Pieter Caland

Pieter Caland
Pieter Caland, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 153089
Geboren	23 juli 1826 Zierikzee
Overleden	12 juli 1902 Wageningen
Beroep	waterstaatkundige
VIAF	P. Caland

Jeugd en huwelijk

Pieter was de zoon van Abraham Caland en Catharina Wilhelmina van der Plas. Op 15-jarige leeftijd werd hij toegelaten tot de Militaire Academie te Breda als kadet voor de waterstaat. Hij doorliep bij deze dienst alle rangen, waarbij hij in Middelburg en Zierikzee dienst deed als adspirant-ingenieur. Op 1 april 1881 volgde zijn benoeming tot hoofdinspecteur, de hoogste rang in het corps. In 1849 huwde hij te Zierikzee met jonkvrouwe Helena de Jonge, uit welk huwelijk zeven kinderen werden geboren, onder andere de latere hoofdingenieur-directeur van de rijkswaterstaat in Zeeland, Marinus Caland en indoloog Willem Caland.

Aanleg Nieuwe Waterweg

De naam van Caland blijft onverbrekelijk verbonden met de in de jaren 1864-1873 aangelegde Nieuwe Waterweg. Dit visionaire project verliep niet zonder problemen en tegenslagen. Een deel van het kanaal moest door een brede duinenrij worden gegraven en er moesten speciale voorzieningen worden getroffen om het dichtslibben van de vaargeul tegen te gaan. Dit alles leidde tot een overschrijding van het budget, waarvoor Caland scherpe kritiek moest verduren. In weerwil van verguizing en tegenwerking heeft hij het principe van een open vaarweg gehandhaafd. In 1952 vermeldt Ringers: De tijd is nu gekomen, om te erkennen dat Caland's opzet om de Waterweg onbelemmerd naar zee te laten stromen door de doorgraving van de Hoek van Holland, geslaagd is en voor Rotterdam en heel Nederland zegenrijke gevolgen heeft gehad. Eerbewijzen kreeg hij pas na zijn dood. Het Calandplein te Rotterdam is naar hem genoemd. In 1969 werd op het huis te Zierikzee (Oude Haven 51) een gedenkplaat aangebracht met de woorden: 'In dit huis werd op 23 juli 1826 geboren Pieter Caland, ontwerper van de Nieuwe Waterweg en daardoor grondlegger van Rotterdams welvaart.' Zijn vader heeft hem zeer bemoedigd en schreef hem 12 december 1868, toen er allerlei moeilijkheden waren bij het graven van de Waterweg: Bedenk dat er nooit iemand geweest is, of hij leed aanstoot, miskenning en somtijds verguizing; doch voor wien men naderhand geen lofzangen genoeg had, ja er zelfs standbeelden voor oprigtte.

Vernoemingen

• Een kanaal en een brug nabij Rozenburg.
• In Rotterdam, nabij de Veerhaven, de Calandstraat en het Calandmonument.
• In zijn geboorteplaats Zierikzee de Calandweg en het Calandplein.
• In Amsterdam het Calandlyceum in Osdorp en de Pieter Calandlaan in Osdorp.
• De tweede metrolijn van Rotterdam heette de Calandlijn.
• In Den Haag de Calandkade, Calandstraat en het Calandplein.
• In Dordrecht de Calandstraat op het industrieterrein Dordtse Kil II.
• De Calandstraat in Breda
• In Arnhem de Pieter Calandweg op industrieterrein De Kleefse Waard.
• In Leiden de Calandstraat in de wijk "Lage Mors" waar Waterstaat werkers (ook o.a. Leeghwater, dr Lely) en waterkeringen (o.a. stuw, dam, dijk) vernoemd zijn.
• n Tilburg de Calandhof. Onderdeel van de uitvindersbuurt in de wijk Korvel.
• n Delft, in de TU-wijk, de Pieter Calandweg.
• In Zoetermeer, de Calandschans in de wijk Noordhove
• In Vlissingen, de Calandstraat in de wijk Midddengebied.

Bibliografie

• Quantitatief onderzoek over de sulfoneering van toluol proefschrift Amsterdam (Amsterdam, 1910).

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Bekijk de originele tekst uit de Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984

Auteur

M.P. de Bruin

Literatuur

• De Bruin, Abraham Caland.

• Ringers, Caland.

• Tutein Nolthenius, Levensberichten.