Nieuwerve

Nieuwerve

(Gommerskerke, Nyenwerve, Nieuwwerve, afgeleid van Nieuwewerve). Voormalige heerlijkheid op Walcheren, gelegen tussen Souburg en Ritthem. Nieuwerve is geen afzonderlijke parochie of kerkelijke gemeente geweest. Het was ook geen dorp. Wel stond er een kerk die behoorde bij een nabijgelegen kasteel, de woonplaats van de toenmalige bezitters van de heerlijkheid. De kerk was gewijd aan de H. Maagd en was een dochterkerk van die te Oost-Souburg. Het bedehuis werd in de woelige jaren van 1572-1574 vernield en later afgebroken; het puin werd gebruikt voor het versterken van zeeweringen en het verharden van wegen. In 1925 zijn resten van de fundering van de kerk opgegraven alsook overblijfselen van een begraafplaats. Het geslacht 'Van Nieuwerve' was waarschijnlijk een tak van het geslacht 'Van Souburg', omdat het wapen van het ambacht Nieuwerve is afgeleid van dat van Souburg. Het heeft een schild van sabel (blauw) beladen met een toren of burcht van zilver, tussen twee sterren van goud (Oost-Souburg heeft een gouden burcht maar geen sterren). In 1290 wordt reeds vermeld Jehans fils Willalme de Nieuwewerve. De leden van het geslacht Van Nieuwerve woonden tot het einde van de 15e eeuw op bovengenoemd kasteel. Het geslacht stierf uit en het ambacht kwam in het bezit van het geslacht Van Bourgondië. In 1596 kocht de stad Middelburg de helft van het ambacht met het kasteel; in 1607 werd de andere helft aangekocht. Toen Middelburg in 1678 bijna alle in haar bezit zijnde ambachten van de hand deed, werd de heerlijkheid Nieuwerve en dus ook het kasteel eigendom van mr. Martinus Johannes Veth, destijds burgemeester van Middelburg. Nadien heeft het ambacht nog verscheidene andere eigenaren gekend. Het kasteel is kort vóór of in de Franse tijd afgebroken; de hofstede Nieuw Erve kwam er voor in de plaats. Bij het kasteel lag vroeger een vluchtberg werf). De aarde van de berg heeft men later gebruikt om de gracht van het voormalige kasteel te dempen.

LITERATUUR

B.J. de Meij, De burgelijke en kerkelijke geschiedenis van Ritthem, Welginge en Nieuwerve. Zelandia Illustrata.