Ovezande/EvZ1982-1984

Ovezande

(Avesanct, Avensant, Ouenzande, Overzande, Ovensant). Dorp binnen de nieuwe gemeente Borsele, Zuid-Beveland; vóór de gemeentelijke herindeling op 1 januari 1970 een zelfstandige gemeente Ovezande; 1182 inw. (1980). Het landbouwgebied van Ovezande wordt gekenmerkt door zeer kleine poldertjes. Ovezande is als een opwas bedijkt; de bodem is er de plaats naam zegt het al zeer zandig. Het dorp lag eens aan de Loijve en de Zwake, de oude vaarweg van Antwerpen naar Middelburg. Van die zeearm zijn in het tegenwoordige landschap slechts welen over. Wapen: Dit wapen komt al voor op een fraai zegel van 1607, waarop het schild geflankeerd wordt door een keizer, een boer en Themis, de godin van het recht. Het wapen zelf is een aardig voorbeeld van een rebus wapen: een en een fazant vormen samen de plaatsnaam. De golvende dwarsbalk, die waarschijnlijk het Zwake voorstelt, ontbreekt op de wapenkaart van Smallegange. Vlag: De vlag van Ovezande bestaat uit vijf banen, blauw-geel-groen-geel-rood, waar van de middelste golvend; dit zijn de wapenkleuren. Eind mei 1962 verklaarde de gemeenteraad zich accoord met de vlag. Varia: Kermis op de eerste zaterdag en maandag na Pinksteren. Er zijn in Ovezande drie schuttersgilden. Monumenten: Van de kerk uit het begin van de 15e eeuw, thans N.H., werden in 1840 de koorsluiting en noorderdwarskapel afgebroken. In 1887 werden 15e-eeuwse muur schilderingen o.a. van St.-Adriaan ontdekt. In 1958 is de schildering van de H. Adriaan gerestaureerd; die van de H. Andreas en Christus met wereldbol zijn overgewit. In de kerk is een preekstoel uit 1750. Op de kerkhofmuur is het wapen van het ambacht twee gekruiste vissen en het jaartal 1646 aangebracht; het is afkomstig van het oude, gesloopte viskot. De molen, een achtkantige getailleerde bovenkruier op een 2,50 m hoge belt, was oorspronkelijk een watermolen (bouwjaar 1791?), in 1884 overgebracht naar Ovezande en als korenmolen herbouwd. Voordien stond ter plaatse in de buurtschap Blazekop een standerdmolen, die omstreeks 1863 moet zijn verdwenen. Geschiedenis: Ovezande is in 1395 ontstaan na de bedijking van de Nieuw-Ovezandsepolder, door de heren van 's-Heer Arendskerke. De parochie Ovezande wordt vóór 1442 genoemd; de kerk, gewijd aan de apostelen Petrus en Paulus, was een dochter van die van 's-Heer Arendskerke; ze was eigendom van het kapittel van St.-Pieter te Utrecht, maar het patronaatsrecht was in handen van de graaf. Na de Reformatie werd Ovezande gecombineerd met Coudorpe en Driewegen. In 1582 kwam de eerste predikant. De R.K. kerk in Ovezande is een waterstaatkerk uit de periode 1813-1855.

LITERATUUR

C. Dekker, Zuid-Beveland. Grijpink, Register op de parochiën. S. Muller Hz., De indeeling van het bisdom. J.W. te Water, Kort Verhaal.

AFBEELDING

Overzichtskaart gemeente Ovezande. De achtkantige korenmolen van Ovezande op de molenberg.