Daniël Bakker
| Daniël Bakker | |
|---|---|
 Oud-Gereformeerde kerk te Stavenisse, waar Daniël Bakker predikte, ca. 1980, prentbriefkaart D. Letzer, Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank Zeeland, recordnr. 1483 | |
| Geboren | 3 februari 1821 Hoek |
| Overleden | 25 november 1885 's-Gravenpolder |
| Beroep | predikant |
| VIAF | D. Bakker |
Leven en werk
Zoon van Jan Bakker en Cornelia van de Wege, huwde 16 april 1843 met Adriana Vercouteren en verhuisde in 1846 naar de boerderij `De Palmboom' onder 's-Gravenpolder. Na zijn bekering, vormde hij hier een gezelschapskring, waaruit door ds. Ledeboer een gemeente werd gesticht. In een conflict met de opvolger van ds. Ledeboer, ds. Pieter van Dijke, kozen een aantal gemeenten zijn partij en beriepen hem als predikant ('s-Gravenpolder, Stad aan 't Haringvliet, Nieuw Beijerland en Borsele). Op 18 oktober 1865 liet hij zich door ouderling M. Luijk van Stavenisse tot predikant bevestigen. Hij diende de zogenaamde Bakkeriaanse Oud-Gereformeerde Gemeenten tot zijn dood. Toen in het begin van de twintigste eeuw ds. G.H. Kersten erin slaagde, vele Ledeboeriaanse gemeenten en overgebleven zogenaamde Kruisgemeenten in het kerkverband van Gereformeerde Gemeenten samen te voegen, hielden onder meer ook de Bakkeriaanse oud-gereformeerde gemeenten zich hiervan afzijdig. Tevoren waren diverse Bakkeriaanse gemeenten, zoals Borssele, toegetreden tot de Ledeboeriaanse gemeenten van de tak-Van Dijke. Andere gingen (deels) samen met tijdens de Doleantie (1886/7) ontstane gemeenten en kwamen in de Gereformeerde Kerken in Nederland terecht. Weer andere gingen later over tot de in 1907 gevormde Gereformeerde Gemeenten. De meeste Bakkeriaanse gemeenten, zoals die van ’s Gravenpolder, kwamen terecht in het in 1948 gevormde verband van de Oud-Gereformeerde Gemeenten in Nederland. Te Terneuzen heeft de Vrije Oud Gereformeerde Gemeente, die zelfstandig is, haar wortels in een Bakkeriaanse gemeente.
Geloofsovertuiging
Bakker was een fervent tegenstander van koepokinenting. Hij geloofde dat epidemieën door God werden gestuurd en door Hem gebruikt konden worden om mensen tot het ware geloof (terug) te brengen. Zelf had Bakker in 1866 te Nieuw-Beijerland meegemaakt hoe een cholera-epidemie een grote geestelijke opwekking had teweeggebracht. Ten aanzien van zo’n ziekte geloofde Bakker dat God, als Hij mij en de mijnen bezoekt – dit heb ik bij eigen bevinding – ook helpen kan. Vanaf 1877 konden in de Bakkeriaanse gemeenten ouders van ingeënte kinderen geen belijdend kerklid worden. Van geen enkel ander kerkverband in Zeeland is een dergelijke sanctie bekend.
Bibliografie
- God's groote barmhartigheid verheerlijkt aan een overtreder van al zijn geboden (Rotterdam, 1880).
- Schibboleth of Sibboleth: beantwoording van de vraag: "Hoe denkt gij over het wezen van den godsdienst dergener, die tegenwoordig den naam gereformeerd voeren?" vervat in een brief (Goes, 1881).
Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984
Auteur
?, herz. J. Zwemer, 2019.
Literatuur
- H. Florijn, Ds. Daniël Bakker. Zijn leven, opvolgers, gemeenten, brieven (Zwijndrecht, 1985).
- F. de Klerk en J. Zwemer, ‘Religie’, in: P. Brusse en J. Zwemer (red.), Geschiedenis van Zeeland. Deel IV. Vanaf 1850 (Zwolle/Utrecht, 2014) 199-237, i.h.b. 222.
- H.M. Stoppelenburg, ‘Daniël Bakker en zijn gemeenten’, in: Kerkhistorische Kroniek (mei 1964) 1-5.
- A.M. Wessels, Een merkwaardig vijftal: ds.B.Smytegelt, ds.H.J.Budding, ds.D. Bakker, ds.P.van Dijke en ds.L.Boone: bijdrage tot de kerkelijke historie van Zeeland (Vianen, 1984) 67-83.
- J. Zwemer, In conflict met de cultuur. De bevindelijk gereformeerden en de Nederlandse samenleving in het midden van de twintigste eeuw (Kampen, 1992 (1993)) 21, 54 en 55.