Cornelis Evertsen (de Oude)

Cornelis Evertsen (de Oude)
Praalgraf van Cornelis Evertsen de Oude van de hand van Rombout Verhulst, foto: J. Francke, 9 juni 2016
Geboren	4 juli 1610 Vlissingen
Overleden	11 juni 1666 Noordzee
Beroep	officier in dienst van Admiraliteit Zeeland
VIAF	Cornelis Evertsen de Oude

Levensloop

Cornelis werd na het overlijden van zijn vader Johan Evertsen opgeleid voor de zeedienst; hij begeleidde zijn broer Johan Evertsen (2) op diens reizen. Op 10-jarige leeftijd kwam Cornelis in dienst van 's lands zeemacht bij de admiraliteit van Zeeland. Twee jaar later diende hij bij zijn broer Johan aan boord en nam deel aan de acties die Johan voerde. In 1631 ging hij op de kaapvaart op verzoek van enige reders van Vlissingen en 25 augustus 1636 werd hem door prins Frederik het bevel over een schip van Zeeland opgedragen. In 1639 was Cornelis aanwezig bij de slag bij Duins waarbij hij een Spaans galjoen, St. Steven, veroverde. Tot 1648 was hij voortdurend op zee en vocht meermalen tegen Duinkerker kapers. In de eerste Engelse oorlog streed Cornelis in de vloot van Tromp en maakte verscheidene zeeslagen mee. In juni 1652 werd Cornelis benoemd tot commandeur. Hij was aanwezig tijdens de Driedaagse zeeslag in 1653 en dankzij zijn moedig optreden bleef de koopvaardijvloot grotendeels behouden. In een volgend gevecht werd zijn schip zo zwaar beschadigd dat het tot zinken kwam. Cornelis werd krijgsgevangen gemaakt, maar keerde na drie maanden vanuit Engeland in de Republiek terug. In 1654 werd hij bevorderd tot schout-bij-nacht. Tot 1659 was hij belast met de bescherming van de koopvaardij en in 1659 ging hij onder zijn broer Johan naar Denemarken, waar hij zich weer bijzonder onderscheidde. De verovering van Kartemunde en Nyborg was voor een groot gedeelte aan hem te danken.

Aanzien en dood

Praalgraf van de gebroeders Johan en Cornelis Evertsen, beiden gesneuveld in 1666, in de Nieuwe Kerk in Middelburg, foto: J. Francke, 9 juni 2016

Koning Frederik III van Denemarken schonk hem als dank een gouden keten met een gouden penning. In de jaren 1661-1663 bevond hij zich onder De Ruyter in de Middellandse Zee en streed hij tegen de Barbarijse zeerovers. In een vrede met Algiers wist hij 50 Zeeuwen te bevrijden. Op 16 december 1664 werd hij benoemd tot vice-admiraal en in de tweede Engelse oorlog streed hij weer mee in alle grote zeeslagen, onder andere in de slag bij Lowestoft, toen het vlaggenschip met luitenant-admiraal Van Wassenaer in de lucht vloog. Met Tromp onderscheidde Cornelis zich door zijn moed. Hij werd benoemd tot lid van de krijgsraad en in juli 1665 werd hij bevorderd tot luitenant-admiraal in plaats van zijn broer Johan. In de Vierdaagse zeeslag (11-14 juni 1666) vond Cornelis de dood toen hij op de eerste dag 's avonds te negen uur door een 24-ponds kogel van het al zinkende schip van de Engelse kapitein Harmann doormidden werd geschoten. Op 5 juli 1666 werd hij in de Oude of St.-Pieterskerk te Middelburg begraven en toen niet lang daarna zijn broer sneuvelde, werd er een praalgraf voor de twee broers opgericht, dat door Rombout Verhulst werd gemaakt en in 1683 gereed kwam. Door de zorg van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen werd het praalgraf naar de Nieuwe Kerk overgebracht en daar op 18 maart 1818 ingewijd.

Auteur

-F.C. van Oosten, gecontroleerd redactie 2013

Literatuur

• Doeke Roos, Twee eeuwen varen en vechten 1550-1750. Het admiralengeslacht Evertsen (Vlissingen 2003).

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Bekijk de originele tekst uit de Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984