Johanna Boogerd-Quaak
| Johanna Boogerd-Quaak | |
|---|---|
 Johanna Boogerd-Quaak (D66), 1981. Foto: ZB/Beeldbank Zeeland, Fotoarchief PZC, rec.nr. 166719. | |
| Geboren | 1 maart 1944 Axel |
| Beroep | politicus en bestuurder |
Achtergrond
Johanna (Jopie) Boogerd-Quaak groeide op een tussen Axel en Hulst gelegen boerderij (fruitteeltbedrijf) in een protestantse familie. Na de lagere school in Axel volgde ze de Middelbare Meisjes School (MMS) in Terneuzen. Daarna deed zij de beroepskwalificaties middelbare en hogere sociale arbeid op. Deze studie bracht haar op universitair niveau. Na haar studie was Johanna Boogerd-Quaak medewerkster van de Sociale Dienst in Terneuzen en later in West-Zeeuws-Vlaanderen. Begin jaren '70 was zij één van de oprichters van het kinderdagverblijf De Wipwap in Terneuzen. In 1976 ging zij werken bij Humanitas, een humanistische organisatie voor buiten- en randkerkelijken. Ze werd consulente maatschappelijk activeringswerk voor Zeeland.
Politiek actief: Provinciale Staten
Hoewel Johanna Boogerd-Quaak uit een typisch gereformeerd ‘AR-nest’ kwam voelde ze zich meer aangetrokken tot D66. In 1969 werd zij op 25-jarige leeftijd lid van de toen nog piepjonge partij. In 1970 stond Johanna Boogerd-Quaak op de tweede plaats op de kandidatenlijst voor de raadsverkiezingen in Terneuzen, maar omdat D66 slechts één zetel behaalde – een paar stemmen tekort voor een tweede zetel - kwam ze niet in de gemeenteraad. Ze maakte daarna deel uit van de steunfractie van D66 en bleef de op dat moment zieltogende partij trouw. Toen D66 onder leiding van landelijk partijleider Jan Terlouw vanaf 1977 langzaam uit het dal klom werd Johanna Boogerd-Quaak voorzitter van D66 Zeeland. In 1978 werd ze vervolgens lijsttrekker van de Statenfractie en werd ze gekozen als Statenlid. Als Statenlid onderscheidde Boogerd-Quaak zich vooral vanwege haar inzet op het terrein van arbeidsmarkt en economie. Zij was acht jaar voorzitter van de Statencommissie voor economische zaken en beet zich jarenlang vast in energiepolitiek en de noodzaak van Europese samenwerking. In die rol kwam ze regelmatig met PvdA-gedeputeerde Wim Don in conflict. Johanna Boogerd-Quaak verwierf in de loop van de jaren veel gezag in de Zeeuwse Staten. De gemakkelijk pratende Boogerd-Quaak stond erom bekend politieke tegenstanders het vuur na aan de schenen te leggen. Daarbij legde ze grote vasthoudendheid aan de dag. In 1988 zorgde ze er via een motie voor dat er een gedeputeerde voor Europese zaken kwam.
RBA
Per 1 januari 1991 werd Johanna Boogerd-Quaak benoemd tot voorzitter van het Regionaal Bestuur Arbeidsvoorzieningen Zeeland (RBA). Het was een betaalde functie voor anderhalve dag per week. De rest van haar tijd bleef Boogerd-Quaak werken voor Humanitas-Zeeland. Omdat het Statenlidmaatschap onverenigbaar was met de functie van onafhankelijk voorzitter van het RBA trad Boogerd-Quaak terug als D66-Statenlid. In de Staten werd zij opgevolgd door partijgenote Joke Jorritsma-van Oosten.
Europees parlement
In 1984 stelde Johanna Boogerd-Quaak zich voor D66 voor de eerste keer verkiesbaar voor een plaats in het Europees Parlement (EP). Ze stond toen derde op de lijst en behaalde van alle D66-kandidaten de meeste voorkeursstemmen: ruim 6000. Het leverde echter niets op, want D66 leed een forse verkiezingsnederlaag en de partij kwam niet in het EP. Bij de Europese verkiezingen van 1989 stelde Boogerd-Quaak zich opnieuw verkiesbaar, maar op de lijst werd ze gepasseerd door oud-ambassadeur J.W. Bertens. Als nummer drie op de lijst werd Boogerd-Quaak tot haar teleurstelling opnieuw niet verkozen.
Nadat Boogerd-Quaak in 1990 de (Zeeuwse) politiek had verlaten stelde ze zich vier jaar later, in 1994, alsnog een keer beschikbaar voor de Europese verkiezingen van dat jaar. Bij deze verkiezingen behaalde D66 net genoeg stemmen om de op plaats vier staande Boogerd-Quaak in het Europees Parlement te krijgen. Ze was daarmee de eerste Zeeuws Europarlementariër.[1] In het Europees Parlement hield Boogerd-Quaak zich vooral bezig met scholing, sociale zaken en werkgelegenheid, landbouw en grote stedenbeleid. Op de D66-verkiezingslijst voor de Europese verkiezingen van 1999 kwam Boogerd-Quaak opnieuw op een derde plaats te staan. Ondanks een actie van haar om met voorkeursstemmen in het EP terug te komen lukte het haar niet om herkozen te worden.
Onverwachte terugkeer
In februari 2003 keerde Johanna Boogerd-Quaak onverwachts terug in het Europees Parlement. Omdat Europees lijsttrekker Lousewies van der Laan naar de Haagse politiek vertrok kwam er voor haar opnieuw een plaats vrij in Brussel. Boogerd-Quaak, op dat moment net verkozen als nieuw gemeenteraadslid in Terneuzen, koos ervoor haar Europese ambities nog een keer waar te maken en verliet de Terneuzense raad. In het EP werd zij onder andere vicevoorzitter van de commissie Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken en lid van de commissie Rechten van de Vrouw en Gelijke kansen. Bij de Europese verkiezingen van 2004 kwam Boogerd-Quaak niet op een verkiesbare plaats terecht. De partij koos voor Sophie in 't Veld als lijsttrekker - die begon als assistent van Boogerd-Quaak - en Boogerd-Quaak legde zich hierbij neer. Ze voerde geen campagne meer om op een verkiesbare plaats terecht te komen en verdween in juni 2004 definitief uit het Europees Parlement.
Betekenis
Johanna Boogerd-Quaak was een echte Europeaan. Ze was van mening dat het belang van de EU in Nederland vaak niet genoeg werd ingezien en ergerde zich dat er vanuit Zeeland zo weinig prioriteit werd gegeven om gebruik te maken van EU-subsidies, bijvoorbeeld voor werkgelegenheidsontwikkeling. Het ontbreken van een 'Zeeuwse lobby' in Brussel was haar een doorn in het oog. Ze vond bovendien dat Zeeland met haar historisch gegroeide provinciegrenzen te klein was om in de toekomst enige invloed in Europa te kunnen uitoefenen. Het loslaten van de huidige provinciegrenzen was volgens haar dan ook hard nodig. Haar werk in het Europees Parlement deed ze goed en vol enthousiasme. Dat bleef vooral buiten Nederland niet onopgemerkt. In oktober 2004 werd ze genomineerd voor de titel 'Europeaan van het Jaar'. Deze nominatie had ze onder andere te danken aan haar verzet tegen het verstrekken van persoonsgegevens van Europese vliegtuigpassagiers aan de VS.[2]
Trivia
Johanna Boogerd-Quaak was gehuwd met Donnie Boogerd. Het paar had twee kinderen en was woonachtig op boerderij Ebenhaezer aan de Koning Willem III-weg onder Zaamslag.
Belangrijkste nevenfuncties
- Bestuurslid Vrouw en Werk Zeeland
- Bestuurslid PZEM
- Voorzitter zomeruniversiteit
- Voorzitter Zeeuws Milieuplatform
- Bestuurslid Boerderijenstichting
- Voorzitter Stuurgroep Ouderen en Arbeid Zeeland
- Lid Raad van Toezicht Arduin
- Commissaris woningbouwvereniging
Prijzen/eretekens
- Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, 1999, vanwege haar verdiensten als Europarlementariër en vanwege haar inzet voor maatschappelijke projecten
Bronnen
Auteur
-W. van Gorsel, 2023