Eastman Chemical Company

Fabriek voor Dimenthyltereitalaat (DMT) in Middelburg.

Hercles, voorloper van het bedrijf Eastman, foto: A. van Wyngen, ca. 1968, ZB, Beeldbank Zeeland, rec. nr. 62111

Eastman Chemical Company

Geschiedenis van het bedrijf

Het begin

In november 1966 werd op het Middelburgse industrieterrein Arnestein de eerste paal in de grond geheid van het chemiebedrijf Hercules. In dit dochterbedrijf van het Amerikaanse Hercules Incorporated USA werd vooral dimethyltereitalaat (DMT) gemaakt, een grondstof voor polyestervezels en -foliën. De officiele opening van de fabriek vond plaats op 17 april 1968. De openingshandeling werd verricht door Prins Claus.

In de loop van de jaren legde Hercules zich steeds meer toe op de productie van kunstharsen voor onder andere kleefstoffen in de textielindustrie en in kauwgom, lijmen en verven. Dit leidt in 1984 tot de bouw van een hydrogenatiefabriek. Daarnaast legde het bedrijf zich ook toe op de productie en handel van chemicaliën voor coating en anticorrosiemiddelen.

Verslechterde marktomstandigheden

Door verslechtering van de marktomstandigheden en de opkomst van fabrieken in de derde Wereld werd in 1980 besloten de DMT-fabriek te sluiten. De ontmanteling van deze fabriek leidde tot veel onrust onder de bevolking vanwege berichtgeving over het vrijkomen van zwaar vervuilende stoffen zoals het schadelijke xyleen. Later is er ook veel onrust als gevolg van mogelijke asbestvervuiling als gevolg van de sloop van de DMT-fabriek.

Vanaf het eind van de jaren tachtig investeerde Eastman meer en meer in milieubeschermende maatregelen. Als gevolg hiervan won het bedrijf in 1989 zelfs een milieuprijs. Een beslissing die overigens tot veel ophef leidde.

Jaren 90

In de jaren negentig ging het goed met Hercules. De markt trok aan en Hercules breidde haar productiemogelijkheden uit. De halffabricaten van Hercules vonden meestal direct afnemers. Er werkten op dat moment ruim 200 werknemers bij de fabriek.

Het bedrijf investeerde ook op andere wijzen. Zo begon het in 1993, na de ondertekening van een milieuconvenant, aan het opstellen van een bedrijfsmilieuplan en was het een van de eersten in Zeeland met een eigen rampenbestrijdingsplan en een geïntegreerd zorgsysteem voor arbo, veiligheid en milieu. Toch waren er ook moeilijkheden. Zo worstelde het bedrijf steeds meer met afvalproblemen en had het grote moeite de vastgestelde emissies niet te overschrijden.

In 1998 opende Hercules een nieuwe harsdispersiefabriek. Hierdoor kon water worden verwerkt in hars. Met deze fabriek werd Hercules de grootste in zijn soort ter wereld.

Eastman

In september 2000 werd bekend gemaakt dat Hercules zal worden overgenomen door het Amerikaanse chemieconcern Eastman Chemical Company. De 250 werknemers van Hercules konden hun baan behouden. Begin mei wordt het bedrijf officieel overgenomen.

Ruim twee jaar na de overname, in september 2003, werd bekend gemaakt dat het moederbedrijf gaat bezuinigen. Economische teruggang en duurdere grondstoffen waren hier debet aan. Toch lukte het Eastman weer uit dit dal omhoog te kruipen. In november 2005 maakte het bedrijf bekend vanaf 2006 haar productiecapaciteit voor koolwaterstofharsen te vergroten.

Kredietcrisis

In 2008 brak de kredietcrisis uit. Ook het Eastman-concern ontkwam hierdoor niet aan bezuinigingen. In de Middelburgse fabriek leidde het tot gedwongen ontslagen. Ook werden loonoffers gevraagd van het personeel.

Ondanks deze moeilijke periode bleef het de Middelburgse fabriek redelijk goed gaan. In augustus 2010 kondigde het bedrijf opnieuw een productie-uitbreiding aan. Een en ander was vooral een gevolg van de toenemende vraag naar luiers en incontinentiemateriaal in de wereld; producten waarin veel harskorrels van Eastman zijn verwerkt. Het leidde echter (nog) niet tot meer banen. Het aantal werknemers bleef rond de 240 liggen.

Auteur

W. van Gorsel, 2017