Ossenbloed

Ossenbloed of ossenbloedrood

Deze bruinrode kleurstof werd traditioneel en wordt nog steeds toegepast op monumentale historische gebouwen. De toepassing ervan op boerderijen is met name in Vlaanderen wijdverbreid (geweest) en van daaruit ook verspreid naar Zeeland, met name naar Zeeuws-Vlaanderen. De ossenbloedrode kleur van boerenschuren werd later, zeker op de Zeeuwse eilanden, vervangen door het zwart van teer of teerproducten. In Zeeuws-Vlaanderen hield het ossenbloed op boerenschuren stand tot diep in de twintigste eeuw. Dat de verfstof ook werkelijk gemaakt zou zijn van lijnzaad, meekrappoeder en vers runderbloed, zoals ook in Zeeland wel wordt beweerd, is minder aannemelijk hoewel ook uit Frankrijk zulke getuigenissen bewaard zijn gebleven. Mogelijk was dit een praktijk die in een bepaalde historische periode uit zuinigheidsoverwegingen werd toegepast. In elk geval in Frankrijk is ooit ook lijnzaad voor de bereiding van dit soort verfstoffen gebruikt, bijvoorbeeld met oker eraan toegevoegd. Ossenbloed werd oorspronkelijk verkregen door het vermalen van mummies (beenderen en de erop aangebrachte hars- en teerproducten), maar dat zal voor de grote hoeveelheden benodigd voor het verven van het houtwerk van landbouwschuren, vermoedelijk niet economisch zijn geweest. In elk geval werd ossenbloed, zij het dan in een iets andere samenstelling, in de zeventiende en achttiende eeuw ook verkregen als bijproduct bij de bereiding van zwavelzuur. IJzervitriool werd droog gedestilleerd of tot een reactie met salpeter gebracht.

AUTEUR

Jan Zwemer, 2012

BRONNEN

-G. Smallegange, Leven op ’t hof. Mensen en beesten op Zeeuwse boerderijen (Goes, 2005) 83. -Nederlandstalige Wikipedia: Ossenbloed -Franstalige Wikipedia: Sang de boeuf; Brun momie -Engelstalige Wikipedia: Caput Mortum