Forensisme

Forensisme

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Het trekken tussen woonplaats en werkplaats, waarbij een afstand wordt afgelegd buiten de woongemeente. Onderscheiden wordt autochtoon en allochtoon forensisme. Onder de eerste categorie worden begrepen, de forensen die in hun huidige woongemeente geboren zijn en opgegroeid zijn en elders zijn gaan werken, hetzij uit eigen voorkeur hetzij uit noodzaak en die niet naar hun werkgemeente zijn verhuisd. Men noemt hen ook wel pendelaars. In Zeeland bestaat reeds geruime tijd pendel vanuit plattelandsgemeenten naar de stedelijke centra, van Tholen naar Rotterdam e.o. en West Brabant en vanuit Zeeuws-Vlaanderen naar België. Tegenover de laatste pendelstromen staat ook inkomende pendel, waarbij tekorten op de Zeeuwse arbeidsmarkt van elders vandaan worden opgevuld. Allochtoon forensisme ontstaat daar, waar stedelijke beroepsbevolking naar buiten verhuist uit een voorkeur vanwege het woonmilieu of als gevolg van woningnood. Door het forensisme wordt niet alleen 'ontvolking' van het platteland verhinderd, doch tevens wordt een proces van sub-urbanisatie op gang gezet. Het gevolg is ingrijpende verandering van maatschappelijke structuur aldaar en van het cultuurpatroon. In 1960 werkte 30 7o van de Zeeuwse beroepsbevolking buiten de eigen woongemeente; in 1971 was dit aantal gestegen tot 35 Het overeenkomstig landelijk percentage bedroeg toen 37 7o 17% van de Zeeuwse beroepsbevolking reisde toen dagelijks heen en weer tussen woongemeente en werkgemeente, tegenover 21% in geheel Nederland. Aan lange afstand-forensisme kleven maatschappelijke bezwaren: geringere deelname aan het gezins- en aan het sociale leven. Een maximale reisduur van drie kwartier per keer wordt als wenselijk beschouwd. Een dagelijkse lange afstandspendel zoals die tussen Zeeuws-Vlaanderen en Rotterdam voldoet dus zeker niet aan deze wens.

AUTEUR

A.M. van den Broecke

LITERATUUR

Rijks Planologische Dienst, De ontwikkeling van Zuid-West Nederland 1971. C.B.S., Volkstellingen 1960 en 1971.