Maritiem Instituut 'de Ruyter'

Maritiem Instituut De Ruyter

te Vlissingen. Op 8 januari 1903 werd op initiatief van de toenmalige directeur van het Loodswezen, J.W.A.F. van Maren Bentz van den Berg, die samen met mr. J. Smit Azn., adjunctdirecteur van de Mij `De Schelde' en C.L. van Woelderen, directeur van de S.M. 'Zeeland' het oprichtingscomité vormde, de 'Vereeniging Zeevaartschool' opgericht. Deze had tot doel 'het stichten en besturen eener school, waar onderwijs gegeven wordt in de zeevaartkunde'. Subsidies werden verleend door particulieren (f 360,—), de gemeente Vlissingen (f 300,—), de provincie Zeeland (f 2000,—) en het Rijk 3000,—). De lessen, aanvankelijk slechts voor adspirant-stuurlieden, begonnen op 1 mei 1903, in twee leslokalen op de bovenverdieping kan de openbare lagere school in de Frans Naereboutstraat. De eerste directeur was S. Visser. De leraren, de heren Knop, Roos en Van Nieuwkuyk, hadden aanvankelijk 12 leerlingen als gehoor. In 1906 werden, op initiatief van een nationaal comité ter herdenking van de 300-ste geboortedag van Michiel Adriaanszoon de Ruyter, gelden bijeengebracht voor de bouw van een zeevaartschool te Vlissingen. De eerste steen voor een eigen gebouw, aan de Boulevard Bankert, werd op 23 maart 1907 door Z.K.H. prins Hendrik gelegd; deze verrichtte tevens de opening op 23 maart 1909. De school kreeg de naam `De Ruyter school'. De statuten werden in 1907 gewijzigd en de doelstelling werd: 'het stichten en besturen ener school, waar onderwijs wordt gegeven tot voorbereiding voor de examens voor stuurlieden en machinisten'. De machinistencursus begon op 1 mei 1907. Op verzoek van de Koninklijke Pakketvaart Mij (K.P.M.) werd aan de school op 1 mei 1912 een cursus voor de theoretische opleiding voor het voorlopig diploma (V.D. machinist) verbonden. In dat jaar werd ook een cursus 'seiner bij de draadloze telegrafie' voor stuurlieden en machinisten geopend. In 1914 opende de Java China Japan Lijn (J.C.J.L.) eveneens een cursus V.D. (machinist) aan de school. Op instigatie van het ministerie van Binnenlandse Zaken werd in 1916 een 2-jarige cursus ingesteld, waaruit later de 2-jarige cursus voor stuurlieden (A.S. en B.S.) en scheepswerktuigkundige B.M.) zou voortkomen. Het gebouw werd daartoe met een verdieping verhoogd (1917). In 1920 werd het schooluniform ingevoerd; het embleem op de pet- een driemastvolschip, omgeven door een lauwerkrans - bezorgde de leerlingen de bijnaam 'blik' of 'blikje'. Het praktijkdeel van de machinistencursus vond tot 1923 plaats aan de ambachtsschool te Middelburg. Deze oorzaak van veel tijd verlies werd in 1923 opgeheven, toen op 18 april naast het schoolgebouw in Vlissingen, door Z.K.H. prins Hendrik, een werkplaats werd geopend, bekostigd door de K.P.M. en de J.C.J.L. De werkplaatsoutillage werd in 1929, door het ingebruiknemen van een nieuwe werkplaats uitgebreid, weer bekostigd door K.P.M. en J.C.J.L. Pas in 1949 werd ook de praktische opleiding geheel door de 'Vereniging De Ruyterschool' overgenomen. In 1924 werd de opleiding voor 'seiner telegrafie' omgezet in een opleiding voor het certificaat Radiotelegrafist 1e en 2e klasse. De vereniging van oud-leerlingen schonk de school in 1938 een borstbeeld van de in 1934 overleden beschermheer, Z.K.H. prins Hendrik. Op last van de Duitse bezetting werd de school in 1940 gesloten en het onderwijs werd eerst naar Dordrecht en in 1941 naar Nijmegen verplaatst, waar het tot 1946 gevestigd bleef. In 1945 werd daar, als enige zeevaartschool in Nederland, eind examen afgenomen. Tijdens de gevechten in en om Vlissingen in 1944 bleef slechts de aanbouw uit 1923 gespaard en in dit gebouw werd het onderwijs in 1946 hervat. Van 1947 tot 1955 was een M.T.S.-afdeling werktuigbouw aan de school verbonden, reden waarom de naam van de school werd gewijzigd in 'Vereniging De Ruyterschool'. Hoewel reeds in 1946 herbouwplannen bestonden, werd de bouw door gebrek aan materialen en geld pas in 1950 aanbesteed. De nieuwbouw werd in september 1953 officieel geopend. Tussen 1934 en 1964 woonde een aantal leerlingen (30-100) in voor dat doel aangepaste gebouwen. In 1966 werden 46 eengezinswoningen als 'campus' aangekocht. Dit internaat 'Onze Vloot' werd op 1 oktober 1966 door Z.K.H. prins Bernhard geopend. Op 11 mei 1960 ontvingen de eerste koopvaardij-officieren het diploma Radarwaarnemer. In 1963 begon een cursus Radarnavigator. Een dependance naast het oude gebouw werd in 1969, een botenhuis aan 'het kanaal' in 1971 in gebruik genomen, in 1974 gevolgd door een buitencentrum aan het Veerse Meer, voor speciale studie-perioden en recreatie. Sedert 1978 heet de school Maritiem Instituut 'De Ruyter'. Het instituut verzorgde per 1 januari 1980 opleidingen voor de volgende diploma's: leerling-stuurman (B.S.) en leerling scheepswerktuigkundige (B.M.) en radioofficier (R.); opleiding stuurlieden en scheepswerktuigkundigen naar H.T.S.-structuur (stage in het derde jaar); dit diploma (N.) geeft na telkens een aantal praktijkjaren recht op de diploma's voor de hogere rangen (S-III, S-II en S-I, resp. A, B en C scheepswerktuigkundige); diploma 3e, 2e en 1e stuurman grote handelsvaart (S-III, S-II en S-I); diploma A, Ben C scheepswerktuigkundige; diploma radarwaarnemer en -navigator. Als enige zeevaartschool in Nederland verzorgt het Maritiem Instituut een opleiding voor 'geïntegreerd scheepsofficier'. Dit diploma kon tot nu toe worden behaald door houders van het resp. het B.S.-diploma, waardoor deze zowel bepaalde bevoegdheden 'op de brug' als 'in de machinekamer' bezitten. Voorts worden een aantal opleidingen voor kust-, kleine handels- en zeesleepvaart verzorgd. Via een contract met de 'Ethiopian Shipping Lires' worden sedert 1967 candidaten van deze maatschappij voor diverse diploma's opgeleid. In 1972 behaalde de eerste vrouw, Lenie H undersmarck, het diploma B.S.; het diploma S-I werd in 1978 behaald door Paula Dekker. Per 1 januari 1981 waren 23 vrouwelijke studenten ingeschreven (14 stuurlieden, 1 scheepswerktuigkundige, 4 radio-officieren en 1 in de voorklas, terwijl er drie stuurlieden voor hun rang studeerden (bevaren opleiding). Het aantal leerlingen bedroeg per 1 januari 1980 590 voor de primaire (onbevaren) en 234 voor de bevaren opleidingen.

LITERATUUR

Braak, Van Es en Van Son, De Ruyterschool, jubileumboek. Jaarverslag De Ruyterschool 1979.

AFBEELDING

Opname van de boulevard te Vlissingen, vóór de verhoging tot deltahoogte en het dempen van de spuikom. Op de voorgrond het Maritiem Instituut 'de Ruyter' (1973).