Jaap Wolterbeek
| Jaap Wolterbeek | |
|---|---|
 Fotograaf Jaap Wolterbeek (1943-2024) gefotografeerd door zijn vrouw, 2006. Bron: ZB Beeldbank Zeeland, rec.nr. 101981 | |
| Geboren | 22 juli 1943 Hardinxveld |
| Overleden | 2 april2024 Middelburg |
| Beroep | cineast en fotograaf |
Achtergrond en opleiding
Als gevolg van de oorlog week het gezin Wolterbeek in 1943 uit naar het veiligere Hardingsveld (Z.H.), waar Jaap Wolterbeek dat jaar werd geboren. Na de oorlog groeide Jaap Wolterbeek op in een hervormd gezin in Vlissingen. Na de lagere school bezocht hij de handelsmulo en daar bleek al snel dat hij heel goed kon tekenen. Hoewel zijn broer een fanatiek amateurfotograaf was droomde Jaap Wolterbeek als jongere ervan om te gaan varen, maar TBC gooide roet in het eten. Hij kwam daarna op de St. Joostacademie in Breda terecht. Daar rondde hij in 1967 een vijfjarige opleiding filmische vormgeving af. Zijn eindexamenwerkstuk was een korte speelfilm (‘Time of confusion’) waarin Wolterbeek de rol van regisseur op zich nam.[1]
Filmer
Na zijn succesvolle afstuderen was Wolterbeek enige tijd cameraman in dienst van de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij woonde destijds in Amsterdam, waar hij onder andere stage liep bij de televisie. Ook kreeg de getalenteerde Wolterbeek van diverse kanten studiebeurzen aangeboden bij beroemde Europese filmacademies, onder andere in Roma. Toch ging hij er niet op in want hij kon Zeeland (en in het bijzonder Vlissingen) niet goed loslaten en keerde uit heimwee terug naar de provincie waar hij opgroeide. Ook hier ging hij als filmer aan de slag, onder andere bij de bouw van de kerncentrale in Borssele en maakte hij met Jaap (‘Dutch’) den Hollander de vrije, later op de televisie uitgezonden productie ‘A58’.[2] Tevens leverde hij tussen 1967 en 1972 meer dan vijftig bijdragen aan het NOS televisiejournaal.
In 1979 maakte Wolterbeek in opdracht van de provincie Zeeland een film over de monumenten in Zeeland. Twee jaar later werkte hij mee aan een documentaire in het kader van het 25-jarig bestaan van de NOS. Pas in 1992 zou Wolterbeek definitief stoppen met filmen. Het vele gesleep met zware filmcamera’s werd hem te zwaar.
Fotograaf
Vanaf midden jaren ’60 gaat Jaap Wolterbeek ook steeds vaker als freelance-fotograaf aan de slag. Ook als fotograaf werd hij succesvol en Dagblad De Stem, het ANP, Algemeen Dagblad, Reformatorisch Dagblad, de Faam, De Bevelander en de Telegraaf werden zijn belangrijkste opdrachtgevers.
In zijn werk zocht Jaap Wolterbeek steeds zoveel mogelijk het menselijke aspect op. Foto’s bovendien waarop in eerste instantie alles duidelijk is, maar in tweede instantie nog een hoop interessante details verborgen zitten. Typisch Wolterbeek.
Nadat Jaap Wolterbeek eind 2008 stopte als fotograaf droeg hij zijn archief over aan de Zeeuwse Bibliotheek (ZB) in Middelburg. Deze instelling organiseerde van 2 december 2008 t/m 10 januari 2009 een overzichtstentoonstelling van door Wolterbeek gemaakte persfoto’s.[3]
Overlijden
Jaap Wolterbeek overleed op 2 april 2024 in het Middelburgse verpleeghuis Willibrord aan de gevolgen van een slopende ziekte. In een laatste interview met de PZC, eind 2023, bekende hij niet zo’n terugkijker te zijn. Wolterbeek: Als je hoort dat je ongeneeslijk ziek bent ga je vanzelf de boel overdenken. En dan besef je: ik ben 80 geworden, eigenlijk helemaal niet zo gek. Dankzij mijn werk heb ik alles meegemaakt, met als hoogtepunt de ramp met de Herald of Free Enterprise. Overal ben ik geweest, ontieglijk veel mensen voor de lens gehad. Mooie foto’s gemaakt. En de allermooiste niet gemaakt natuurlijk.[4] Jaap Wolterbeek en zijn zeven jaar jongere vrouw Sarina Wolterbeek-Reijerse lieten twee kinderen achter.
Prijzen/eretekens
- Stimuleringsprijs van de Wegener huis-aan-huis bladen, 2005, voor beste foto 2005.
Bronnen
Literatuur
Auteur
W. van Gorsel, 2024
Noten
- ↑ Krantenbank Zeeland, 'Jaap Wolterbeek zal Zeeland laten zien zoals het is', in: De Stem, 8 juli 1967, pag. 13
- ↑ Krantenbank Zeeland, 'Rijksweg A58 vandaag in premiere', in: De Stem, 8 oktober 1969, pag. 13
- ↑ Krantenbank Zeeland, 'Kijken, kijken, kijken, zonder woorden', in: PZC, 29 november 2008, pag. 69
- ↑ ZB Krantenbank Zeeland, Wendy Wagenmakers, 'Als we dan toch dood moeten, dan maar samen', in: PZC, 2 december 2023, pag. Zeeland 7