Frederik van der Weele/EvZ1982-1984

(Middelburg 16 maart 1752 - Middelburg 24 jan. 1840). Orgel-, clavecimbel- en pianobouwer. Leerde het vak waarschijnlijk bij Johannes van Overbeek, sinds 1766 stadsorgelmaker van Middelburg. In 1789 volgde hij Van Overbeek op als stadsorgelmaker, waardoor hij het onderhoud verwierf van de orgels van de Nieuwe Kerk, Oostkerk en Waalse Kerk te Middelburg en als gevolg daarvan ook het onderhoud van de meeste andere orgels in kerken op Walcheren. Nieuwe kerkorgels heeft Van der Weele weinig gebouwd; in 1792 een instrument van 12 registers voor de Engelse Kerk te Vlissingen en in 1815 een rugpositief voor het orgel van de Waalse Kerk te Middelburg. Belangrijker was Van der Weele's werkzaamheid als kleininstrumentmaker. In 1776 bouwde hij een klein huisorgel voor de regent Daniël Radermacher, voor diens buitenplaats Poppenroede ambacht. Advertenties maken melding van diverse huisorgels van verschillende omvang. Het grootste en fraaiste huisorgel bouwde Van der Weele in 1789 voor de kunstlievende regent Johan Adriaan van de Perre, die de voltooiing echter niet mocht beleven. Het 16 registers tellende orgel werd door diens weduwe verkocht aan de Lutherse Kerk te Vlissingen, die het in de jaren twintig liet vervangen. Alle tot nog toe genoemde instrumenten gingen verloren. Van het werk van Van der Weele bleven slechts een zestal huisorgels uit de jaren 1820-1832 bewaard. Het laatste bevindt zich in het Zeeuws Museum te Middelburg en heeft deze dispositie:

Bas;	Discant;
Holpijp 8'	Holpijp 8'
Fluit 4'	Viola di gamba 8'
Octaaf 2'	Prestant 4'
Pianotrede	Fluit 4'
Ventiel	Octaaf 2'
Tremulant	Quint 2'

Een bijzonderheid van deze orgels is de aanwezigheid van een pianotrede waardoor een deel van de registers door een voetbeweging kan worden uitgeschakeld. Hiermee kwam Van der Weele tegemoet aan een verlangen piano en forte te spelen, wat de zg. 'pianoforte' sinds het einde van de 18e eeuw mogelijk maakte. Ook dit type instrument bouwde Van der Weele blijkens vermeldingen in verkoopcatalogi. Deze melden ook een clavecimbel met twee klavieren van zijn hand. Helaas bleef van deze categorie instrumenten niets bewaard. Van der Weele bewoonde het huis 'De Kleine Mortier' aan de Seisdam te Middelburg, thans nr. 16. Zijn zoon Johannes van der Weele (8 maart 1790-3 juni 1840) heeft nimmer zelfstandig gewerkt. In het registre civique van 1812 staat hij als schrijnwerker geboekt. Frederik van der Weele mag als een bekwaam orgelmaker worden beschouwd die zich echter door de teruglopende welvaart en de ongunstige conjunctuur na de Franse Revolutie onvoldoende heeft kunnen ontplooien.