Kruiskruid

Kruiskruid (senecio)

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Plantengeslacht, behorend tot de composietenfamilie, waarvan in Zeeland drie soorten algemeen voorkomen. Het meest algemeen is ongetwijfeld het klein kruiskruid (Senecio vulgaris; W., Z.B., N.B., Z.Vl.: sensejuun; W., Z.B., Z.Vl.: St .-Janskruud; Th., Ph.: kruuswortel; Sch.: eksejuun; W., Sch.: pluusjeskruud; Z.VI.: bollekeskruid). Deze eenjarige plant wordt gekenmerkt door kleine gele bloeiwijzen. Het klein kruiskruid komt overal in Nederland, ook in Zeeland, algemeen voor als akkeronkruid. Een tweede algemene plant is het smalbladige kruiskruid (S. erucifolius). Dit is een overjarige soort met veerdelige bladeren en een schermvormige bloeiwijze. Het smalbladige kruiskruid komt in geheel Zeeland algemeen voor in wegbermen, slootkanten en op dijken. Deze soort komt in het noorden van Nederland veel minder voor. Een nauwe verwant van het smalbladige kruiskruid is het Jacobskruiskruid (S. jacobaea). Deze soort heeft echter breder bladslippen. Ook het Jacobs kruiskruid komt veel voor. In Zeeland echter iets minder dan het smalbladige kruiskruid. Men vindt deze soort vooral op zandige grond (bijv. in de duinen). Elders in Nederland is het Jacobskruiskruid vaak juist algemener dan het smalbladige kruiskruid. Behalve bovengenoemde komen in Zeeland nog enkele minder algemene soorten van dit geslacht voor. Twee nauwe verwanten van het klein kruiskruid zijn het boskruiskruid (S. sylvaticus) en het kleverig kruiskruid (S. viscosus). De eerste vindt men o.a. regelmatig in het duingebied. Voorts groeien beide soorten op de Zeeuwse spoorwegen en -emplacementen. Hier en daar vindt men soms ook de moerasandijvie (S. congestus). Dit is een grote eenjarige plant met gele bloemen die groeit op kale Blikbodems in zoete gebieden. Zij verscheen o.a. massaal in de IJsselmeerpolders na het droogvallen van deze gebieden. Omdat deze soort zich sterk zoutmijdend gedraagt komt zij in Zeeland slechts weinig voor.

AUTEUR

A.M.M. van Haperen

LITERATUUR

J. Mennema, Senecio congestus (R. Br.) DC. in Zeeland, 241-242.