Wissenkerke: verschil tussen versies

Versie van 14 jan 2022 om 10:11

Gapinge: Dorpshuis De Spil. Foto: W. van Gorsel, 28-3-2021. Bron: ZB, Beeldbank Zeeland, rec.nr. 187129

Het dorp: kenmerken

Landbouwdorp in, en bestuurscentrum van, de gemeente Noord-Beveland. Het inwonertal bedraagt 1.175 (1 januari 2021). Tot 1995 was Wissenkerke een zelfstandige gemeente waartoe ook Geersdijk en sinds 1 januari 1816 ook 's-Gravenhoek en Kampensnieuwland behoorden. Sinds 1995 is het de hoofdplaats van de gemeente Noord-Beveland. Er bevinden zich campings en de jachthaven Sophiahaven.

Wapen

Dit is het wapen van het geslacht Van Wissekercke; het komt reeds in 1292 voor. Het staat ook op de wapenkaart van Smallegange (1696) en werd op 6 september 1853 voor de gemeente bevestigd.

Monumenten

Gereformeerde kerk

De Gereformeerde kerk bezit een belangrijk kabinetorgel, gebouwd door Pieter Muller in 1767 en afkomstig uit de Kleine of Nieuwe Kerk te Vlissingen (waarvoor het in 1861 aangekocht was).

Korenmolens

De twee korenmolens te Wissenkerke zijn bovenkruiers. 'De Onderneming' uit 1860 is een ronde ongetailleerde stenen molen met schuin geschoorde stelling. 'Landzigt' uit 1869 is eveneens rond, ongetailleerd en van steen, doch een grondzeiler. De korenmolen 'De Graanhalm' is in 1970 afgebroken.

Geschiedenis

Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen het alleroudste, het oude en het nieuwe Wissenkerke. Als zelfstandige parochie wordt Wissenkerke voor het eerst genoemd in 1242. Het moet een belangrijke parochie geweest zijn, want er waren twee pastoorsplaatsen en behalve een aantal altaren, waren er in de kerk vier vicarieën gesticht, ter ere van St.-Catharina, St.-Nicolaas, de heiligen Adrianus en Agneta en voor de H. Geest. Waar dit oudste Wissenkerke gelegen heeft, is niet bekend. In 1352 is het dorp wegens een watersnood verplaatst. In de noordhoek van de Geersdijkpolder heeft nog lang de ruïne gestaan van de toren van dit oude (tweede) Wissenkerke; hij werd vroeger de Plompe of Kamperlandse toren genoemd. De bouwval is na 1755 opgeruimd. In 1774 werd bij de Torenhoeve een steen geplaatst ter herinnering aan de geslechte toren; zie ook Torenpolder. De parochie is in 1530/1532 overstroomd. Het nieuwe dorp Wissenkerke is in 1652 gesticht bij de bedijking van de Wissekerkepolder. In 1661 kwam er als eerste predikant J. Lievens. Vanaf 1868 is er een Chr. Afgescheiden Gemeente die in 1892 Geref. Kerk werd.

Auteur

J.A. Trimpe Burger

Literatuur

• Van Bork-Feltkamp, Onderzoek van menselijk skeletmateriaal.
• M.P, de Bruin, Wissenkerke.
• De Bruin en Wilderom, Tussen afsluitdammen
• I. Grijpink, Register op de parochiën.
• S. Muller Hz., De indeeling van het bisdom.

Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984