Nel Karelse: verschil tussen versies

Uit encyclopedie van zeeland
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Willem van Gorsel (overleg | bijdragen)
Johan Francke (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(34 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{InfoboxPersoon
{{InfoboxPersoon
| afbeelding = [[Bestand:Nel Karelse2 (Krantenbank Zeeland - ZB).jpg|250px]]
| afbeelding = [[Bestand:Nel Karelse2 (Krantenbank Zeeland - ZB).jpg|175px]]
| naam = Nel Karelse
| naam = Nel Karelse
| onderschrift = Nel Karelse in 1964 bij de LUVA, bron:[http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/issue/stm/1964-10-26/edition/null/page/9?query=%22Nel%20Karelse%22&period=1/1/1960-1/1/2015&sort=issuedate%20ascending Krantenbank Zeeland, in De Stem 26 oktober 1964, pag. 9]
| onderschrift = Nel Karelse in 1964 bij de LUVA, Bron: [http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/issue/stm/1964-10-26/edition/null/page/9 Krantenbank Zeeland, in: De Stem, 26 oktober 1964, pag. 9.]
| geboortedatum = [[25 januari]] [[1926]]
| geboortedatum = [[25 januari]] [[1926]]
| geboorteplaats = [[Kortgene]]
| geboorteplaats = [[Kortgene]]
| overlijdensdatum =  
| overlijdensdatum = [[21 oktober]] [[2015]]
| overlijdensplaats =  
| overlijdensplaats = [[Breda]]
| beroep = atlete
| beroep = atlete
| VIAF = [http://viaf.org/viaf/ ]
}}
}}
Neeltje Jannetje (Nel) Karelse is een voormalige atlete, afkomstig uit [[Kortgene]]. Zij was, direct na de Tweede Wereldoorlog, sprintster en verspringster. Zij nam in 1948 deel aan de Olympische Spelen van Londen.
Neeltje Jannetje (Nel) Karelse is een voormalige atlete, afkomstig uit [[Kortgene]]. Zij was, direct na de Tweede Wereldoorlog, sprintster en verspringster. Zij nam in 1948 deel aan de Olympische Spelen van Londen.
Regel 14: Regel 13:
== Sportloopbaan ==
== Sportloopbaan ==
===Jeugd===
===Jeugd===
Nel Karelse leerde verspringen door met haar vriendinnen bij haar woonplaats Kortgene over de schorren te springen. 'Als liefhebberij, maar daar heb ik het verspringen geleerd. Het hardlopen deed ik onderaan de zeedijk', verklaarde ze in 2000 tegenover een verslaggever van de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC).<ref>[http://www.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/2000-09-29/edition/null/page/14?query=%22Nel%20Karelse%22&period=2000&sort=relevance Krantenbank Zeeland, Prov. Zeeuwse Courant, 29 september 2000]</ref>
Nel Karelse leerde verspringen door met haar vriendinnen bij haar woonplaats Kortgene over de schorren te springen. 'Als liefhebberij, maar daar heb ik het verspringen geleerd. Het hardlopen deed ik onderaan de zeedijk', verklaarde ze in 2000 tegenover een verslaggever van de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC).<ref>[http://www.krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/2000-09-29/edition/null/page/14 Krantenbank Zeeland, 'Het dappere Zeeuwse meisje', in: PZC, 29 september 2000, pag. 14.]</ref>
Nel Karelse begon op haar 12de, in 1938, met atletiek bij EMM in Middelburg, daarna bij OKK in haar woonplaats Kortgene. Als 13-jarige won zij voor de eerste keer het Zeeuwse kampioenschap verspringen en de 100 meter. Toen de voorzitter van OKK (dhr. Van Damme) haar vanaf 1946 meenam naar landelijke wedstrijden maakte ze langzaam ook landelijk naam. Vanaf 1947 was Nel Karelse aangesloten bij atletiekvereniging ''De Zeeuwen'' (later: Zeeland Sport) in [[Vlissingen]]. Hierdoor was zij ook in staat aan wintertrainingen in Oostkapelle mee te doen.


Nel Karelse begon op haar 12e, in 1938, met atletiek bij EMM in Middelburg, daarna bij OKK in haar woonplaats Kortgene. Als 13-jarige behaalde zij won zij voor de eerste keer het Zeeuwse kampioenschap verspringen en de 100 meter. Als de voorzitter van OKK (dhr. Van Damme) haar vanaf 1946 meeneemt naar landelijke wedstrijden maakt ze langzaam ook landelijk naam. Vanaf 1947 was Nel Karelse aangesloten bij atletiekvereniging ''De Zeeuwen'' (later: Zeeland Sport)in [[Vlissingen]]. Hierdoor is zij ook in staat aan wintertrainingen in [[Oostkapelle]] mee te doen.
=== Training en werk ===
 
=== Trainingskamp in Hilversum ===
Nel Karelse maakte in 1947 deel uit van een select groepje atleten dat onder leiding van Jan Blankers, de man van Fanny Blankers-Koen, elke zaterdag samenkwam in Hilversum ter voorbereiding op de Olympische Spelen van Londen (1948).
Nel Karelse maakte in 1947 deel uit van een select groepje atleten dat onder leiding van Jan Blankers, de man van Fanny Blankers-Koen, elke zaterdag samenkwam in Hilversum ter voorbereiding op de Olympische Spelen van Londen (1948).
Na de oorlog was er grote schaarste in Nederland. Als dochter van een boer (en slager) beschikte Nel Karelse echter over voldoende eten. Daarom gaf zij haar distributiebonnen vaak weg aan andere Nederlandse atleten. In het dagelijks leven werkte Nel Karelse op een kantoor in Goes.


=== Schaarste ===
=== Olympische Spelen 1948 en Nationale titel 1949 ===
Na de oorlog was er grote schaarste in Nederland. Als dochter van een boer (en slager) beschikte Nel Karelse echter over voldoende eten. Daarom gaf zij haar distributiebonnen vaak weg aan andere Nederlandse atleten. In het dagelijks leven werkte Nel Karelse overigens op een kantoor in Goes.
[[Bestand:Nel Karelse (Krantenbank Zeeland - ZB).jpg|right|thumb|175px|Nel Karelse, zittend links met andere ploeggenoten uit 1948, Bron: [http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/issue/stm/1964-10-26/edition/null/page/9 Krantenbank Zeeland, De Stem, 26 oktober 1964, pag. 9.]]]
 
Bij de Olympische Spelen van Londen maakte Nel Karelse deel uit van de Nederlandse atletiekploeg. Zij was de vlaggendraagster bij de openingsceremonie. Bij het verspringen ging het in de series bijna fout omdat ze in paniek raakte door het imponerende stadion en door faalangst. Uiteindelijk werd ze nog wel vijfde in het eindklassement (sprong: 5,545 meter, duidelijk onder haar pr: 5,71 meter). Later verklaarde ze dat ze stijve spieren had als gevolg van het verspringen een dag eerder. Op de 200 meter werd ze al in de halve finale uitgeschakeld. Hier werd ze zesde.<ref>[https://krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/1999-08-06/edition/null/page/14 Krantenbank Zeeland, 'Nel Karelse als eerste naar de Spelen', in: PZC, 6 augustus 1999, pag. 14.]</ref> Nel Karelse was de eerste Zeeuwse deelneemster aan de Olympische Spelen. Nadat de Olympische Spelen voorbij waren werd ze in haar dorp Kortgene groots onthaald door een ontvangstcomité en werd ze gehuldigd met muziek.
=== Olympische Spelen 1948 ===
[[Bestand:Nel Karelse (Krantenbank Zeeland - ZB).jpg|right|thumb|250px|Nel Karelse, zittend links met andere ploeggenoten uit 1948, [http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/issue/stm/1964-10-26/edition/null/page/9?query=%22Nel%20Karelse%22&period=1/1/1960-1/1/2015&sort=issuedate%20ascending bron: Krantenbank Zeeland, De Stem 26 oktober 1964, pag. 9]]]
Bij de Olympische Spelen van Londen maakte Nel Karelse deel uit van de Nederlandse atletiekploeg. Zij was de vlaggendraagster bij de openingsceremonie. Bij het verspringen ging het in de series bijna fout omdat ze in paniek raakte door het imponerende stadion en door faalangst. Uiteindelijk werd ze nog wel vijfde in het eindklassement (sprong: 5,545 meter, duidelijk onder haar pr: 5,71 meter). Later verklaarde ze dat ze stijve spieren had als gevolg van het verspringen een dag eerder. Op de 200 meter werd ze al in de halve finale uitgeschakeld. Hier werd ze zesde.<ref>[http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/search?query=%22Nel%20Karelse%22&period=1/1/1990-1/1/2000&sort=issuedate%20ascending&f_periodicalcode%5B0%5D=pzc Krantenbank Zeeland, 'Nel Karelse als eerste naar de Spelen', in Provinciale Zeeuwse Courant, 6 augustus 1999]</ref> Nel Karelse was de eerste Zeeuwse deelneemster aan de Olympische Spelen. Nadat de Olympische Spelen voorbij waren werd ze in haar dorp Kortgene groots onthaald door een ontvangstcomité en werd ze gehuldigd met muziek.
 
=== Nationale titel 1949 ===
Nel Karelse werd eenmaal Nederlands kampioen, in 1949, op de 200 meter. Hierdoor wist zij de hegemonie van Fanny Blankers-Koen - die niet meedeed - op deze afstand te doorbreken.
Nel Karelse werd eenmaal Nederlands kampioen, in 1949, op de 200 meter. Hierdoor wist zij de hegemonie van Fanny Blankers-Koen - die niet meedeed - op deze afstand te doorbreken.


=== Na haar carrière  ===
=== Na haar carrière  ===
Nel Karelse stopte vanwege vele blessures in 1951 met atletiek. Na haar carrière als atlete is Nel Karelse gaan handballen bij Hellas in Goes. In het dagelijks leven werkte ze verder als sportlerares, administratief medewerker en was ze bij de LUVA in Bunnik. Nel Karelse woonde ze in Breda. Nel Karelse overleed op 21 oktober 2015 op 89-jarige leeftijd. <ref>[http://www.pzc.nl/sport/zeeuwse-sport/zeeuwse-olympi%C3%ABr-nel-karelse-89-overleden-1.5363490 Pzc.nl 'Zeeuwse olympiër Nel Karelse (89) overleden', 22 oktober 2015]</ref>
Nel Karelse stopte vanwege vele blessures in 1951 met atletiek. Na haar carrière als atlete is Nel Karelse gaan handballen bij Hellas in Goes. In het dagelijks leven werkte ze verder als sportlerares, administratief medewerker en was ze bij de LUVA in Bunnik. Door haar werk als sportinstructeur op de luchtmachtbasis Gilze-Rijen verhuisde ze naar Breda. In deze plaats overleed Nel Karelse op 21 oktober 2015 op 89-jarige leeftijd. <ref>[http://www.pzc.nl/sport/zeeuwse-sport/zeeuwse-olympi%C3%ABr-nel-karelse-89-overleden-1.5363490 pzc.nl 'Zeeuwse olympiër Nel Karelse (89) overleden', 22 oktober 2015]</ref>
 
In 2003 werd door Kees Kooman het boek [http://zoeken.zeeuwsebibliotheek.nl/detail/Kees-Kooman/Een-koningin-met-mannenbenen-Fanny-Blankers/Boek/?itemid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/250098865 Een koningin met mannenbenen] uitgebracht. In het boek citeert Kooman mensen die zeggen dat Fanny Blankers-Koen twijfels had aan het vrouw-zijn van onder andere Foekje Dillema en Nel Karelse en op het gênante af onderzoek liet doen.
In 2003 werd door Jan Blankers, de man van Fanny Blankers, het boek [http://zoeken.zeeuwsebibliotheek.nl/detail/Kees-Kooman/Een-koningin-met-mannenbenen-Fanny-Blankers/Boek/?temid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/250098865 'Een koningin met mannenbenen'] uitgebracht. Hierin uit de auteur zijn twijfels aan het vrouw-zijn van onder andere Foekje Dillema en Nel Karelse. Nel Karelse las het verontwaardigd en vroeg de auteur om rectificatie. Dat is echter nooit gebeurd.


== Nederlandse kampioenschappen ==
== Nederlandse kampioenschappen ==
Regel 66: Regel 59:
|Rotterdam
|Rotterdam
|}
|}


==Auteur==
==Auteur==
Wim van Gorsel, 2015
Wim van Gorsel, 2015, herz. 2021.


== Bronnen ==
== Bronnen ==
 
===Sites===
[http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/search?query=%22Nel+Karelse%22&period=1%2F1%2F1940-1%2F1%2F2015&sort=issuedate+ascending&f_periodicalcode%5B0%5D=pzc&submit=zoeken Krantenbank Zeeland, Provinciale Zeeuwse Courant, 1940-2015]
*[http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/search Krantenbank Zeeland, ''PZC'', 6 augustus 1999, p. 14 en 29 september 2000, p. 14.]


==Noten==
==Noten==
Regel 82: Regel 74:
[[Categorie: persoon]]
[[Categorie: persoon]]
[[Categorie: Zeeuwen]]
[[Categorie: Zeeuwen]]
{{DEFAULTSORT:Karelse, Nel}}

Huidige versie van 20 dec 2022 om 08:21

Nel Karelse

Nel Karelse in 1964 bij de LUVA, Bron: Krantenbank Zeeland, in: De Stem, 26 oktober 1964, pag. 9.
Geboren 25 januari 1926 Kortgene
Overleden 21 oktober 2015 Breda
Beroep atlete

Neeltje Jannetje (Nel) Karelse is een voormalige atlete, afkomstig uit Kortgene. Zij was, direct na de Tweede Wereldoorlog, sprintster en verspringster. Zij nam in 1948 deel aan de Olympische Spelen van Londen.

Sportloopbaan

Jeugd

Nel Karelse leerde verspringen door met haar vriendinnen bij haar woonplaats Kortgene over de schorren te springen. 'Als liefhebberij, maar daar heb ik het verspringen geleerd. Het hardlopen deed ik onderaan de zeedijk', verklaarde ze in 2000 tegenover een verslaggever van de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC).[1] Nel Karelse begon op haar 12de, in 1938, met atletiek bij EMM in Middelburg, daarna bij OKK in haar woonplaats Kortgene. Als 13-jarige won zij voor de eerste keer het Zeeuwse kampioenschap verspringen en de 100 meter. Toen de voorzitter van OKK (dhr. Van Damme) haar vanaf 1946 meenam naar landelijke wedstrijden maakte ze langzaam ook landelijk naam. Vanaf 1947 was Nel Karelse aangesloten bij atletiekvereniging De Zeeuwen (later: Zeeland Sport) in Vlissingen. Hierdoor was zij ook in staat aan wintertrainingen in Oostkapelle mee te doen.

Training en werk

Nel Karelse maakte in 1947 deel uit van een select groepje atleten dat onder leiding van Jan Blankers, de man van Fanny Blankers-Koen, elke zaterdag samenkwam in Hilversum ter voorbereiding op de Olympische Spelen van Londen (1948). Na de oorlog was er grote schaarste in Nederland. Als dochter van een boer (en slager) beschikte Nel Karelse echter over voldoende eten. Daarom gaf zij haar distributiebonnen vaak weg aan andere Nederlandse atleten. In het dagelijks leven werkte Nel Karelse op een kantoor in Goes.

Olympische Spelen 1948 en Nationale titel 1949

Nel Karelse, zittend links met andere ploeggenoten uit 1948, Bron: Krantenbank Zeeland, De Stem, 26 oktober 1964, pag. 9.

Bij de Olympische Spelen van Londen maakte Nel Karelse deel uit van de Nederlandse atletiekploeg. Zij was de vlaggendraagster bij de openingsceremonie. Bij het verspringen ging het in de series bijna fout omdat ze in paniek raakte door het imponerende stadion en door faalangst. Uiteindelijk werd ze nog wel vijfde in het eindklassement (sprong: 5,545 meter, duidelijk onder haar pr: 5,71 meter). Later verklaarde ze dat ze stijve spieren had als gevolg van het verspringen een dag eerder. Op de 200 meter werd ze al in de halve finale uitgeschakeld. Hier werd ze zesde.[2] Nel Karelse was de eerste Zeeuwse deelneemster aan de Olympische Spelen. Nadat de Olympische Spelen voorbij waren werd ze in haar dorp Kortgene groots onthaald door een ontvangstcomité en werd ze gehuldigd met muziek. Nel Karelse werd eenmaal Nederlands kampioen, in 1949, op de 200 meter. Hierdoor wist zij de hegemonie van Fanny Blankers-Koen - die niet meedeed - op deze afstand te doorbreken.

Na haar carrière

Nel Karelse stopte vanwege vele blessures in 1951 met atletiek. Na haar carrière als atlete is Nel Karelse gaan handballen bij Hellas in Goes. In het dagelijks leven werkte ze verder als sportlerares, administratief medewerker en was ze bij de LUVA in Bunnik. Door haar werk als sportinstructeur op de luchtmachtbasis Gilze-Rijen verhuisde ze naar Breda. In deze plaats overleed Nel Karelse op 21 oktober 2015 op 89-jarige leeftijd. [3] In 2003 werd door Kees Kooman het boek Een koningin met mannenbenen uitgebracht. In het boek citeert Kooman mensen die zeggen dat Fanny Blankers-Koen twijfels had aan het vrouw-zijn van onder andere Foekje Dillema en Nel Karelse en op het gênante af onderzoek liet doen.

Nederlandse kampioenschappen

Onderdeel Jaar
200 m 1949

Persoonlijke records

Onderdeel Prestatie Datum Plaats
100 m 12,4 s 1948
200 m 25,2 s 10 juli 1948 Eindhoven
verspringen 5,715 m 18 juli 1948 Rotterdam

Auteur

Wim van Gorsel, 2015, herz. 2021.

Bronnen

Sites

Noten