Willem Minderhout
| Minderhout, Willem
(Grijpskerke 1801 - ? [VS, na 1854]) Molenmaker, metselaar en fietsenmaker. |
|---|
Molenmaker, metselaar en uitvinder
Willem Minderhout werd rond 1801 geboren te Grijpskerke als zoon van winkelier Johannes Minderhout en Marie van der Maas. Hij trouwde in 1828 te Middelburg met Johanna Maria Claassen(s). Minderhout was molenmaker en soms tijdelijk metselaar en speelde een bescheiden rol in de ontwikkeling van de fiets op vier wielen. In oktober 1851 woonde hij aan de Noordweg te Middelburg, nam proeven met zijn ‘aëllopodische wagen’ en werd daarbij ‘met welgevallen door onderscheidene personen gezien’. De vierwielige wagen was gebaseerd op een driewielige variant, een uitvinding van ene Revis uit Cambridge, zo’n twaalf jaren tevoren. Hij werd ‘in beweging gebracht door beurtelings de treden neder te trappen. Elke trede is door eene kruk aan de as der groote raderen bevestigd, die door het beurtelings nedertrappen eene rondgaande beweging verkrijgen.’
Aëllopodische vierwieler
De ‘aëllopodische vier-wiels-wagen’ haalde op een effen weg meer dan zestien kilometer per uur en liet zich ‘zeer gemakkelijk wenden, zoodat de rijder vlug kan uithalen en keeren, en een geoefend stuurman met eenen straal van weinige voeten rond eenen boom en met gelijke snelheid achter- en vooruit rijden kan. Zoodanige wagen kost slechts f 50 à f 60,-’ De wagentjes ‘kunnen ingerigt worden, om zoowel met de handen als door de voeten in beweging te worden gebragt.’ De Goessche Courant meende dat ze voor mensen die veel moesten lopen, zoals boden, erg gemakkelijk zouden zijn en ook voor mensen die gezonde lichaamsbeweging nastreefden.
De naam die Minderhout deze drie- en vierwielers gaf, was ontleend aan het Grieks ‘aëllo’ dat staat voor de godin van de wervelwind en ‘podisch’ verwees naar de voeten die ze in beweging brachten. Hoe zijn ‘wagentjes’ in de geschiedenis van de fiets passen, is niet volledig duidelijk. Een fiets met twee pedalen werd pas begin jaren 1860 ontwikkeld en driewielers die alleen met de voeten over de grond werden voortbewogen waren er in Engeland al in 1818. Een driewieler met kettingaandrijving werd daar pas in 1876 gemaakt. De door de Goessche Courant genoemde Revis is nergens terug te vinden.
Willem Minderhout deed hetzelfde als veel andere vakbekwame Europeanen in zijn tijd (zoals Pierre Lallement uit Frankrijk die de fiets verder verbeterde): hij emigreerde in 1854 met vrouw en kinderen naar de Verenigde Staten.
Auteur
Jan Zwemer, 2012.