Antoine (Antonij) van der Woordt
| Antoine (Antonij) van der Woordt | |
|---|---|
 De dr. Stavermanstraat heette vroeger Van der Woordtstraat. Foto: C. Heijkoop, 1981. Bron: ZB, Beeldbank Zeeland, nr. 36710. | |
| Geboren | 3 november 1769 Vlissingen |
| Overleden | 24 september 1794 Amsterdam |
| Beroep | Letterkundige, advocaat en schrijver |
| VIAF | Antoine (Antonij) van der Woordt |
Biografie
Anthony van der Woordt was een zoon van koopman Jan van der Woordt (1741-1794) en Josina Woutersen (1739-1787). De vader van Anthony had veel geld verdiend in de slavenhandel in West-Indië en West-Afrika. Anthony kreeg zijn eerste lessen in 1782 bij G. Cavailhés. Daarna zou hij privélessen Latijn krijgen. Nadat hij de Franse school in Vlissingen had gevolgd ging hij, tegen zijn zin, bij zijn vader op kantoor werken.
Anthony raakte in Vlissingen bevriend met dichter Jacobus Bellamy, die een vriend van zijn vader was. Jacobus Bellamy stimuleerde Anthony en mede door zijn inbreng schreef Anthony daarna alleen nog maar rijmloze verzen. In juli 1787 verhuisde het gezin onverwacht naar Amsterdam. Zijn vader was patriot en verwachtte onlusten, die enige tijd later later in Vlissingen zouden uitbreken tussen patriotten en prinsgezinden. Enkele maanden na de verhuizing overleed moeder Josina Woutersen. Deze gebeurtenis had volgens zijn omgeving blijvende invloed op Anthony's gemoed.
Ook in Amsterdam volgde Anthony in Amsterdam privélessen Latijnse taal- en letterkunde. Vanaf 1788 studeerde hij rechten in Leiden en promoveerde in 1791 (dr. juris) op stellingen. Na afstuderen werd Anthony door zijn vader gedwongen in zijn zaak te komen werken. De spanningen tussen Anthony en zijn vader liepen daarna zo hoog op dat Anthony in 1792 het ouderlijk huis inruilde voor een huis in de buurt. In de herfst van 1792 viel hij ongelukkig van zijn paard, waarbij hij zijn rechterbeen verwondde. Doordat hij de wond verwaarloosde verslechterde zijn situatie en keerde hij terug naar het ouderlijk huis. Daar werd hij verzorgd door zijn zus Helena. Op 24 september 1794 overleed Anthony Van der Woordt aan zijn verwondingen.
Naar verluidt stelde Anthony nog op zijn sterfbed een dichtbundel samen die hij begeleidde van een 'Aan den lezer'. Deze bundel verscheen na zijn overlijden in 1795 in kleine oplage, uitgegeven door zijn vriend Wenkebach. Deze werd verdeeld onder vrienden naar een door hem zelf samengesteld lijstje.
In zijn geboorteplaats Vlissingen droeg aanvankelijk een straat zijn naam. In 1954 is deze echter omgezet naar Dr. Stavermanstraat. Wel met de belofte later een andere straat naar hem te vernoemen.
Gedichten
Zijn rijmloze gedichten, onder invloed van Horatius en Klopstock en in het voetspoor van zijn vriend Bellamy geschreven, werden na zijn dood door zijn vriend C.J. Wenckebach ten dele uitgegeven onder de titel Gedichten (1795), vervolgens door P.G. Witsen Geysbeek (1829), nogmaals door Wenckebach (1834) (met een levensbericht) en tenslotte door Victor van Vriesland (1941).
Beknopte bibliografie
- Gedichten van A. v. d. Woordt (1795).
- Gedichten van A. van der Woordt, en Levensberigt aangaande den dichter ('s Gravenhage, 1843).
- Gedichten (Amsterdam, 1941).
Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984
Auteur
P.J. Meertens
Literatuur
- G. Kalff, Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde (deel 6 van 7) (Groningen, 1906).
- J.A. Nijland, J. Bellamy Leven en werken van Jacobus Bellamy (1757-1786) (Leiden, 1917).
- N.C. Lambrechtsen Anthony van der Woordt (manuscript, 1810).
- J.W. te Water Aantekening over Anthony van der Woordt (manuscript, 1800).
- Jacobus Bellamy Brief van Jacobus Bellamy (1757-1786) aan Anthony van der Woordt (1769-1794) (brief, 1785).
- Nagtglas, Levensberichten.
- N.N.B.W. X.