Charles (Franz Karl) Hofmann

Hofmann, Charles; Hofmann, Franz Karl (Praag, april 1763 - Zierikzee, 24 mei 1823) Componist, dirigent, muziekdocent

Het huis waar Charles Hofmann in Zierikzee woonde, aan de Noordzijde van de Oude Haven (links naast Mondragon), foto: Marieke Mandemaker, in: Krantenbank Zeeland, Zierikzeesche Nieuwsbode, 11 juli 1997, pag. 6

Familie

Charles Hofmann kreeg tijdens zijn huwelijk samen met Johanna Catharina Broere (voltrokken op 4 januari 1809) vier kinderen: Theodorus Johannes Hofmann (geb. 16 december 1813), Johanna Francina Hofmann (geb. 09 mei 1815), Hendrik Hofmann (geb. 04 oktober 1817) en Catharina Charles Hofmann (geb. 07 januari 1824).

Muziekkorps Zierikzee

Hofmann was afkomstig uit Bohemen, een toenmalige Oostenrijkse staat. De componisten en musici uit deze provincie genoten vaak internationale bekendheid, zo ook in Nederland. Stamitz, Benda en Collizi zijn namen die hand in hand gaan met deze traditie. Hofmann nam hier eveneens deel aan en vervulde vanaf juni 1787 de functie van poorter in Zierikzee. Hofmann groeide samen met de organist Leendert Verveen (1757-1827) uit tot een vooraanstaand muzikaal figuur in Zierikzee. In 1797 was Hofmann betrokken bij de oprichting van het muziekkorps van de schutterij in Zierikzee. Hierin fungeerde hij eerst als ‘musicant-directeur’ en uiteindelijk als kapelmeester.

Handtekening van Hofmann onderaan een brief gericht aan de Schutterij, geschreven kort voor zijn dood op 20 mei 1823, bron: Engelse wikipedia

Vanaf 1800 was Hofmann leerling van de vrijmetselarij en werd later benoemd als frère à talent. Zijn taak in de loge was gericht op de begeleiding van het gezang tijdens diensten. Tijdens een uitvoering op 13 december 1805, bij een inwijdingsritueel van de vrijmetselaars, bracht hij het zangstuk De Vreugde ten gehore, naar het gedicht An die Freude van J.C.F. von Schiller. De tekstbekendheid van dit stuk vergrootte toen het slot Ode an die Freude van Beethoven’s Negende Symfonie treffende overeenkomsten vertoonde. Het is helaas niet met zekerheid te zeggen wie de eigenlijke componist is geweest daar De Vreugde niet van bronvermelding was voorzien.

Werken

Tussen 1809 en 1822 organiseerde Hofmann open ‘bals’ en grote dansfeesten die gedirigeerd werden door hemzelf. Deze werden gevierd in verscheidene logementen; de eerste werd naar verluid gehouden in het ‘Groot Coffyhuis’ van dhr J.M. Meyer in 1809. Gezien zijn voortvarende carrière in Zierikzee, is het duidelijk dat hij niet slechts de wereldlijke muziek vertegenwoordigde, maar zelf ook stukken componeerde. Zo schreef hij aan het begin van de negentiende eeuw acht variaties voor viool op de aria van O du lieber Augustin. Als muziekdocent en musicus waren zijn kwaliteiten geliefd, zozeer dat zijn salaris in 1805 werd verhoogd om te voorkomen dat hij naar Middelburg vertrok.

Auteur

-Marjan Pantjes (UCR), 2012

Literatuur

-Asma, H. De Harmonie van Zierikzee: 1796-1996 (Kunst en Eer: de Harmonie Toen en Nu). (Zierikzee, 1996).

-Haan, Sander W.M.A. den,‘Heft aan, Rechtschapen Kroost der Vaderen!: Vocaal Muziekleven te Zierikzee in de Eerste Decennia van de Negentiende Eeuw’, in: Mededelingenblad Vereniging Stad en Lande van Schouwen-Duiveland 33/88 (1997) 16-23.

-Veer, Mar van der. ‘Een Praagse Musicus uit Zierikzee.’, in: Krantenbank Zeeland, Zierikzeesche Nieuwsbode, 11 juli 1997, pag. 6.