Govert de Jonge, werd in 1887 in Oosterland geboren. Zelf woonde hij van 1962-1965 in de provincie. Een tijd waarover hij zei: ,,In Zeeland kwam alles samen.’’

2018

• Van Raas tot Rico, Onbekende verhalen over bekende Zeeuwse topsporters, Peter de Jonge – Met biografieën van Wim van Gorsel/encyclopedievanzeeland.nl

Peter de Jonge (1951) was sportjournalist bij de PZC en NRC Handelsblad en respectievelijk adjunct-, plaatsvervangend en hoofdredacteur van het Algemeen Dagblad. Was na zijn vertrek bij het AD in 2011 met Peter van Druenen samensteller en mede-auteur van de verhalenbundel Zondig in Zeeland, waaruit enkele verhalen werden verfilmd. Publiceerde verder onder meer i.s.m. Leen Looijen onder het pseudoniem Peter Lane de thriller Het geheim van Voetbalmoeders (2014), JOS en het weer in Zeeland (2015) en (samen met Peter van Druenen en Peter Sijnke) Zondige Zeeuwen (2016). Wim van Gorsel (1959) is wetenschappelijk medewerker bij ZB|Planbureau en Bibliotheek van Zeeland. Hij schreef in 2016 We zullen er wezen. Hoe het ‘Ajax van de amateurs’ Nederland veroverde. In dat boek wordt teruggekeken op de grote succesjaren van voetbalvereniging Middelburg.

2019

• Marlies Allewijn, M’n liêven – Een beschrijving van het leven van haar grootmoeder, dat bijna de hele 20ste eeuw bestreek. Er ontstaat voor de lezer een verwevenheid tussen het leven van opoe en haar kleindochter

Marlies Allewijn (1977) groeide op in Yerseke. Ze is schrijfster en journalist. Met MURproducties maakt ze video’s voor het UMC Utrecht. In 2016 verscheen haar young adult-roman Ze was 16, een spannend oorlogsverhaal. In 2018 kwam haar eerste roman voor volwassenen uit: De Meid, opgehangen aan het bewogen leven van de onverschrokken Zeeuws dienstbode Neeltje Lokerse, die op het Binnenhof haar werkgever, vader van haar bastaardkind, neerschoot om aandacht te vragen voor het onrecht dat dienstbodes in die tijd vaak overkwam. Ze werd een publieke heldin.