Adrie van Oorschot
| Adrie van Oorschot | |
|---|---|
 De aankomst van de Sint werd rechtstreeks door de NOS op de televisie uitgezonden. Adrie van Oorschot vertolkte de rol van de Sint van 1965 tot 1985. Zwarte Piet is Piet Römer, presentatrice links is Wieteke van Dort. Hier de aankomst in Veere, 15-11-1980. Foto: J. Wolterbeek. Bron: ZB/Beeldbank Zeeland, rec.nr. 120072 | |
| Geboren | 22 mei 1909 Vlissingen |
| Overleden | 9 maart 2004 Vlissingen |
| Beroep | televisiepresentator en goochelaar |
| VIAF | Adrie van Oorschot |
Achtergrond, opleiding
Adrie van Oorschot was de jongere broer van uitgever Geert Adriaan van Oorschot en actrice Mieke van Oorschot. Hij groeide op in de Vlissingse Slijkstraat in een gezin met vier kinderen, waarvan hij de jongste was. Zijn twaalf jaar oudere broer Geert beschreef het gezin Van Oorschot onder het pseudoniem R.J. Peskens beeldend in de verhalenbundel ‘Twee vorstinnen en een vorst’. Vanaf zijn schooltijd was Adrie van Oorschot bezig met goochelen en met zijn sprekende pop Kareltje kreeg hij menig zaal plat. Later kwamen daar andere activiteiten bij als sneltekenen, zingen en imiteren van beroemdheden.
Carrière
Hij begon zijn carrière in 1935 als goochelaar, buikspreker, sneltekenaar, poppenspeler en imitator van vermaarde artiesten zoals Louis Davids, Kees Pruis, Willy Derby, Maurice Chevalier, Bing Crosby. Omdat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog weigerde lid te worden van de Kultuurkamer stopte hij met deze activiteiten en werkte tijdens de oorlog voor uitgeverij Querido. Van 1945 tot 1960 had hij een eigen theatergezelschap waarvan onder meer Lex Goudsmit, Jan Oradi, Gerard Heystee en De Spelbrekers deel uitmaakten. Van 1955 tot 1962 verzorgde hij bij de KRO programma's voor de jeugd. Zeer bekend werd de televisieserie "Hokus Pokus, dat kan ik ook" (1956-1960) waarin Van Oorschot goocheltrucs uitlegde. Ook het boek van die serie (met een voorwoord van Hannie Lips, de populaire omroepster van de KRO), werd een succes. "De avonturen van Liang Wang Tsjang Tsjeng" met Gerard Heystee en Lex Goudsmit was ook een tv-serie van zijn hand in de jaren vijftig.
VARA
Op 1 april 1963 komt Adrie van Oorschot in vaste dienst bij de VARA als producer/regisseur van de afdeling gevarieerde programma’s. Hij solliciteert aanvankelijk op de functie van ‘chef amusement’. Joop Simons krijgt echter deze baan en Van Oorschot wordt de tweede man. Ruim twintig jaar werkt hij voor de omroep. Hij produceerde voor de VARA tot 1981 amusementsprogramma's voor de televisie, maar trad ook zelf als presentator op, onder meer van programma's als "Jong geleerd, oud gedaan" en "Wat doe je voor de kost" (NOS, 1973/74). Verder was hij vooral achter het scherm actief, waar hij een kwart eeuw productiewerk verrichtte met onder andere Rudi Carrell, Dorus, the Mounties and quizmaster Theo Eerdmans.
Pensionering
Na zijn pensionering als VARA-producer was hij nog kort als acteur in series, hoorspelen en toneelstukken actief. Voorts heeft hij tientallen boeken op zijn naam staan, die vooral op een jeugdig publiek gericht waren. Ook was hij een korte periode gastheer in het Nederlands Omroepmuseum in Hilversum. Voor Omroep Zeeland – hij woonde inmiddels op de Vlissingse boulevard - maakte hij in de jaren negentig het radioprogramma 'Die is nog van voor de oorlog', waarin hij sprak met tijdgenoten.
Televisie-Sinterklaas
Vooral door de rol van televisie-Sinterklaas werd Adrie van Oorschot bekend. Ingehaald door Mies Bouwman en begeleid door Hoofdpiet Piet Römer vertolkte Van Oorschot deze rol van 1965 tot 1985. De eerste Sinterklaasintocht die hij verzorgt voor televisie is in zijn geboortestad Vlissingen in 1965. Zijn echtgenote regelt het kostuum: “We hebben er altijd opgelet, dat het niet te luxe werd”. De Sinterklaasuitzending waarin hij tegenover Bouwman ontkende dat ondeugende kinderen in de zak mee naar Spanje gingen, ten bewijze waarvan hij een volle zak overboord liet gooien, mag legendarisch genoemd worden, omdat hij daarmee bij kinderen de angstfactor rondom zijn personage wegnam. Zijn laatste intocht was in 1985 in Heusden waar hij werd bijgestaan door Hoofdpiet Frits Lambrechts en de latere Wegwijspiet Michiel Kerbosch. Als Sinterklaas was Van Oorschot helemaal in zijn element. Soms ging het echter mis zoals in Willemstad. Van Oorschot was geen volleerd ruiter en had moeite de goed gedresseerde schimmel onder controle te krijgen. Nadat deze dan ook nog eens schrok van de scheepstoeter en de sirenes aan de kade sloeg het paard op hol. Pas na honderden meters komt deze tot stilstand en komt de Sint er met de schrik vanaf.
Vertrek als televisie-Sint
Over zijn vertrek deden allerlei verhalen de ronde, maar Van Oorschot weigerde daar aanvankelijk op in te gaan. In een radio-interview wilde hij later slechts kwijt dat hij "bijzonder fijne herinneringen bewaarde aan zijn jaren als kindervriend en dat de voortgang van de traditie boven alles verheven was". In een brief aan een jeugdige fan die het Sinterklaasfeest als een leugen bestempelde, schreef hij: "Een mooi sprookje kan nooit een leugen zijn!" Later stak hij niet onder stoelen of banken dat hij niet in de smaak viel bij Aart Staartjes, wat volgens hem de reden was voor zijn ontslag als Sinterklaas. Staartjes wilde een meer eigentijdse Sint met een ietwat ondeugender karakter. Eentje die meer aansloot bij de geest van licht-anarchistische, antiautoritaire programma’s als de Stratenmaker Op Zee Show en J.J. de Bom, voorheen Kindervriend. Bij zijn laatste intochten was overigens ook duidelijk te zien dat het fysiek steeds moeilijker voor hem werd om de rol te blijven vervullen. Zo had hij op het laatst een verhoging nodig om op het paard te komen. De rol werd in 1986 overgenomen door Bram van der Vlugt bij de intocht in Zutphen.[1] Adrie van Oorschot overleed op 83-jarige leeftijd in Middelburg en werd begraven in ‘s-Graveland. Op zijn grafsteen prijken prominent een mijter en staf.
Bronnen
Auteur
-W. van Gorsel, 2023
Noten