Biezelinge/EvZ1982-1984

Biezelinge (bieselincge, Bieselingen, Byselinge E.a.).

Dorp binnen de gemeente Kapelle, Zuid-Beveland; Kapelle Biezelinge 6192 inw (1980). Biezelinge vormt een tweelingdorp met het dorp Kapelle, waar van het door de spoorbaan Vlissingen-Roosendaal gescheiden is. Het dorp is ontstaan in de de 11^e/12^e eeuw. Het had één van de belangrijkste havens van Zuid-Beveland, met veren op Vlaanderen en Antwerpen, tot de halen in het begin van de18e eeuw dichtslibde en in 1715 werd afgedamd.

Wapen: Dit komt reeds voor op de wapenkaart van Smallegange (1696) en is in latertijd steeds gecombineerd met dat van Kapelle (zie aldaar).

Monumenten: De gotische kerk werd in 1907 gesloopt; de neo-gotische kerk uit 1908 is van architect J. Verheul. In de toren bevinden zich enkele oude grafzerken. De 15^e eeuwse torenklok draagt de naam St.Barbara. Aan het marktveld staan nog enkele oude huizen waaronder het zogenaamde veerhuis. In 1965 is bij de afbraak van een oud huis een gotische nis met kruis gevonden. In 1246 werd bij het dorp het Viktorinnenklooster Jeruzalem gesticht. Het klooster werd in de 17e eeuw gesloopt; restanten van funderingen zijn nog aanwezig in een terrein dat de naam draagt 'Het Klooster'.

Geschiedenis: Eerst op 17 april 1529 is Biezelinge een zelfstandige parochie geworden. Voordien was de parochiekerk een kapel, afhankelijk van de kerk van Kapelle. Het kapittel aldaar had het recht een priester voor te dragen bij de officiaal van het bisdom Utrecht. De kerk was waarschijnlijk gewijd aan St.Barbara omdat de I 5e-eeuwse torenklok ook die naam draagt. In 1511 had Biezelinge 600-700 communikanten en omdat men de voogdij van Kapelle moe was, meende men het recht te hebben op een zelfstandige parochie. Karel V gaf tenslotte toestemming tot augmentatie van godsdienst. Voorwaarden waren o.a. dat de parochiekerk en kosterij onder g eschikt zouden blijven aan het kapittel te Kapelle en het resterende deel van de inkomsten zou toekomen aan de pastoor te Biezelinge, die aldaar moest wonen. Het kapittel moest zorgen voor een schoolmeester en een koster. De parochie Biezelinge zou moeten zorgen voor een pastorie. Deze en andere bepalingen van de sententie van Karel V wijzen erop dat de geestelijkheid van Biezelinge ten eeuwigen dage gedoemd was te blijven onder de jurisdictie van de deken en het kapittel van Kapelle. Het is een voorbeeld hoe een moederparochie zich territoriaal en financieel tracht veilig te stellen om haar overheersende positie te behouden. Na de Reformatie wordt Biezelinge weer met Kapelle samengevoegd. Pas in 1659 krijgt de gemeente een eigen predikant, G.W. Anslaer. Het g ebied can de parochie Eversdijk werd gevoegd bij Biezelinge. In 1915 scheidde een deel van de leden zich af van de Geref.Kerk en zo ontstond er een Chr. Geref. Kerk. Een Geref.Gemeente werd gesticht in 1927.

LITERATUUR

C. Dekker, Zuid-Beveland. Grijpink, Register op de parochieën. Schoengen, Monasticon Batarum. Zie verder bibliografie, topografische ingang.