Kreukel

Kreukel

Kreukel (littorina Littórea)

(krukel, dialect voor alikruik). Slakje dat zich onder water voedt door het afgrazen van groen wiertjes op een veelsoortige ondergrond. Van dit voedselgedrag wordt gebruik gemaakt bij het uitzetten in oesterputten en watergangen, om de wanden daarvan schoon te houden. Soms maken ook lappen zeesla en bruinwieren deel uit van hun voedsel. Als `wierschraper' bezit het slakje een lange smalle raspband, welke dicht bezet is met dwarse rijen van telkens zeven kleine hakige tandjes. De werking ervan is goed te zien tegen een wat begroeide aquariumwand, waarbij de interessante kruipende voortbeweging kan worden bestudeerd.

Het eenvoudige 'kreukelen' in Zeeland langs dijkbermen en op de slikken, zowel voor eigen gebruik als voor verkoop, is de aanzet geweest tot het ontstaan van een bloeiende kreukelhandel. De verkoopcentra liggen in België, Frankrijk, Spanje en Italië. De eetbare slakken worden verwaterd in oude oesterputten te Yerseke, welke voorzien zijn van een watercirculatie- en beluchtingssysteem. Bij de selectie van de kreukels wordt gebruik gemaakt van zg. 'klimrekken', waar de kreukels langs omhoog kruipen. De beweeglijkheid op dit schone van kunststof vervaardigde substraat is vrij groot. De slakjes zijn 's nachts actiever dan bij zonnig weer. Bij grote regenval in de putten wordt de activiteit beperkt. Verversing van het zeewater is echter geregeld mogelijk. Het verzamelen van kreukels in de natuur geschiedt door ze te rapen met de hand (`kreukelen') of ze bijeen te vegen en te vissen met kleine sleepnetten waar de bodem dat toelaat. De netten worden geleegd in vissersscheepjes en de slakken worden met behulp van zeewater door buizen naar de bassins gespoeld. Van daaruit worden de kreukels machinaal gespoeld en gesorteerd om daarna verpakt te worden waarna ze klaar zijn voor verzending en consumptie.

Recept: Kreukels wassen en koken in ruim water met wat fijne peper; 10 minuten laten doorkoken, afkoelen en in het kooknat opdienen. Met een speld worden de kreukels uit de schelp gehaald.

AUTEUR

A.C. Drinkwaard

AFBEELDING

Alikruikcultuur in oude oesterputten te Yerseke.