Hengstdijk (hencsdic, Hinghesdic, Hincsdic, Henxdijc)
| Hengstdijk (hencsdic, Hinghesdic, Hincsdic, Henxdijc) |
|---|
Het dorp: kenmerken
Hengstdijk (Oost-Vlaams: Usdijk) is een dorp in de gemeente Hulst. Het dorp heeft 710 inwoners (1 januari 2021). Vanaf 1936 binnen de gemeente Vogelwaarde, bij de gemeentelijke herindeling van 1 april 1970 overgegaan in de nieuw gevormde gemeente Hontenisse; Later (vanaf 2003) behorend tot de nieuwe gemeente Hulst. Tot de oude gemeente Hengstdijk behoorden: Oostdijk en Oude Stoof. Het dorp Hengstdijk ligt vlak ten noorden van de brede kreek De Grote Vogel.
Wapen
Dit is een sprekend wapen; de hengst is ontleend aan de naam van het dorp. Dit wapenbeeld komt al in 1698 voor als onderdeel van het wapen van Hulsterambacht Het werd op 31 juli 1817 voor de gemeente bevestigd. Hengstdijk zou eigenlijk geschreven moeten worden als Hengsdijk (zonder de letter t), ook al heeft het eerste lid betrekking op de diernaam 'hengst'.
Varia
Kermis op de laatste zondag in augustus en maandag d.a.v.
Monumenten
Kerk
De neo-gotische kerk is een ontwerp van architect P. van Genk en dateert uit 1892. De kerk bevat enkele kunstschatten o.a. een groot schilderij uit de Vlaamse school, vermoedelijk van Floris Vos. Het stelt de aanbidding der wijzen voor. Verder is er een renaissancebeeld van de H. Antonius van Padua en een op koper geschilderde kruisweg. In de toren hangt een klok uit 1669.
Geschiedenis
De parochie van Hengstdijk is een van de oudste in Oost Zeeuws-Vlaanderen. Ze werd opgericht in 1161. De kerk, die aan St.-Catharina was gewijd, had een vicarie op het altaar van de H. Maagd. De kerk behoorde aan de abdij van de norbertijnen te Drongen bij Gent. In 1161 heeft Wouter, abt van Drongen, met machtiging van de bisschop van Utrecht, er een kerk gesticht. Mogelijk is dit Pauluspolder geweest. Drongen had hier veel bezittingen en ook een uithof. Ook de abdij van Ter Duinen heeft hier een uithof gehad. In 1263 is de kerk verplaatst naar de noordkant van de Vogel, het huidige Hengstdijk. De kerk te Hengstdijk is in 1588 verbrand; het schip stortte in 1609 in. Na 1583 hebben eerst de observanten observantie) van Hulst de kerkdiensten te Hengstdijk verzorgd. Later deden dit de monniken van Drongen en Cambron. Na de verovering van Hulst in 1645 werd de kerk van Hengstdijk met inboedel door de Staatsen in beslag genomen. Nadat op het einde van de 17e eeuw te Lamswaarde en Groenendijk schuurkerken waren gebouwd, konden de katholieken van Hengstdijk daar ter kerke gaan. In 1796 werd de oude kerk aan de katholieken teruggegeven. Het oude in vroeg-gotische stijl opgetrokken kerkje werd helaas in 1892 afgebroken en in datzelfde jaar nog vervangen door een neo-gotisch gebouw. De dijk waaraan het dorp ligt is in 1161 opgeworpen. Direct daarna werd ook een parochie gesticht. De inpoldering werd uitgevoerd door monniken van de Abdij Onze-Lieve-Vrouw Ten Duinen.
Na de Tweede Wereldoorlog is het voorzieningenniveau van het dorp flink gedaald; een kerk uit 1892 en een lagere school zijn er evenwel nog steeds te vinden.
Auteur
J.A. Trimpe Burger
Literatuur
- S. Muller Hz., De indeeling van het bisdom.
- Grijpink. Register op de parochiën.
- Th.B.W. Kok, Dekenaat.
- H.Q. Janssen, Kerkhervorming in Vlaanderen.
- Schónfeld, Waternamen.
- Gysseling, Toponymie, 34.
- Bongenaar, Hengstdijk.