Haven
| Haven |
|---|
Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984
Beschutte wateroppervlakte waar schepen goederen kunnen laden en lossen en/of passagiers kunnen opnemen en afzetten. Naar gelang het gebruik kent men in Zeeland landbouw-, vissers-, handels-, veer-, vlucht-, werken jachtof recreatiehavens. Aan de kanaalmonden in Terneuzen, Hansweert, Wemeldinge en Veere treft men zg. buitenhavens aan, die dienst doen als wachtplaats voor schepen hij het passeren der schutsluizen. In Vlissingen is in 1873, speciaal voor de industrie een buitenhaven aangelegd die in 1931 is vergroot. Van het vrij omvangrijke havencomplex Vlissingen-Oost werd het eerste gedeelte op 2 september 1964 door H.M. Koningin Juliana geopend. De jongste havenaanleg voor de industrie in Zeeland vond plaats in 1975/77 in het Braakmangebied ten westen van Terneuzen. Binnenhavens zijn van eb en vloed afgesloten door één of meer schutsluizen zoals de Eerste en de Tweede Binnenhaven te Vlissingen en de kanaalhavens in Terneuzen, Sas van Gent en Axelse Sassing alsmede de havens van Middelburg Goes en Arnemuiden. In Terneuzen is in 1971 tevens een roll on roll off haven aangelegd. Dé zg. Stadshaven van Veere is in 1961 door de afsluiting van het Veerse Gat van het getij afgesloten en sindsdien van vissershaven veranderd in jachthaven. Specifiek voor Zeeland waren de zg. tijhavens, die bij laag water droog vielen; de meeste Zeeuwse steden, dorpen en vele buurtschappen zijn in voorgaande jaren in bezit geweest van een tijhaven. Over het algemeen van bescheiden omvang werd het merendeel ontoegankelijk voor de scheepvaart door verzanding of aanslibbing of omdat ze binnen een nieuwe bedijking vielen. Door de ontwikkeling van het gemotoriseerde verkeer kwamen bovendien andere vervoersmogelijkheden dan per schip tot ontplooiing zodat vele tijhavens ook om die reden tot verval kwamen. Een aantal Zeeuwse tijhavens, die de laatste decennia werden opgeheven zijn die van: Cadzand, Hoofdplaat, Philippine, Isabellahaven, Paulinahaven (West Zeeuws-Vlaanderen), De Griete (bij Zaamslag), Koningin Emmahaven (Oost Zeeuws-Vlaanderen), Bath, Zimmermanpolder, Waarde, Baarland, Borssele, Kats, Zonnemaire, Strijenham (Tholen), Scherpenisse en St.Maartensdijk.
AUTEUR
M.H. Wilderom
LITERATUUR
De Bruin, Tussen afsluitdammen. Wilderom, Tussen afsluitdammen. Ports' Manual. Kramer, Zeeland-havens. Van Oordt, Haven Breskens. Ec. Team. Inst. Zeeland, Veerhaven Breskens 1957. Dees, Jachthaven Breskens. Geuze. Van vissershaven. Van Burg, Jachthaven Colijnsplaat. A. de Smet, l'Origine (Hoek, St.-Anna ter Muiden, Sluis). Speleveld, Middelburgsche haven. Bourjé, Middelburgsche haven. A. Caland, Middelburgsche haven. Dronkers, Middelburgsche haven. Snijder, Middelburgsche haven. Bannink, Braakmanhaven (Terneuzen) Van Grol, Oude havens van Vlissingen. Van Lee, Port de Flessingue. Coenraad Pieterse, Uitvoerig verslag. De Klerk, Naar Vlissingen varen. Kautz, Der Hafen von Vlissingen.
AFBEELDING
De vissers- en jachthaven te Yerseke (opname 1973). De in 1978 verdwenen getijhaven bij Paal (Z.VI.; opname 1970). Zie kleurenplaat II; t.o. pag. 49.: boven: De containerhaven in het Sloegebied (1981). Onder: Zuid-Chemie bij Sas van Gent (1979).