Foort Cornelis Dominicus
| Foort Cornelis Dominicus | |
|---|---|
 F.C. Dominicus, Bron: Haags Gemeentearchief, Haagse Beeldbank, inv.nr. 1.61854 | |
| Geboren | 29 december 1884 Wemeldinge |
| Overleden | 9 juni 1976 Den Haag |
| Beroep | onderwijzer, letterkundige |
| VIAF | F.C. Dominicus |
Inhoud
Jeugd, studie en werk
Dominicus volgde in zijn geboorteplaats Wemeldinge de lagere school en ging naar de normaalschool in Goes. In 1903 behaalde hij het onderwijzersexamen en begon hij zijn loopbaan als onderwijzer aan een lagere school in Millingen aan de Rijn. in 1908 stapte hij over naar een school in Maarssen. In hetzelfde jaar slaagde hij voor de hoofdakte en de LO-akte Frans. Hij ging als onderwijzer werken bij de Nutsschool in Den Haag, waar hij bleef tot in 1913. In die periode behaalde hij ook de LO-akten Engels en Duits. In 1913 wist hij een plaats te krijgen op het St. Andrew's College in Grahamstown (Kaapprovincie). Hij doceerde er Nederlands en Frans. In 1915 reisde hij terug naar Nederland om te trouwen. In 1917 won hij een prijsvraag van de Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns. Dat resulteerde in een boek: Het huiselik en maatschappelik leven van de Zuid-Afrikaner in de eerste helft der 18de eeuw (1919). In Zuid-Afrika bereidde hij zich voor op het toelatingsexamen tot de universiteit, waar hij in 1920 voor slaagde. Hierna keerde hij met zijn gezin terug naar Nederland. In 1921 trad hij als leraar Nederlands in dienst bij de net opgerichte Grotiuslyceum te s-Gravenhage. Hij bleef daar tot zijn pensionering in 1949. In Den Haag woonachtig behaalde hij zijn MO-akten Engels (1921) en Frans (1922). Nadat hij in 1924 doctoraal examen Nederlandse letteren had gedaan was hij ook bevoegd tot het geven van geschiedenis en aardrijkskunde. In 1946 zou hij zijn MO-akte Duits ook nog halen
Promotie en letterkundig werk
Dominicus promoveerde bij Herman Theodoor Colenbander te Leiden op een proefschrift over Het ontslag van Willem Adriaen van der Stel (1928). In 1931 werd hij lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Dominicus' interesse lag immers in de taalkunde en hierover schreef hij een tiental (leer)boeken en vele artikelen, onder andere over Zuid-Bevelandse woorden. Dominicus keurde met name het veelvuldige gebruik van vreemde woorden in de Nederlandse taal af en was een verklaart voorstander van het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Dominicus schreef artikelen voor de Nieuwe Haagsche Courant, Het Vaderland, De Telegraaf, De Vacature, Levende Talen, Onze Taal, De Nieuwe Taalgids en het Haagsch Maandblad, maar ook het aantal ingezonden brieven aan kranten was groot. In 1947 werd hij benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Bij zijn pensionering in 1949 kreeg hij de grote zilveren medaille van de gemeente ‘s-Gravenhage, hoewel hij nog vele jaren daarna werkzaam zou zijn als invaller en vrijwilliger. Ook zijn letterkundige productie bleef voortgaan. In 1976 werd hij op 91-jarige leeftijd fietsend bij het Vredespaleis door een tram gegrepen en overleed hij aan de gevolgen van de botsing. Hij had een manuscript voor een artikel bij zich, dat hij had willen plaatsen in Het Vaderland.
Bibliografie
- Het ontslag van Wilhem Adriaen van der Stel (Rotterdam, 1928). Proefschrift Rijksuniversiteit Leiden.
- samen met H.J. Bulthuis Esperanto-woordenschat: Een verzameling van woorden en uitdrukkingen uit de dagelijksche omgangstaal voor cursussen en voor zelfonderricht (Rotterdam, 1931).
- De waarde van Esperanto uit opvoedkundig en maatschappelijk oogpunt (Heerlen, 1931).
- Stellen en spellen. Honderd stijl- en taaloefeningen ter voorbereiding voor het toelatingsexamen h.t.s., gymnasium, lyceum en handelsschool en voor het m.u.l.o. (S.l., 1935).
- Door weten tot kunnen; een verzameling "stijloefeningen" ten dienste van inrichtingen voor Hoger, Middelbaar en voortgezet Lager Onderwijs (Rotterdam, 1935).
- Handleiding om de spelling- de Vries en te Winkel te leeren voor hen die de spelling-Marchant (1934) kennen ('s-Gravenhage, 1935).
- De proef op de som: Oefenboekje bij Esperanto-woordenschat (Rotterdam, 1932).
- Bijbel en openbare school (’s-Gravenhage, 1937). In de reeks Tijdseinen (Stemmen uit Christelijk-Historischen kring) nr. 4.
- Goed moedertaalonderwijs, een vaderlandsch belang (’s-Gravenhage, 1941). In de reeks Tijdseinen (Stemmen uit Christelijk-Historischen kring) nr. 41.
- samen met Charivarius, Oefeningen bij ‘Is dat goed Nederlands?’ (Den Haag, 1942).
- Het euvel der schoolexamens (’s-Gravenhage, 1948) In de reeks Tijdseinen (Stemmen uit Christelijk-Historischen kring) nr. 51.
- Woordkennis en woordgebruik: Een lexicologische handleiding ten dienste van inrichtingen voor voortgezet onderwijs (Den Haag, 1950).
- Volledige spellinggids voor scholen, kantoren en redactiebureaus (Den Haag, 1956).
- Schrijft u ook zulk Nederlands? (Den Haag, 1961).
- Apartheid een wijze voorzorg (Utrecht, 1966).
- Zwarten en zwartgemaakten (Vianen, 1968).
- Het belasterde Zuid-Afrika (Utrecht, 1975).
- De Volkenbond nu en straks ('s-Gravenhage, 1940).
Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984
Auteur
-P.J. Meertens
Literatuur
- Jaarboek Nederlandse Mij. van Letterkunde (1980).
