Remonstranten

Remonstranten

Was de strijd tussen Arminianen en Gomaristen eerst een universitaire strijd over de leer der praedestinatie, het is een kerkelijke strijd geworden die diep ingreep. Deze strijd had ook een politieke kant, omdat de remonstranten de overheid nog meer zeggenschap in de kerk wilden geven dan deze reeds had. De Zeeuwse overheid was sterk contra-remonstrants. In 1611 was er een conferentie te Amsterdam om bezwaren tegen de remonstranten te bespreken en hier werd Zeeland volop in de strijd betrokken. Men stond achter Gomarus. Van uit Zeeland is er sterk op aangedrongen dat er een nationale synode zou worden gehouden om het leergeschil dat de kerk steeds meer verdeelde, te beslechten. De Staten Generaal hielden dit af. Als er in 1616 een overleg is van contra-remonstranten uit alle provincies, worden de predikanten Udemans en Faukelius daarheen afgevaardigd. Wanneer de Staten Generaal eindelijk een nationale synode toestaan, worden ook deze twee daarheen afgevaardigd. Met Trigland en Walaeus (ook uit Middelburg is Udemans een van de opstellers geweest van de Artikelen van Dordrecht tegen de remonstranten. Behalve Walaeus, die in Zeeland de pen op nam tegen de remonstranten kunnen we hier ook noemen Ewoud Teellinck (ouderling te Middelburg, broer van Willem Teellinck) en Joos van Laren, predikant te Vlissingen. In Dordrecht werden ruim 200 predikanten allen remonstrants afgezet, maar daar onder bevond zich geen enkele Zeeuw.

Auteur

-S.J.M. Hulsbergen

Literatuur

• Meertens, Letterkundig leven.
• Van Itterzon, Gomarus.