Guiliam Bertholf

Bertholf, Guiliam

(Sluis 20 februari 1656 – New Jersey 1724)

Schoolmeester, predikant te Acquackanonk en grondlegger van de Dutch Reformed Church.

Guiliam Bertholf werd op 20 februari 1656 gedoopt in Sluis. Hij was het zevende kind in het grote gezin van kuiper en wijnhandelaar Crijn Bertholf en Sara Guiliamse van Coperen, dochter van een Rotterdamse regent. Sluis was één van de centra van de Nadere Reformatie en Guiliam onderging die invloed. Deze godsdienstige beweging legde de klemtoon op bekering, levensheiliging, kerkelijke tucht en informele gezelschappen voor bijbelstudie, gebed en geloofsgetuigenissen. Dit was een poging om de Hervorming van het kerkelijk leven een nieuwe impuls te geven door eerst het innerlijke ervaring weer nieuw leven in te blazen, maar ook om de samenleving op deze leest te schoeien. Hij trouwde in 1676 met Martijntje Hendriks. Het paar kreeg acht kinderen, drie in Zeeland, vijf in New Jersey. In mei 1684 ondernam hij met zijn gezin de tocht naar New York. Hij werd schoolmeester en las preken en leidde het zingen in kerkdiensten in de Hervormde Kerk van Acquackanonk (nu Passaic) en Hackensack. In 1693 vroeg deze gemeente of Bertholf haar predikant mocht zijn. Hij reisde terug naar Zeeland, waar het verzoek door de classis Walcheren werd ingewilligd. Dit was een ongebruikelijke weg, want meestal kwam de toestemming om predikant te zijn van de classis van Amsterdam, maar die stond gereserveerd tegen over deze piëtistische praktijken die de orde in de kerk kon verstoren omdat ze hogere eisen aan echt geloof stelden. Van 1694 tot 1724 diende hij de kleine en verspreide kerkelijke gemeentes in het noorden van New Jersey en het zuiden van de staat New York. Hij hielp de Dutch Reformed Church te verankeren in Amerika en bereidde de weg voor de deelname van de Nederlandstalige gemeentes in de religieuze opwekking van de jaren 1730. Hij stierf in 1726.

AUTEUR

Hans Krabbendam, 2013

BRONNEN

Earl Wm. Kennedy, ‘Guiliam Bertholf (1656-1726). Irenic Dutch Pietist in New Jersey and New York’, in Leon van den Broeke, Hans Krabbendam en Dirk Mouw, red., Transatlantic Pieties: Dutch Clergy in Colonial America (Grand Rapids, MI: Eerdmans, 2013) 197-216.

http://zoeken.zeeuwsebibliotheken.nl/?itemid=|library/vubissmart-zeeland|5070561

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

(Sluis 20 februari 1656 – New Jersey 1724)

Schoolmeester, predikant te Acquackanonk en grondlegger van de Dutch Reformed Church.

Guiliam Bertholf werd op 20 februari 1656 gedoopt in Sluis. Hij was het zevende kind in het grote gezin van kuiper en wijnhandelaar Crijn Bertholf en Sara Guiliamse van Coperen, dochter van een Rotterdamse regent. Sluis was één van de centra van de Nadere Reformatie en Guiliam onderging die invloed. Deze godsdienstige beweging legde de klemtoon op bekering, levensheiliging, kerkelijke tucht en informele gezelschappen voor bijbelstudie, gebed en geloofsgetuigenissen. Dit was een poging om de Hervorming van het kerkelijk leven een nieuwe impuls te geven door eerst het innerlijke ervaring weer nieuw leven in te blazen, maar ook om de samenleving op deze leest te schoeien. Hij trouwde in 1676 met Martijntje Hendriks. Het paar kreeg acht kinderen, drie in Zeeland, vijf in New Jersey. In mei 1684 ondernam hij met zijn gezin de tocht naar New York. Hij werd schoolmeester en las preken en leidde het zingen in kerkdiensten in de Hervormde Kerk van Acquackanonk (nu Passaic) en Hackensack. In 1693 vroeg deze gemeente of Bertholf haar predikant mocht zijn. Hij reisde terug naar Zeeland, waar het verzoek door de classis Walcheren werd ingewilligd. Dit was een ongebruikelijke weg, want meestal kwam de toestemming om predikant te zijn van de classis van Amsterdam, maar die stond gereserveerd tegen over deze piëtistische praktijken die de orde in de kerk kon verstoren omdat ze hogere eisen aan echt geloof stelden. Van 1694 tot 1724 diende hij de kleine en verspreide kerkelijke gemeentes in het noorden van New Jersey en het zuiden van de staat New York. Hij hielp de Dutch Reformed Church te verankeren in Amerika en bereidde de weg voor de deelname van de Nederlandstalige gemeentes in de religieuze opwekking van de jaren 1730. Hij stierf in 1726.

AUTEUR

Hans Krabbendam, 2013

BRONNEN

Earl Wm. Kennedy, ‘Guiliam Bertholf (1656-1726). Irenic Dutch Pietist in New Jersey and New York’, in Leon van den Broeke, Hans Krabbendam en Dirk Mouw, red., Transatlantic Pieties: Dutch Clergy in Colonial America (Grand Rapids, MI: Eerdmans, 2013) 197-216.

http://zoeken.zeeuwsebibliotheken.nl/?itemid=|library/vubissmart-zeeland|5070561