Hellenburg

Hellenburg

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Voormalig kasteel ten westen van het dorp Baarland. De funderingen van het gebouw zijn in 1958 tijdens herverkavelingswerkzaamheden opgegraven door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek. De ontgraven fundamenten zijn in opdracht van de huidige eigenaar, de Stichting tot Instandhouding van Objecten van Culturele Waarde in Zeeland, geconserveerd; de restauratie (21 juni 1977 officieel afgesloten) vond plaats o.l.v. architect B. Oele; het beheer berust nu bij de Stichting Het Zeeuwse Landschap. Bij de opgravingen in 1958 is vastgesteld dat het eerste stadium van het kasteel een zware woontoren donjon) moet zijn geweest, van ongeveer 11 m in het vierkant; datering eerste helft 14e eeuw. Het kasteel heeft in de 14e en 15e eeuw verscheidene uitbreidingen gekend. In 1312 beleende graaf Willem III de gebroeders Hendrik en Costijn van Renesse met ambachten in Baarland, Bakendorp en Oudelande. Vermoedelijk was het Hendrik die op de plaats van de latere Hellenburg een woontoren liet bouwen. Waarschijnlijk was het Frederik van Renesse die het kasteel omstreeks 1450 zijn uiteindelijke vorm gaf. De hoofdburcht had zijden van 40 bij 30 m. Met zijn ronde en vierkante torens, in totaal 9 stuks, zal het een indrukwekkend gebouw geweest zijn. In 1477 is het kasteel, naar men vermoedt, tijdens een stormramp ten onder gegaan. Op de gerestaureerde fundamenten wordt bij bijzondere gelegenheden een speciale vlag gehesen, ingesteld in 1978 door de beherende stichting. De vierkante rode vlag draagt een, het gehele veld overdekkende, gele aanziende leeuwekop en over alles heen gestrooid staande blokken, gele in het rode en rode in het gele veld. Het vlagpatroon is gebaseerd op het wapen van het geslacht Van Renesse.

AUTEUR

J.A. Trimpe Burger

LITERATUUR

L.J. Abelmann, Hellenburg. J.P. van den Broecke, Middeleeuwse kastelen, 177-185. J.G.N. Renaud, De Hellenburg.

AFBEELDING

De gerestaureerde fundamenten van het kasteel Hellenburg bij Baarland. Plattegrond van de Hellenburg, toestand 1450.