Delta Nutsbedrijven

Delta Nutsbedrijven

Zeeuws energiebedrijf. Het bedrijf is opgericht in 1991 na een fusie tussen Watermaatschappij Zuid West Nederland (WMZ) en de Provinciale Zeeuwse Energie Maatschappij (PZEM). Het hoofdkwartier is gevestigd in Middelburg. Vanuit Vlissingen worden de klanten technisch bediend. Delta telt op dit moment ongeveer 500 medewerkers. (LATER MEER)

Geschiedenis van het bedrijf

1919: het begin

De Provinciale Zeeuwse Electriciteits Maatschappij (PZEM) werd opgericht op 3 mei 1919. Een aantal notabele heren bezochten een Middelburgse notaris om de oprichtingsacte te laten passeren van een maatschappij die zich zou gaan bezighouden met de opwekking van elektriciteit. Het startkapitaal was twee miljoen gulden.

PZEM kende een aarzelend begin. Na een jaar waren er 15 gemeenten aangesloten op het PZEM-netwerk en waren er 3.173 afnemers. Vanwege de hoge kosten van de kolen was de stroomprijs 24 cent per KWh. In 1923, vier jaar later, werd in Westdorpe de eerste PZEM-centrale in gebruik genomen. Dit hing onder andere samen met het feit dat de gemeenten vaak al over een eigen (gemeentelijke) centrale beschikten of een eigen gasvoorziening hadden en de PZEM-plannen vaak tegen werkten. De gemeente Schoondijke was de eerste gemeente die PZEM-elektriciteit kreeg. Dit overigens nog tegen het zeer hoge tarief van 60 cent per kilowattuur. Na Schoondijke volgden nog St. Jansteen, Hoek, Philipine, Koewacht, IJzendijke, Westdorpe, Biervliet, Zuiddorpe, Groede en Hoofdplaat.

Vanaf 1928 komt het proces in een versnelling. In dat jaar neemt de PZEM de stoomfabriek 'S.A. Tramways a Vapeur' over - een trammaatschappij/streekvervoerder. Na deze overname volgt een snelle expansie. Het distributienet wordt tot een eenheid gesmeed en de hoeveelheden geproduceerde stroom nemen snel toe. Wel vertragen oorlog en watersnood dit proces.

In de jaren 50 en 60 gaat het groeiproces opnieuw verder. Als wordt gekeken naar de omzet per hoofd van de bevolking is het op dat moment een van de grootsten in Nederland. De omzet schommelt dan rond de 1 miljard Kilowattuur per jaar.

1970: Fusie met ZEGAM

Op 1 januari 1970 fuseert PZEM met de Zeeuwse Gas Maatschappij (ZEGAM). Hierdoor ontstaat een groot Zeeuws energiebedrijf. De officiële naam van PZEM wordt nu: NV Provinciale Zeeuwse Energie Maatschappij.

1973: Kerncentrale

In 1969 besluit PZEM de Kernenergie-centrale Borssele te bouwen. De bouw is onder andere een gevolg van de komst van aluminiumfabriek Pechiney naar Vlissingen-Oost. Vanwege het grote electriciteitsverbruik van dit bedrijf is de aanwezigheid van een (goedkope) energiecentrale een zeer belangrijke reden om zich begin jaren 70 in Zeeland te vestigen. Al snel na de bouw van de kerncentrale in Borssele zijn er plannen voor de bouw van een tweede kerncentrale ernaast. Om uiteenlopende redenen zal deze tweede kerncentrale er echter nooit komen.

1990: EPZ

Volgens de Elektriciteitswet uit 1989 moet de capaciteit van een energie-productiebedrijf tenminste 2500 Megawat zijn. Het gevolg is dat er in Nederland een bundeling en concentratie plaatsvindt van de elektriciteitsproductie. Uiteindelijk blijven UNA, EZH, EPON en EPZ over. EPZ (Elektriciteits-Productiemaatschappij Zuid-Nederland) ontstaat door een fusie van het Noord-Brabantse PNEM en het Limburgse PLEM. In 1990 gaat ook de PZEM participeren in de EPZ en verwerft een derde van de aandelen EPZ.

1991: Delta Nuts

De naam PZEM verdwijnt in 1991. In dat jaar fuseert het bedrijf met de Watermaatschappij Zuid West Nederland (WMZ). Het nieuwe bedrijf heet NV Delta Nutsbedrijven. Het bedrijf beheert op dat moment ca. 148.000 gasaansluitingen en 167.000 elektriciteitsaansluitingen. Water wordt geleverd aan Zeeland, Goeree-Overflakkee en aan vijf West-Brabantse gemeenten. Naast deze hoofdactiviteiten is Delta Nuts ook bezig met opkomende (milieu)activiteiten als windenergie, warmtekrachtkoppeling en biogas. Het hoofdkantoor is gevestigd in Middelburg. In 1991 werken er bij het bedrijf circa 1300 werknemers.

Auteur

W. van Gorsel, 2017

Bronnen

Website Delta Nutsbedrijven