Nicolaas Jarry

Nicolaas Jarry
Kopergravure van Nicolaas Jarry, Collectie Gemeentearchief Vlissingen, 1510.
Geboren	2 maart 1735 Terneuzen
Overleden	20 januari 1783 Noordzee, nabij Hull
Beroep	kaperkapitein
VIAF	N. Jarry

Nicolaas Jarry was de kleinzoon van uit Frankrijk gevluchte Hugenoten. Zijn ouders waren de koopvaardijkapitein Hendrik Jarry en Martine de la Roy. Jarry werd op 2 maart 1735 in Terneuzen geboren en sneuvelde in januari 1783 bij Hull in een zeeslag met de Engelsen. Zijn opleiding als marineofficier kreeg hij waarschijnlijk in Frankrijk. Ook verbleef hij enige tijd in Noord-Amerika.

Carrière

Hij opereerde tijdens de Vierde Engelse Oorlog vanuit Vlissingen. Het aantal prijzen dat Jarry buitmaakte is niet precies vast te stellen, temeer ook daar een groot deel weer hernomen werd door de Engelsen. Zo meende P. Leendertz. Dat Jarry bij uitvaren in 1782 in een tijd van 37 dagen elf Britse koopvaarders wist buit te maken en had hij voor het einde van 1782 al rond de vijftig prijzen buitgemaakt. Hierbij wordt ook zijn actie in oktober 1783 genoemd waarbij hij in de omgeving van Torbay met prijsgemaakte schepen door een sterk Brits eskader heenzeilde en ze grotendeels behouden in Le Havre binnenbracht. Zijn reder, Jan Nortier, schonk hem voor deze onverschrokkenheid een zilveren eresabel met het wapen van de stad en de dichter Bellamy vereeuwigde hem in zijn ‘Vaderlandsche Zangen.’ Uit onderzoek blijkt dat Jarry ten minste dertig schepen heeft buitgemaakt, en er vijf rantsoeneerde. Mogelijk heeft hij in het buitenland nog meer (niet geregistreerde) prijzen opgebracht, maar die kans is gering. Verkoop van zijn prijzen waarvan de opbrengst bekend is bracht in totaal 186.203 gulden op. Waarschijnlijk heeft Jarry echter circa 738.000 gulden aan prijzengeld binnengebracht. Op zijn zesde kruistocht, in januari 1783 nam Jarry voor de kust van Hull een driemastschip, maar het was door zowel stormweer als onkunde van de prijsbemanning op de kust geraakt. Terwijl Jarry trachtte het schip te redden, werd hij ontdekt door een grote koningskotter, de HMS Resolution. Na een achtervolging volgde een gevecht van anderhalf uur. Ondertussen waren de gevangenen in opstand gekomen en omdat Jarry al veel prijsbemanning kwijt was kon hij dit moeilijk onder controle krijgen. Op dat moment kwam ook nog eens een Engels fregat opzetten. Jarrry wilde hierop de vlag strijken, temeer omdat zijn eerste luitenant al een dodelijk schot had gekregen. Door de rook van het gevecht had de kapitein van de kotter echter de vlag niet gezien en deze gaf nog een laatste schot schroot. Jarry werd door een stuk schroot in de buik getroffen. Aan deze wond stierf hij twee dagen na het gevecht. Jarry werd in Hull begraven. ‘een diepe rouw in het hart van al zyn volk, ’t welk hem agte en beminde, nalatende.’

Jacobus Bellamy dichtte Ter gedagtenisse van den gesneuvelden Jarry:

Hij stierf, maar met zijn laatste snik,

is ook zijn vijands roem gestorven!

Held Jarry, klinkt langs ieder oord,

is trouweloos door den Brit vermoord!

Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984

Bekijk de originele tekst uit de Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984

Auteur

-A.Teunis, herzien Johan Francke (2013)

Literatuur

• Wagenaar, Vaderlandsche Historie, vervolg VI.
• De Jonge, Zeewezen.
• W. de Bruine. Le Turcq en Kapitein Jarry.
• Krantenbank Zeeland, Middelburgsche Courant, 6 februari 1783.
• Johan Francke, Al die willen te kaap'ren varen. De Nederlandse commissievaart tijdens de Vierde Engelse Oorlog, 1780-1784 (Zutphen, 2019).

Noten

<references>