Hydrografische Dienst

Hydrografische Dienst

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Officieel: Hydrografische dienst bij het Directoraat Generaal Scheepvaart en Maritieme zaken (D.G.S.M., het voormalige loodswezen) in het district Scheldemond. Hydrografie is een beschrijvende wetenschap die zich bezighoudt met zeeën, meren en rivieren; ook valt hieronder het samenstellen van zeekaarten. De aanwezigheid van een hydrografische dienst in het district Scheldemond is te danken aan het Westerscheldetractaat van 1839, waarbij Nederland aan iedereen de vrije doorvaart op de Westerschelde garandeert. Om deze doorvaart ook veilig te laten verlopen waren er controle-werkzaamheden nodig ten aanzien van de diepte van het vaarwater, de bebakening, de betonning en de verlichting. Primair waren deze gedelegeerd aan de leden van de Permanente Commissie (de directeuren van het Belgische en Nederlandse loodswezen). Door de groeiende behoefte aan controle, ten gevolge van een toenemend aanbod van schepen met steeds groter wordende afmetingen, werden omstreeks 1888 deze werkzaamheden opgedragen aan een van de Koninklijke Marine geleende hydrograaf. Omstreeks 1920 nam het loodswezen deze taak over, waardoor de voor Nederland unieke functie ontstond van 'ambtenaar, belast met opname-werkzaamheden ten behoeve van de loodsdienst'. De taak van deze ambtenaar was tweeledig: een controlerende (ten aanzien van peiling, bebakening, betonningen verlichting) en een adviserende (ten aanzien van de mogelijke verbeteringen van de aangetroffen situaties bij de controle). De uitvoering van deze werkzaamheden geschiedt met behulp van een speciaal daartoe met de modernste apparatuur uitgerust vaartuig, de 'Honte', het enige opnemingsvaartuig bij het D.G.S.M. Dit scheepje is bemand met twee nautisch ingestelde hydrografen en acht bemanningsleden. Over de door dit schip opgespoorde, soms plotselinge, veranderingen van en op de bodem van de Westerschelde (wrakken, 'verondiepingen' enz.) wordt de loodsdienst zo snel mogelijk ingelicht. De ligging van de vaargeul van de Westerschelde wordt verder onder controle gehouden door peilingen en opnamewerkzaamheden die 34 keer per jaar als vaste beurt worden verricht. Speciale aandacht krijgen dan de 'drempels' zoals Sardijngeul, Galgeput, drempel van Borssele. Voor werkzaamheden in de open zee wordt gebruik gemaakt van het zeegaand betonningsvaartuig de 'Vlissingen', dat met dezelfde apparatuur is uitgerust. In 1980 is op het Maritiem Instituut De Ruyter te Vlissingen een opleiding tot hydrograaf gestart.

AUTEUR

A. Teunis

AFBEELDING

Het in 1958 opgerichte Delta Instituut voor Hydrobiologisch Onderzoek te Yerseke.