Geeraert Brandt/EvZ1982-1984

(Amsterdam 25 juli 1626 - Amsterdam 12 okt. 1685). Remonstrants theoloog, dichter en historieschrijver. Werkte aanvankelijk als instrumentmaker, maar wendde zich tot de theologie onder invloed van zijn vrouw, Suzanne van Baerle, die hij had leren kennen toen hij door zijn dichten toneelwerk in contact gekomen was met Amsterdamse literaire kringen (Vondel, Hooft en Brederode). Werd Remonstrants predikant te Amsterdam, waar hij vanwege gebleken belangstelling voor kerkgeschiedenis, van de Broederschap in 1657 opdracht kreeg een vervolg te schrijven op de Kerkelyke Historie van Uitenbogaert. Brandt nam de opdracht aan en publiceerde in 1671 deel 1 en in 1674 deel II van zijn Historie der Reformatie. Na zijn overlijden verschenen nog twee delen, bezorgd door zijn zoon Johannes. Het werk is nog steeds een belangrijke bron voor onze kennis van de Reformatie maar vond bij verschijnen, vanwege zijn duidelijke Remonstrantse inslag, geen onverdeelde instemming. De Noordhollandse Synode deed zelfs een poging de boeken bij Plakaat te laten verbieden. Fel trok ook de Middelburgse predikant Leidekker tegen Brandt van leer. Bij Brandt's overlijden was ter perse het werk waarmede hij zich voor Zeeland grote verdienste heeft verworven 'Het leven en bedrijf van Michiel de Ruyter' (Amsterdam 1687, herdrukt 1701, 1722, 1750). 'Een werk, dat alleen zijnen naam onsterfelijk gemaakt hebben zou, en waarvan getuigd wordt, dat hij honderd dagen, veertien uuren daags, daaraan gearbeid heeft' (Kok). Dit boek is nog steeds belangrijk vanwege de gedegen bronnenstudie. De Ruyters zoon, Engel, verschafte Brandt veel persoonlijke informatie en gaf hem inzage in de journalen van zijn vader, zijn brieven en zijn aantekeningen. Na 300 jaar nog steeds een standaardwerk! Brandt's vader, die een Middelburger van geboorte was, heeft hem misschien tot dit werk geïnspireerd.