Hadrianus Junius
| Hadrianus Junius | |
|---|---|
 Hadrianus Junius door Theodor de Bry (1528-1598). Bron: Wikimedia Commons. | |
| Geboren | 1 juni 1511 Hoorn |
| Overleden | 16 juni 1575 Arnemuiden |
| Beroep | Medicus en geschiedschrijver |
| VIAF | Hadrianus Junius |
Biografie
Eigenlijk Adriaan de Jong(h)e. Filoloog, stadsarts, humanist en dichter. Studeerde in Leuven geneeskunde en wijsbegeerte, promoveerde in Bologna en werd rector van de Latijnse school te Alkmaar, later (1551) ook te Haarlem waar hij tevens een aanstelling kreeg als stadsdokter. In tweede echt trouwde hij met Adriana Simonsdochter Hasselaar, de zuster van de beroemde Kenau. Hij was lijfarts van de hertog van Norfolk in Engeland, opvoeder van de latere Christiaan IV van Denemarken en in 1574 enige tijd dokter van Prins Willem van Oranje. Bovendien was hij sinds 1564 geschiedschrijver van de Staten van Holland. In deze kwaliteit schreef hij onder andere zijn Middeleeuwse geschiedenis van Nederland `Batavia', (1588) waarin hij Haarlem aanwijst als de stad, waar de boekdrukkunst werd uitgevonden door Laurens Jansz. Coster en aldus een pennenstrijd ontketende, die eeuwen heeft geduurd. Het boek speelde een belangrijke rol in het ontstaan van de zogenoemde Bataafse Mythe. Al zijn geschriften ademen een typisch humanistische geest. In 1574 kreeg hij door tussenkomst van zijn vriend Boisot, de man die Leiden had ontzet, toestemming van de Prins om zich in Middelburg te vestigen. Bij het beleg van Haarlem was zijn bibliotheek verloren gegaan en hij wilde in een rustige omgeving opnieuw beginnen. Misschien werd de verhuizing beïnvloed door het feit dat zijn schoonzuster, Kenau Simonsd. Hasselaar, tegelijkertijd naar Arnemuiden vertrok. De magistraat van Middelburg bood hem een woning aan in de Abdij en stelde de vermaarde geleerde aan tot stadsdokter. Junius overleed echter al in 1575. Hij werd later in de Middelburgse Koorkerk begraven. Het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen heeft in 1842 in deze kerk een gedenksteen geplaatst met de inscriptie 'Ter gedachtenis van Hadrianus Junius door zijn geleerdheid een Sieraad der XVIe eeuw en in dit kerkgebouw begraven'. Deze gedenksteen ging in de Tweede Wereldoorlog door de verwoestingen helaas verloren.
Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984
Auteur
P.J. Meertens/A.M. Lauret, herz. Peter Sijnke (2011).
Literatuur
- Scheltema, Diatribe in Hadrani Junii vitam.
- Fokker en De Man, Zeeuwsche medici.
- Nagtglas, Levensberichten.
- Vermaseren, Het ontstaan van Hadrianus Junius Batavia.
- Nico de Glas, Holland is een eiland. De Batavia van Hadrianus Junius (1511-1575) (2011).
- Dirk van Miert, Hadrianus Junius (1511-1575). Een humanist uit Hoorn (2011).
- Dirk van Miert (red.), The kaleidoscopic scholarship of Hadrianus Junius (1511-1575). Northern humanism at the dawn of the Dutch Golden Age (1511).
- Wikipedia.org: Hadrianus Junius.