Hedenesse

Hedenesse

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Stichting Oecumenisch Vormingscentrum 'Hedenesse' te Cadzand. Doelstelling: via vormingswerk in internaatsverband en via cursusen begeleidingswerk in plaatselijke en/of regionale situaties een bijdrage te leveren aan processen betreffende bewustwording, sociale ontwikkeling, persoonlijke- en relationele groei voor personen en groepen. Dit om te bevorderen dat mensen kunnen komen tot een beter verstaan van zichzelf en de eigen situatie en tot een kritische waardering en hantering van de eigen samenlevingsmogelijkheden. Op het centrum werken 29 personen (1980), acht cursusleiders(sters) voor het ontwikkelen en begeleiden van cursuswerk inbegrepen.

Geschiedenis: na de verwoesting en die de oorlog gebracht had over West Zeeuws-Vlaanderen werd het herstel van dit gewest materieel en immaterieel ter hand genomen. In het kader van de wederopbouw kwam er in 1947 een gift vrij van de 'actie Scheldemonden', bestemd voor een jeugdgebouw in deze regio. Een poging werd gedaan om jeugdgroeperingen van de verschillende levensbeschouwelijke richtingen in één stichting bijeen te brengen. Deze poging mislukte. De rooms-katholieken kozen een eigen weg. Met de helft van het ter beschikking staande geld realiseerden zij het jeugdhuis Stella Maris te Aardenburg Ook de gereformeerde groepen bleven liever op zichzelf. De hervormde en buitenkerkelijke partners bleven over. Zij riepen op 31 augustus 1948 een stichting in het leven 'Stichting Hervormd Jeugdcentrum in de classis IJzendijke van de Nederlands Hervormde Kerk'. De stichting kocht, ter realisering van haar doel een terrein nabij Cadzand, bebouwd met een aantal bunkers en kazematten, restanten van de 'Atlantic-walt' in de volksmond 'bunkerkamp Potjes' genoemd. Na enige verbouwing is hier dan een ontmoetingsplaats voor jeugd en jongeren tot stand gekomen. Als jeugdcentrum voor West Zeeuws-Vlaanderen heeft 'Hedenesse' maar kort gefunctioneerd. Het jeugdwerk ontwikkelde zich veel meer plaatselijk en 'Hedenesse' ging steeds meer over tot het realiseren van vormingswerk, gericht op jongerengroepen.

Toen in 1952 de Federatie van Vormingscentra werd opgericht was 'Hedenesse' een van de eerste leden. Lang bleef het wat dubbele karakter van het centrum bestaan; statutair was het een centrum voor regionaal jeugd-en jongerenwerk, feitelijk vond er vooral vorming werk plaats. In 1953 werd er een nieuwe directeur benoemd, wika R.J. Wasterval, die voor een deel van zijn tijd ook optrad als streekjeugdwerkleider. In 1958 werden de twee werksoorten losgekoppeld. 'Hedenesse' ontwikkelde zich geheel als (hervormd) vormingscentrum. Een andere instelling met een eigen functionaris ontwikkelde het jeugdwerk in de regio, de Streekjeugdwerkcen rale (S.J.C.). Vanaf 1958 is er een gestage groei van het vormingswerk in de zeer beperkte accommodatie van enige voor het werk om ebouwde bunkers. Eind 1963 komt het verzoek van gereformeerde en roomskatholieke zijde om in het werk van het vormingscentrum te kunnen participeren. Na een lange periode van voorbereidende besprekingen werd op 25 november 1965 een geheel nieuwe stichting opgericht 'Stichting Oecumenisch Vormingscentrum Hedenesse'. Deze nam per 1 januari 1966 alle bezittingen, rechten en plichten over van de oude stichting. Het bestuur bestaat dan uit: zes leden, benoemd door het Breed Moderamen van de Provinciale Kerkvergadering Zeeland van de Nederlands Hervormde Kerk, vier leden, benoemd door de bisschop van Breda, twee leden, benoemd door of namens de Particuliere Synode van de Gereformeerde Kerken in Zeeland en twee leden die representatief geacht kunnen worden voor de Zeeuwse samenleving en bij voorkeur niet behoren tot een der genoemde kerkgenootschappen, benoemd door het stichtingsbestuur.

In Aardenburg stichtte de doopsgezinde gemeente een eigen vormingscentrum, het 'Van Eeghenhuis'.

`Hedenesse' is aangesloten bij de Federatie van Vormingscentra (Ned.), de Bond van Vormings- en Ontwikkelingsorganisaties (B.V.V.O. België) en de Oecumenische Vereniging van Vormingscentra in Europa. Het werk van het centrum richt zich op een gevarieerd veld van mogelijkheden: vormingswerk; volwassenen-educatie; ondersteuning ondernemingsraden, helpers in de gezondheidsdienst en vrijwilligerswerkers; cursussen voor de verzorgden zèlf en voor hen die geinteresseerd zijn in levensbeschouwelijke thema's; onder verantwoordelijkheid van de sector onderwijs wordt een groot aantal cursussen georganiseerd voor scholieren, zowel in de vorm van themagerichte vormingsweken als van weken gericht op het aanleren van vaardigheden. Met diverse scholen wordt een samenwerkingsrelatie opgebouwd die bedoelt het samengaan van onderwijs en vorming te bevorderen. Het centrum realiseert gemiddeld 130 cursussen per jaar (1980) ten behoeve van globaal 2500 personen. Van dit aantal is 30% afkomstig uit Zeeland en bijna 12% uit Vlaanderen. De overigen komen uit de rest van Nederland, vooral uit Zuid-Holland en Noord-Brabant. 'Hedenesse' ziet dan ook haar werkgebied liggen in zuidwest Nederland en Vlaanderen. Het werk wordt mogelijk gemaakt door een subsidieregeling van het Ministerie van CRM, aangevuld door de provincie Zeeland, de rest van de lasten moet het centrum zelf opbrengen via deelnemersbijdragen. Voor de naamgeving zie Heidensee.

AUTEUR

J.A. Trimpe Burger/Peterse