Willem van Hanegem

Willem van Hanegem (Breskens 20 februari 1944) profvoetballer

Willem van Hanegem, 2008 (bron: Wikimedia Commons, fotograaf: onbekend)

Willem van Hanegem is een Nederlands voormalig profvoetballer, trainer en coach. Hij behoort tot de absolute topvoetballers die Nederland gekend heeft. Hij won met Feyenoord in 1970 de europacup voor landskampioenen (voorloper Champions League) en in dat jaar ook de wereldbeker voor clubteams. Vier jaar later (in 1974) won hij met de club uit Rotterdam de Uefa-cup. Zijn bijnaam is De Kromme. Deze naam refereert aan zijn enigszins kromme benen en effectvolle ('kromme') passes die hij regelmatig gaf.

Van Hanegems laatste functie in de voetballerij was die van hoofdtrainer bij FC Utrecht. Hij werd daar op 23 december 2008 ontslagen. Hij was eerder onder meer trainer van Feyenoord, AZ uit Alkmaar, Sparta Rotterdam en assistent-bondscoach bij het Nederlands elftal. Als voetbalanalyticus is hij columnist voor het Algemeen Dagblad. Tot voor kort was hij ook analyticus bij de sport/voetbalzender SPORT 1.

Jeugd

Van Hanegem werd geboren in 1944. Hij was de zoon van de garnalenvisser Lo van Hanegem (1905-1944) en Anna van Grol. Moeder Anna was geboren in Rochester (New York) in een familie van Nederlandse emigranten, die terug zouden willen keren naar Zeeuws-Vlaanderen. Bij een geallieerd bombardement op Breskens op 11 september 1944 kwamen vader Lo, broer Izaäk en zijn zuster om het leven.

[[File:Willem van Hanegem (1964).jpg|thumb|left|240px|Willem van Hanegem, 1964 (bron: Wikimedia Commons, fotograaf: onbekend)] In het voorjaar van 1946 vertrok zijn moeder met haar kinderen naar de stad Utrecht, waar Willem opgroeide. Als jonge straatvoetballer bleek hij te beschikken over een sterk linkerbeen. Tijdens een training van de Utrechse club Velox (2e divisie betaald voetbal) stond hij langs de lijn en iedere bal die naast het doel verdween, schoot hij zo secuur terug dat trainer Daan van Beek hem vroeg bij de club te komen spelen. Een half jaar later speelde hij in het eerste van de club.

Loopbaan als voetballer

Willem van Hanegem begon zij profcarrière in 1962 bij de Utrechtse 2e divisieclub Velox. Daar speelde hij tot 1966, toen hij verkaste naar eredivisieclub Xerxes (later Xerxes/DHC) uit Delft. Na een faissement van deze club werd Willem van Hanegem in 1968 getransfereerd naar Feyenoord.

Van Hanegem deed vooral van zich spreken toen hij in 1968 in Feyenoord terecht kwam en één van de grote vedetten in de geschiedenis van de club werd. Zijn tactisch inzicht, zijn passing, techniek en zijn wedstrijdmentaliteit werden geroemd. De eerste jaren van zijn carrière werd hij meestal "Wim Hanegem" genoemd. Die fout komt zelfs voor in het programmablad van zijn eerste interland, in 1968 tegen Schotland. Pas na drie interlands was zijn correcte naam tot de KNVB doorgedrongen.

Het grootste succes haalde hij in 1970, toen hij een belangrijk aandeel had in de winst van de Europacup I (voorloper Champions League). In de finale tegen het Schotse Celtic werd het 2-1. Daarna won hij met Feyenoord in september 1970 ook de Wereldbeker tegen Estudiantes de La Plata uit Argentinië (2-2 en 1-0 winst). In 1974 won Van Hanegem met Feyenoord de Uefa-cup (voorloper Europa League) door in de finale Tottenham Hotspur (2-2 en 1-0 winst) te verslaan. In eigen land won hij met Feyenoord driemaal het kampioenschap van Nederland (1969, 1971, 1974).

Met het Nederlands elftal haalde hij een tweede plaats op het WK van 1974. Tijdens het EK van 1976 bereikte Nederland de halve finale. Tijdens deze wedstrijd tegen Tsjechoslowakije weigerde Van Hanegem naar de scheidsrechter, die hem bij zich riep, toe te lopen, met als reden een vergrijp op Johan Cruijff, waarna doorgevoetbald werd en gescoord. Van Hanegem werd daarna aanvankelijk ook geselecteerd voor het WK van 1978 in Argentinië, maar voorzag dat hij daar vooral op de bank zou komen te zitten. Toen Hugo Hovenkamp zich met een knieblessure afmeldde, besloot ook Van Hanegem niet naar Argentinië te gaan.

Vanaf 1976 speelde Van Hanegem nog drie jaar bij AZ'67 uit Alkmaar en in 1979 een jaar in Chicago in de VS. Daarna speelde hij nog twee seizoenen bij FC Utrecht, waarna hij zijn loopbaan tussen 1981 en 1983 afsloot bij Feyenoord. In zijn laatste wedstrijd kreeg hij van scheidsrechter Charles Corver een symbolische rode kaart, waarna hij op de schouders van het veld gedragen werd.

Clubs

• Velox (1962-1966)
• Xerxes (1966-1967)
• Xerxes/DHC (1967-1968)
• Feyenoord (1968-1976)
• AZ Alkmaar|AZ'67 (1976-1979)
• Chicago Sting (1979)
• FC Utrecht (1979-1981)
• Feyenoord (1981-1983)

Prestaties

Van Hanegem scoorde in 17 jaar tijd 84 competitiedoelpunten. Hij speelde 298 keer voor het eerste van Feyenoord en speelde 52 interlands en 41 Europacup-wedstrijden (18 doelpunten). Van Hanegem was twee interlands de aanvoerder van Oranje.

• Landskampioenschap Nederland: 1969, 1971, 1974
• KNVB beker: 1969, 1978
• Europacup I: 1970
• UEFA Cup/Europacup III: 1974
• Wereldbeker voor clubteams: 1970
• Tweede op Wereldkampioenschap voetbal 1974 en derde op het Europees kampioenschap voetbal 1976

Statistieken

seizoen	club	land	competitie	wedstrijden	goals
1966/67	Xerxes	Nederland	Eredivisie	33	5
1967/68	Xerxes/DHC	Nederland	Eredivisie	32	26
1968/69	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	31	14
1969/70	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	28	6
1970/71	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	33	12
1971/72	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	29	6
1972/73	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	27	10
1973/74	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	31	12
1974/75	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	27	11
1975/76	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	31	5
1976/77	AZ '67	Nederland	Eredivisie	30	6
1977/78	AZ '67	Nederland	Eredivisie	30	1
1978/79	AZ '67	Nederland	Eredivisie	15	3
1979	Chicago Sting	Verenigde Staten	North American Soccer League	30	6
1979/80	FC Utrecht	Nederland	Eredivisie	27	1
1980/81	FC Utrecht	Nederland	Eredivisie	27	2
1981/82	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	24	1
1982/83	Feyenoord	Nederland	Eredivisie	27	1

Loopbaan als trainer/coach

Van Hanegem in gesprek met een journalist van de NOS, 2008 (bron:Wikimedia Commons, fotograaf: onbekend)

Als trainer haalde Van Hanegem zijn eerste grote succes in 1993, toen hij met Feyenoord de landstitel behaalde. In 1994 en 1995 werd de KNVB beker gewonnen. In oktober 1995 moest hij na een nederlaag tegen PSV vertrekken.

Als assistent van bondscoach Dick Advocaat maakte hij het EK van 2004 mee. In de wedstrijd tegen Tsjechië wisselde Advocaat uitblinker Arjen Robben, waarna de wedstrijd verloren ging. Dit kwam Advocaat op zoveel kritiek te staan dat hij twee dagen later de persconferentie aan zijn assistent Van Hanegem overliet. Gevraagd wat hij zou doen als Advocaat in een vergelijkbare situatie opnieuw zo zou wisselen antwoordde Van Hanegem: "Dan sla ik 'm neer."

Vanaf de zomer van 2007 was Van Hanegem actief als hoofdtrainer van FC Utrecht. Hij werd, na een dispuut met de eigenaar van de club, ontslagen op 23 december 2008.

Clubs als trainer

• Feyenoord als assistent, 1983-1986
• FC Utrecht als assistent, 1986-1989
• FC Wageningen als assistent, okt. 1990-1991
• Holland (amateurs) als hoofdtrainer, 1991-1992
• Feyenoord als hoofdtrainer, 1992-1995
• Al Hilal (Saoedi-Arabië) als hoofdtrainer, 1995-1997
• AZ'67 als hoofdtrainer, 1997-1999
• Sparta Rotterdam als hoofdtrainer, 2001
• Nederlands elftal als assistent, 2002-2004
• FC Utrecht als hoofdtrainer, van 12 juli 2007 tot 23 december 2008

Prestaties als trainer

• Landskampioenschap Nederland: 1984 (assistent), 1993 (Feyenoord)
• KNVB beker: 1984 (assistent), 1994, 1995 (Feyenoord)
• Landskampioenschap Saoedi-Arabië: 1996 (Al Hilal)
• Arabische Championsleague: 1996 (Al Hilal)
• Kampioenschap Eerste divisie: 1998 (AZ '67)

Commentator

Van Hanegem was een tijdje analist voor Canal+. In 2004 begon hij als analyticus bij de NOS. Ook werkt hij vanaf het seizoen 2005/2006 mee aan de programma's Voetbal Insite en verzorgde hij analyses bij RTL 7 van de live-eredivisiewedstrijden op vrijdagavond.

Privé

Hij woont met vrouw Marianna en de kinderen in Overveen. Zijn zoon Willem jr. koos een andere weg om beroemd te worden, hij maakt deel uit van het dj-duo W&W. Zijn zeventigste verjaardag werd groots gevierd in voetbalstadion De Kuip.

Auteur

Wim van Gorsel, 2015

Bron

-Matty Verkamman, Chris van Nijnatten en Henri van der Steen, Negen Zeeuwen van Oranje, (Goes: De Koperen Tuin, 1992).